Platforma na rzecz technologii strategicznych dla Europy (STEP) zwiększa konkurencyjność przemysłu  UE,  koncentrując się na rozwoju technologii krytycznych  na rzecz zrównoważonej i konkurencyjnej przyszłości. Przetestowano w nim nowe środki strategiczne i wzmocniono politykę przemysłową UE.

STEP ma na celu wzmocnienie europejskiej konkurencyjności  z myślą o ogromnym, szacowanym potencjale inwestycyjnym w całej UE i jest poligonem doświadczalnym dla przyszłego finansowania UE na rzecz konkurencyjności.

• STEP wykorzystuje zasoby 11 unijnych programów finansowania i kieruje je na inwestycje w technologie strategiczne oraz w osoby, które mogą wdrożyć te technologie w gospodarce.
• Finansowanie jest zorganizowane w ramach  trzech różnych trybów zarządzania, z których każdy ma własne procesy składania wniosków i oceny.
• Jednym z celów STEP jest pomoc poszczególnym projektom w korzystaniu ze skumulowanego finansowania w ramach kilku instrumentów budżetu UE. Ułatwi to w szczególności pieczęć STEP. Na przykład dotacje w ramach funduszu innowacyjnego można łączyć z dotacjami w ramach funduszy spójności.

Programy zapewniające dotacje i pieczęć STEP

Komisja Europejska (w tym jej agencje wykonawcze) bezpośrednio zarządza następującymi programami, odblokowując specjalne zasoby na wsparcie projektu STEP: program „Cyfrowa Europa”, Europejski Fundusz Obronny (korzystający ze zwiększenia środków o 1,5 euro w obszarach priorytetowych STEP), Program UE dla zdrowia, program „Horyzont Europa” oraz fundusz innowacyjny. 

• Zasoby te są często oferowane jako dotacje (tj. nie wiążą się z obowiązkiem spłaty). Aby otrzymać takie dotacje, należy zgłosić się do odpowiednich zaproszeń do składania wniosków wymienionych w sekcji  „Zdobądź finansowanie”. 
• Ocena złożonych wniosków, podpisanie umowy o udzielenie dotacji, monitorowanie realizacji projektów, ocena wyników i faktyczne płatności są przeprowadzane przez właściwe służby Komisji bezpośrednio lub za pośrednictwem agencji wykonawczych UE.
• Ponadto Komisja Europejska przyznaje znak doskonałości obiecującym projektom: Głównym celem pieczęci STEP jest pomoc w uzyskaniu alternatywnego lub dodatkowego finansowania ze źródeł publicznych i prywatnych poza programem UE, w ramach którego przyznano pieczęć.

Programy zarządzane bezpośrednio

• Komisja Europejska (w tym jej agencje wykonawcze) jest bezpośrednio odpowiedzialna za zarządzanie programem. programy UE.
• Obejmują one program „Cyfrowa  Europa”,  Europejski Fundusz Obronny (korzystający ze zwiększenia środków o 1,5 euro w obszarach priorytetowych STEP), Program  UE dla zdrowia,  program „Horyzont Europa” oraz fundusz  innowacyjny, które dysponują specjalnymi zasobami na wsparcie projektu STEP.
• Zasoby te są często oferowane jako dotacje (tj. nie wiążą się z obowiązkiem spłaty). Aby otrzymać takie dotacje, należy zgłosić się do odpowiednich zaproszeń do składania wniosków wymienionych w sekcji  „Zdobądź finansowanie”.
• Ocena złożonych wniosków, podpisanie umowy o udzielenie dotacji, monitorowanie realizacji projektów, ocena wyników i faktyczne płatności są przeprowadzane przez właściwe służby Komisji bezpośrednio lub za pośrednictwem agencji wykonawczych UE.

Wytyczne  dotyczące sposobu przeprowadzania samooceny etycznej są dostępne, aby pomóc wnioskodawcom i beneficjentom w zapewnieniu, aby ich wnioski spełniały normy etyczne w odniesieniu do programów, które wymagają przeglądu etycznego w celu zabezpieczenia finansowania.

Fundusze zarządzane na szczeblu krajowym

W ramach wspólnych wysiłków Komisja Europejska i organy krajowe w państwach członkowskich współpracują ze sobą w celu zarządzania finansowaniem. Partnerstwo to wykorzystuje lokalne spostrzeżenia i wiedzę fachową, zapewniając, aby wdrażanie funduszy było zgodne zarówno z celami UE, jak i priorytetami krajowymi. Fundusze polityki spójności, w tym Fundusz  Spójności,  Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny+ i Fundusz na rzecz Sprawiedliwej  Transformacji, a także Instrument na  rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, mogą dysponować zasobami przeznaczonymi na wsparcie Twojego projektu STEP. Często środki te mają formę dotacji (tj. bezzwrotnych). Aby otrzymać takie dotacje, należy złożyć wniosek w odpowiedzi na odpowiednie zaproszenia do składania wniosków w swoim państwie członkowskim lub regionie. Wnioski należy składać za pośrednictwem właściwych organów regionalnych lub krajowych (zwanych dalej „instytucjami zarządzającymi”).

STEP oferuje zachęty finansowe do kierowania funduszy polityki spójności na inwestycje w technologie krytyczne. Obejmują one stopę współfinansowania w  wysokości 100 % w odniesieniu do priorytetów STEP w okresie programowania 2021–2027 oraz jednorazową opcję płatności zaliczkowych w wysokości 30 % w przypadku zmian programu przedłożonych do dnia 31 marca 2025 r. Ponadto  wsparcie inwestycji produkcyjnych w dużych przedsiębiorstwach będzie dostępne po raz pierwszy w regionach słabiej rozwiniętych i regionach w okresie przejściowym, a także w regionach lepiej rozwiniętych w państwach członkowskich, w których PKB na mieszkańca jest niższy od średniej UE-27. Ponadto w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności państwa członkowskie będą miały możliwość przydzielenia do 10 % krajowej puli środków na instrumenty istotne z punktu widzenia STEP w ramach InvestEU.

Ponieważ państwa UE zarządzają tymi funduszami, szczegółowe informacje na temat konkretnych zaproszeń do składania wniosków o finansowanie są publikowane na jednolitych portalach  krajowych i stronach internetowych programów operacyjnych, które zawierają aktualne informacje na temat przyszłych możliwości finansowania, a mianowicie, które regiony są objęte zaproszeniami do składania wniosków o finansowanie, kto może złożyć wniosek, kwota finansowania przydzielona na zaproszenie, program i cele polityki UE oraz odpowiednie harmonogramy.

Zwrotne formy finansowania

Obejmują one kapitał własny, pożyczki i gwarancje, które można wykorzystać do różnych rodzajów inwestycji. Są one wdrażane we współpracy z instytucjami publicznymi i prywatnymi (np. bankami i funduszami kapitałowymi). Takie zwrotne formy finansowania są uzależnione od popytu i opierają się na logice rynkowej. Przed przyznaniem finansowania odpowiedzialna instytucja finansowa bada projekty, które wchodzą w ich zakres geograficzny i zakres działalności. Decyduje również o szczegółowych warunkach finansowania, w tym o kwocie, czasie trwania, stopach procentowych i opłatach.

Wsparcie zwrotne w ramach Programu InvestEU jest przekazywane za pośrednictwem partnerów wykonawczych, tj. Grupy Europejskiego Banku Inwestycyjnego i innych międzynarodowych instytucji finansowych oraz krajowych banków i instytucji prorozwojowych, a także sieci lokalnych pośredników finansowych działających w całej Unii Europejskiej.

Produkty finansowe InvestEU wdrażane przez partnerów wykonawczych obejmują różne rodzaje wsparcia zwrotnego z długu, gwarancje kapitałowe dla bardzo szerokiego zestawu obszarów polityki UE, poziomy gotowości technologicznej i etapy innowacji, w tym inwestycje w produkcję i wdrażanie technologii STEP. Przykłady dostępnych produktów finansowych obejmują od długu uprzywilejowanego, podporządkowanego i wysokiego ryzyka do pośredniego i bezpośredniego kapitału własnego oraz gwarancji dla pośredników finansowych.

Fundusz InvestEU, będący częścią Programu InvestEU, zapewnia wsparcie ostatecznym odbiorcom, których uznaje się za ekonomicznie i finansowo rentownych. Wspierane mogą być wszystkie wielkości przedsiębiorstw i projektów, a także szeroki zakres poziomów ryzyka operacji. Kwalifikującymi się odbiorcami końcowymi mogą być osoby fizyczne lub prawne mające siedzibę w państwie UE lub w kwalifikującym się państwie trzecim, w tym:

• Podmioty prywatne, takie jak spółki celowe (SPV) lub spółki projektowe, duże przedsiębiorstwa, spółki o średniej kapitalizacji, w tym małe spółki o średniej kapitalizacji, przedsiębiorstwa typu start-up i MŚP
• Podmioty sektora publicznego (terytorialne lub nie) i podmioty sektora publicznego
• Podmioty mieszane, takie jak partnerstwa publiczno-prywatne (PPP) i przedsiębiorstwa prywatne realizujące cele publiczne
• Organizacje nienastawione na zysk

Jak ubiegać się o finansowanie?

• Promotorzy projektów  powinni zwracać się bezpośrednio do partnerów wykonawczych, aby zapoznać się z odpowiednimi rozwiązaniami finansowymi opartymi na produktach finansowych wspieranych w ramach gwarancji UE.
• Pośrednicy finansowi powinni również konsultować się z partnerami wykonawczymi działającymi w ich regionach, którzy proponują odpowiednie produkty: do nich należy wybór pośredników finansowych w drodze procedur takich jak zaproszenia do wyrażenia zainteresowania.
• Małe spółki o średniej kapitalizacji, MŚP, przedsiębiorstwa typu start-up oraz przedsiębiorstwa społeczne lub mikroprzedsiębiorstwa:  powinny mieć zastosowanie do swoich lokalnych banków komercyjnych lub publicznych, których produkty finansowe są objęte gwarancją UE w ich kraju lub regionie. Lokalny pośrednik poinformuje ich, czy dany program finansowania jest objęty Funduszem InvestEU.

Znajdź swojego lokalnego pośrednika na naszej stronie internetowej  Access to EU Finance, która zawiera już wykaz pośredników w ramach obecnych programów UE i będzie kolejno wymieniać pośredników finansowych InvestEU.

Możesz również zarejestrować się na portalu InvestEU, który gromadzi inwestorów i promotorów projektów na jednej ogólnounijnej platformie, zapewniając widoczność i możliwości kojarzenia projektów inwestycyjnych w UE, Norwegii i Islandii. Promotorzy projektów mogą opublikować swój projekt na portalu, aby zwrócić na niego uwagę potencjalnych inwestorów.

O wsparcie doradcze i pomoc techniczną oferowane w ramach Centrum Doradztwa  InvestEU można ubiegać się za pośrednictwem  centralnego punktu kontaktowego.

Możliwości bezzwrotnego finansowania

Dostępny jest szeroki zakres finansowania. Decyzję o  przyznaniu finansowania unijnego podejmują lokalne instytucje finansowe,  takie jak banki, inwestorzy kapitału podwyższonego ryzyka lub anioły biznesu.

Dzięki wsparciu UE lokalne instytucje finansowe mogą zapewnić przedsiębiorstwom dodatkowe finansowanie. Dokładne warunki finansowania – kwota, czas trwania, stopy procentowe i opłaty – są określane przez te instytucje finansowe.

Znajdź odpowiednie punkty kontaktowe dla pośredników finansowych lub partnerów wykonawczych odpowiedzialnych za zarządzanie instrumentami finansowymi wspieranymi przez UE.

Więcej informacji na portalu Access to EU Finance.

Więcej informacji

Źródło: Komisja Europejska