Building an economy that works for people: an action plan for the social economy

COM/2021/778 final Każdego dnia około 2,8 mln podmiotów gospodarki społecznej w Europie oferuje konkretne i innowacyjne rozwiązania dla kluczowych wyzwań, przed którymi stoimy. Podmioty te tworzą i utrzymują wysokiej jakości miejsca pracy, przyczyniają się do włączenia społecznego grup w niekorzystnej sytuacji i ich integracji na rynku pracy oraz do równych szans dla wszystkich, napędzają zrównoważony rozwój gospodarczy i przemysłowy, promują aktywny udział obywateli w naszych społeczeństwach, odgrywają ważną rolę w europejskich systemach opieki społecznej oraz uczestniczą w rewitalizacji obszarów wiejskich i wyludnionych w Europie.

Części gospodarki społecznej przyczyniają się do transformacji ekologicznej i cyfrowej przez dostarczanie zrównoważonych towarów i usług oraz niwelowanie przepaści cyfrowej. Ich partycypacyjne modele biznesowe, w których uwzględnia się potrzeby obywateli, pracowników i innych zainteresowanych stron, pomagają zapewnić sprawiedliwą transformację.

Gospodarka społeczna może pomóc we wdrażaniu zasad Europejskiego filaru praw socjalnych oraz w realizacji planu działania z 2021 r. na rzecz tego filaru i w osiągnięciu głównych celów na 2030 r., na przykład dotyczących zwiększenia wskaźnika zatrudnienia i zmniejszenia liczby osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym. W gospodarce społecznej zatrudnionych jest około 13,6 mln osób; wskaźnik płatnego zatrudnienia w poszczególnych państwach członkowskich wynosi od 0,6 % do 9,9 %. Świadczy to o nierównomiernym rozwoju gospodarki społecznej w UE, lecz pokazuje również, że w szeregu państw członkowskich i regionów istnieje duży niewykorzystany potencjał gospodarczy i potencjał tworzenia miejsc pracy pod względem gospodarki społecznej, jeżeli wprowadzi się odpowiednie środki.

Gospodarka społeczna uzupełnia działania państw członkowskich w zakresie świadczenia wysokiej jakości usług społecznych w sposób racjonalny pod względem kosztów. Uzupełnia również ich starania mające na celu integrację młodzieży i grup w niekorzystnej sytuacji (np. osób z niepełnosprawnościami, osób starszych, długotrwale bezrobotnych, osób pochodzących ze środowisk migracyjnych, mniejszości rasowych lub etnicznych (zwłaszcza Romów), osób samotnie wychowujących dzieci) na rynku pracy i w całym społeczeństwie 7 . Gospodarka społeczna na przykład pomaga budować pomosty umożliwiające osobom z niepełnosprawnościami uzyskanie zatrudnienia na otwartym rynku pracy oraz świadczy usługi niezbędne do wspierania niezależnego życia tych osób. Ponadto gospodarka społeczna przyczynia się do poprawy równości płci. Z jednej strony wiele kobiet ma dostęp do rynku pracy dzięki miejscom pracy stworzonym przez gospodarkę społeczną, a z drugiej strony usługi społeczne i opiekuńcze świadczone w ramach gospodarki społecznej umożliwiają kobietom dostęp do szerszego rynku pracy.

Gospodarka społeczna obejmuje różnorodne przedsiębiorstwa, organizacje i podmioty prawne, takie jak przedsiębiorstwa społeczne, spółdzielnie, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych (szczególny rodzaj ubezpieczeń zbiorowych), stowarzyszenia i fundacje non-profit. W centrum ich misji znajdują się ludzie i środowisko, a większość zysków reinwestują one z powrotem w organizację lub konkretny cel społeczny. Zarządza się nimi w sposób partycypacyjny i oddolny. Organizacje gospodarki społecznej to podmioty, które stawiają na pierwszym miejscu cele społeczne i środowiskowe, reinwestując większość swoich zysków z powrotem w organizację. W Europie istnieje 2,8 mln podmiotów gospodarki społecznej, które zatrudniają 13,6 mln osób i które oferują rozwiązania dla najistotniejszych wyzwań stojących przed społeczeństwami. Należą one do różnych sektorów i przybierają różne formy, od usług opiekuńczych po recykling, od spółdzielni po przedsiębiorstwa społeczne. Zwiększone wsparcie dla gospodarki społecznej nie tylko owocuje powstawaniem miejsc pracy, ale również pozwala organizacjom na zwiększenie ich oddziaływania społecznego w całej UE. Zaprezentowany plan działania na rzecz gospodarki społecznej ułatwi organizacjom gospodarki społecznej odnoszenie sukcesów i rozwój. Komisja proponuje podjęcie działań w trzech obszarach  

Źródło: Komisja Europejska, ngo.pl – Portal organizacji pozarządowych