26
wrzesień
Surowce krytyczne są niezbędne dla gospodarki UE i szerokiego zestawu niezbędnych technologii w sektorach strategicznych, takich jak energia odnawialna, technologie cyfrowe, lotnictwo i kosmonautyka oraz obronność. Akt w sprawie surowców krytycznych zapewni UE dostęp do bezpiecznych i zrównoważonych dostaw surowców krytycznych, umożliwiając Europie osiągnięcie jej celów klimatycznych i cyfrowych na 2030 r.
Przegląd aktu w sprawie surowców krytycznych
Surowce krytyczne mają duże znaczenie gospodarcze dla Europy, a jednocześnie są bardzo podatne na zakłócenia w dostawach. Surowce krytyczne stoją w obliczu rosnącego światowego popytu, napędzanego dekarbonizacją gospodarek. Na przykład oczekuje się, że popyt UE na metale ziem rzadkich wzrośnie sześciokrotnie do 2030 r. i siedmiokrotnie do 2050 r., a na lit – dwunastokrotnie do 2030 r. i dwudziestojednokrotnie do 2050 r. Obecnie Europa jest w dużym stopniu uzależniona od przywozu, często z jednego państwa trzeciego, a niedawne kryzysy uwypukliły strategiczne zależności UE. Bez wspólnych i terminowych działań zagraża to dobrze funkcjonującemu jednolitemu rynkowi, odporności i konkurencyjności, europejskiemu przemysłowi i wysiłkom UE na rzecz osiągnięcia celów klimatycznych i cyfrowych.
Europejski akt w sprawie surowców krytycznych stanowi kompleksową odpowiedź na te wyzwania. Opierając się na sile jednolitego rynku, akt zapewni, aby UE mogła polegać na silnych, odpornych i zrównoważonych łańcuchach wartości surowców krytycznych. Rozporządzenie wzmocni wszystkie etapy europejskiego łańcucha wartości surowców krytycznych, zdywersyfikuje przywóz do UE w celu zmniejszenia strategicznych zależności, zwiększy zdolność UE do monitorowania i ograniczania ryzyka zakłóceń w dostawach surowców krytycznych oraz poprawi obieg zamknięty i zrównoważoność.
W komunikacie towarzyszącym rozporządzeniu przedstawiono, w jaki sposób UE zamierza wzmocnić swoje globalne zaangażowanie na rzecz rozwoju i dywersyfikacji inwestycji, produkcji i handlu z wiarygodnymi partnerami. UE będzie dążyć do osiągnięcia tych celów we współpracy z państwami trzecimi za pośrednictwem wzajemnie korzystnych partnerstw, z myślą o promowaniu ich własnego rozwoju gospodarczego w zrównoważony sposób, a jednocześnie o tworzeniu bezpiecznych, odpornych, przystępnych cenowo i wystarczająco zróżnicowanych łańcuchów wartości dla UE.
Zgodnie z planem przemysłowym Zielonego Ładu akt w sprawie surowców krytycznych pojawia się wraz z aktem Komisji w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie, którego celem jest zwiększenie produkcji kluczowych technologii neutralnych pod względem emisji dwutlenku węgla na potrzeby łańcuchów dostaw czystej energii.
Przewodnicząca Ursula von der Leyen zapowiedziała akt w sprawie surowców krytycznych w swoim orędziu o stanie Unii z 2022 r., wzywając do rozwiązania problemu zależności UE od importowanych surowców krytycznych poprzez dywersyfikację i zabezpieczenie krajowych i zrównoważonych dostaw surowców krytycznych. Przemówienie jest odpowiedzią na przyjętą przez Radę Europejską deklarację wersalską z 2022 r., w której podkreślono strategiczne znaczenie surowców krytycznych dla zagwarantowania strategicznej autonomii i suwerenności Unii. Stanowi on również odpowiedź na wnioski z Konferencji w sprawie przyszłości Europy oraz na rezolucję Parlamentu Europejskiego z listopada 2021 r. w sprawie strategii UE w zakresie surowców krytycznych.
Dyrekcja Generalna Komisji Europejskiej ds. Rynku Wewnętrznego, Przemysłu, Przedsiębiorczości i MŚP odgrywa kluczową rolę w promowaniu zrównoważonych dostaw i wykorzystania surowców krytycznych w Europie. Dyrekcja generalna jest odpowiedzialna za wdrażanie aktu w sprawie surowców krytycznych wraz z unijną inicjatywą na rzecz surowców oraz Plan działania w sprawie surowców krytycznych z 2020 r. Dyrekcja jest również odpowiedzialna za ocenę krytyczności i sprawozdanie prognostyczne.
Akt w sprawie surowców krytycznych jest częścią planu przemysłowego Zielonego Ładu. Przedstawiony równolegle z unijnym aktem w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie akt w sprawie surowców krytycznych pomoże zwiększyć produkcję w UE kluczowych technologii neutralnych pod względem emisji dwutlenku węgla lub technologii neutralnych emisyjnie, aby zapewnić bezpieczny, zrównoważony i konkurencyjny łańcuch dostaw czystej energii w celu osiągnięcia ambitnych celów UE w zakresie klimatu i energii.
Komisja ocenia surowce pod kątem ich krytyczności od 2011 r. Od tego czasu co trzy lata publikuje zaktualizowany wykaz surowców krytycznych UE. W 2023 r. przeanalizowano 87 materiałów pod kątem ryzyka związanego z podażą i znaczenia dla gospodarki UE a szczegółowe informacje na temat każdego materiału poddanego kontroli przesiewowej. Pracom tym towarzyszy również zaktualizowane badanie prognostyczne dotyczące surowców.
Źródło: Komisja Europejska
Najnowsze wpisy