Integracja europejska – podejmowanie decyzji i tworzenie prawa – Decision and law-making in European integration

Rada Europejska oraz Rada UE odgrywają ważną rolę w procesie decyzyjnym w UE. Każda z nich pełni odrębną funkcję w strukturze instytucjonalnej UE, choć są ze sobą ściśle powiązane – politycznie i administracyjnie. W skład obu instytucji wchodzą przedstawiciele państw członkowskich. W publikacji tej omówiono początki i ewolucję Rady Europejskiej i Rady w świetle traktatów UE. Opisano też, w jaki sposób instytucje te odegrały decydującą rolę w procesie integracji europejskiej i jak ich historia odzwierciedla historię UE jako całości: jej politykę, ambicje, kryzysy i osiągnięcia.

Rada Europejska oraz Rada UE, zwana też po prostu Radą (dawniej również Radą Ministrów), odgrywają ważną rolę w procesie decyzyjnym w UE. Nie należy ich mylić z Radą Europy – organizacją zajmującą się m.in. prawami człowieka i sprawami kultury, z siedzibą w Strasburgu. Działania i decyzje Rady Europejskiej i Rady UE mają wpływ na życie wszystkich obywateli UE, a ich skutki sięgają często daleko poza granice Europy.

Rada i Rada Europejska są ze sobą ściśle powiązane – politycznie i administracyjnie. Jednak Rada Europejska nie jest po prostu „rozszerzeniem” Rady ani Radą wyższego szczebla. Każda z nich pełni odrębną rolę w strukturze instytucjonalnej UE.

W skład Rady Europejskiej wchodzą szefowie państw i rządów, a na jej czele stoi stały przewodniczący. Rada Europejska określa ogólny kierunek polityczny prac UE i jej priorytety. Szefowie państw lub rządów od początku spotykali się na tzw. szczytach. Pierwszy z nich odbył się w lutym 1961 r. w Paryżu. Rada Europejska powstała w grudniu 1974 r., a w traktacie z Lizbony przyznano jej status instytucji UE. Przez cały ten długi czas odgrywała decydującą rolę w procesie integracji europejskiej. Jej historia odzwierciedla historię UE jako całości: jej politykę, ambicje, kryzysy i osiągnięcia.

W Radzie UE zbierają się przedstawiciele państw członkowskich i zazwyczaj przewodniczy im reprezentant tego państwa, które akurat sprawuje sześciomiesięczną prezydencję. Rada analizuje, negocjuje i przyjmuje unijne akty prawne oraz koordynuje politykę. Najczęściej podejmuje decyzje wspólnie z Parlamentem Europejskim. Proces decyzyjny jest bardziej przejrzysty i lepiej widoczny dla społeczeństwa niż kiedykolwiek wcześniej, choć bywa skomplikowany, gdyż Unia gromadzi aż 28 państw.

W niniejszej broszurze przedstawiono historię Rady Europejskiej i Rady UE w świetle traktatów UE: od pierwszego traktatu podpisanego w Paryżu do traktatu z Lizbony. Wzięto pod uwagę zarówno aspekty prawne, jak i polityczne. Broszura jest przeznaczona dla wszystkich, którzy interesują się historią integracji europejskiej, zwłaszcza dla nauczycieli akademickich, naukowców i dziennikarzy.

Źródło: Sekretariat Generalny Rady (Rada Unii Europejskiej), Urząd Publikacji Unii Europejskiej