Szanowni Państwo, Członkowie Związku Pracodawców Polska Miedź

Uprzejmie informuję, że do konsultacji publicznych skierowany został projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych oraz wsparcia przedsiębiorczości (numer z wykazu UDER20).

Przedmiotowy projekt aktu prawnego wraz z Uzasadnieniem oraz Oceną Skutków Regulacji dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12397364/katalog/13125635#13125635

Uprzejmie proszę o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 8 maja 2025 roku na adres: kuydowicz@pracodawcy.pl w formie tabeli uwag przesyłanej w załączeniu, w wersji elektronicznej umożliwiającej edytowanie tekstu.

1. Milczące załatwienie sprawy

Obecnie, zgodnie z art. 122a ust. 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: „kpa”), sprawa może zostać załatwiona milcząco, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Jednocześnie, w ust. 2 kpa określono, że: „sprawę uznaje się za załatwioną milcząco w sposób w całości uwzględniający żądanie strony, jeżeli w terminie miesiąca od dnia doręczenia żądania strony właściwemu organowi administracji publicznej albo innym terminie określonym w przepisie szczególnym organ ten nie wyda decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie (milczące zakończenie postępowania) albo nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji (milcząca zgoda)”.

Powyższy sposób załatwienia sprawy nie jest przewidziany w przypadku:

1. wniosków składanych przez podmioty upoważnione przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa, które prowadzą badania skuteczności środków ochrony roślin (prowadzenie doświadczeń lub testów do celów badań lub rozwoju, wiążących się z uwalnianiem do środowiska środków ochrony roślin, o których mowa w art. 54 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczącego wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylającego dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG, Dz. Urz. UE L 309 z 24.11.2009, str. 1),
2. wpisu znaku identyfikacyjnego producenta butelek miarowych na podstawie art. 26 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o towarach paczkowanych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2255) do rejestru znaków identyfikacyjnych producentów butelek miarowych, prowadzonego przez Prezesa Głównego Urzędu Miar (GUM), oraz
3. wniosków składanych na podstawie ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2024 r. poz. 1292, z późn. zm.) w zakresie dotyczącym pozwolenia na wykonywanie robót budowlanych w otoczeniu zabytku; pozwolenia na trwałe przeniesienie zabytku ruchomego wpisanego do rejestru zabytków, z naruszeniem ustalonego tradycją wystroju wnętrza, w którym zabytek ten się znajduje; pozwolenia na zmianę przeznaczenia zabytku wpisanego do rejestru zabytków lub sposobu korzystania z tego zabytku; pozwolenia na umieszczenie na zabytku wpisanym do rejestru zabytków: urządzeń technicznych, tablic reklamowych lub urządzeń reklamowych oraz napisów; pozwolenia na podejmowanie innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu zabytku wpisanego do rejestru zabytków.
4. Sposób określania limitu przychodu dla działalności nierejestrowej (limit miesięczny)

Działalność nierejestrowa może być prowadzona przez osobę fizyczną, jeśli jej miesięczny przychód należny nie przekracza 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2025 r. limit wynosi 3499,50 zł miesięcznie). Z uwagi na limit miesięczny nie zawsze działalność nierejestrowa będzie prowadzona przez pełne 12 miesięcy. Wystarczy, że ktoś w danym miesiącu nieznacznie przekroczy limit i już „wypada” z działalności nierejestrowej. Wiele działalności ma sezonowy charakter, co oznacza, że w niektórych miesiącach przychody mogą przekroczyć obecny limit, ale w skali kwartału nadal będą niskie. Jednocześnie, kontrola miesięcznych przychodów ogranicza swobodę działania.

Z danych Ministerstwa Finansów z rozliczeń PIT za 2023 r. wynika, że liczba podatników wykazujących przychód z działalności nierejestrowej wynosiła 79 tys. Podatnicy ci wykazali łączne przychody w wysokości 536 mln PLN, co oznacza że w 2023 r. jeden podatnik korzystający z działalności nierejestrowej wykazał ok. 6,8 tys. zł rocznego przychodu z tej działalności.

3. Wymóg zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności dla umów: o przeniesienie autorskich praw majątkowych oraz umów licencyjnych wyłącznych na korzystanie z autorskich praw majątkowych

Przepisy art. 53 i art. 67 ust. 5 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2025 r. poz. 24) uzależniają ważność umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych oraz umowy licencyjnej wyłącznej na korzystanie z autorskich praw majątkowych od zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. Jeżeli dana umowa zostanie zawarta w innej formie np. dokumentowej, wówczas nie będzie istniała w obrocie prawnym. Z formą pisemną zrównana jest forma elektroniczna w rozumieniu art. 781 § 2 Kodeksu cywilnego, jednak dla jej zachowania konieczne jest wykorzystanie kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Podpis ten nadal nie jest rozpowszechniony w obrocie, a dodatkowo, często utożsamiany jest z podpisem zaufanym. Wielu mikro i małych przedsiębiorców nie ma świadomości obowiązujących wymogów prawnych, a forma elektroniczna utożsamiana jest przez nich z zawarciem umowy z wykorzystaniem podpisu zaufanego lub zawarciem umowy z wykorzystaniem platform do podpisywania dokumentów. W wielu przypadków w ramach tych platform nie jest wykorzystywany kwalifikowany podpis elektroniczny, a w konsekwencji umowa zawarta za ich pośrednictwem ma jedynie formę dokumentową.

4. Brak jednoznacznego zwolnienia Rzecznika MŚP z kosztów sądowych w postępowaniach przed sądami administracyjnymi

Rzecznik MŚP nie jest jednoznacznie zwolniony z obowiązku uiszczania kosztów sądowych. Może to ograniczać jego możliwość interwencji w sprawach istotnych dla przedsiębiorców. W tej kwestii ukształtowały się rozbieżne stanowiska.

Na brak zwolnienia Rzecznika MŚP z kosztów sądowych wskazał NSA w postanowieniu z czerwca 2023 r. , gdyż przepis szczególny musi wskazywać wprost podmiot zwolniony z kosztów, należy wąsko interpretować art. 239 par. 1 pkt. 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, a w tym przepisie Rzecznika MŚP nie wymienia się. Jednocześnie, odrębne stanowisko było prezentowane w orzecznictwie wojewódzkich sądów administracyjnych. Brak jednoznacznej regulacji może skutkować niepewnością i ograniczeniem liczby spraw, w które Rzecznik MŚP może się zaangażować.

Celem projektu jest uproszczenie i przyspieszenie niektórych procedur administracyjnych, nie może zostać zrealizowane w inny sposób niż poprzez interwencję legislacyjną.

1. Milczące załatwienie sprawy

Projekt będzie przewidywał wprowadzenie uproszczenia administracyjnego przez zastosowanie instytucji milczącego załatwienia sprawy (na podstawie art. 122a Kpa) w procedurze uzyskiwania pozwoleń Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na prowadzenie doświadczeń lub testów do celów badań lub rozwoju, wiążących się z uwalnianiem do środowiska środków ochrony roślin, o których mowa w art. 54 ww. rozporządzenia (WE) nr 1107/2009. Rozwiązanie to będzie dotyczyć wyłącznie wniosków składanych przez podmioty upoważnione przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa (GIORiN), które prowadzą badania skuteczności środków ochrony roślin. W takich przypadkach brak wydania decyzji przez organ w ustawowo określonym terminie będzie równoznaczny z udzieleniem zgody (milcząca zgoda). Proponowane uproszczenie nie obejmuje innych rodzajów badań, np. dotyczących pozostałości środków ochrony roślin, ani badań prowadzonych przez podmioty nieupoważnione. Celem zmiany jest przyspieszenie procedur, ograniczenie zbędnego formalizmu i ułatwienie prowadzenia badań rozwojowych w rolnictwie bez rezygnacji z nadzoru merytorycznego – ponieważ objęte nią będą jedynie podmioty już wcześniej zweryfikowane i nadzorowane przez GIORiN.

Drugim obszarem, w którym przewiduje się zastosowanie milczącego załatwienia sprawy, jest procedura wpisu znaku identyfikacyjnego producenta butelek miarowych zgodnie z art. 26 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o towarach paczkowanych do rejestru prowadzonego przez Prezesa Głównego Urzędu Miar. Według planowanego rozwiązania, jeżeli w terminie 14 dni od dnia otrzymania kompletnego zgłoszenia Prezes GUM nie zawiadomi producenta o brakach formalnych lub o braku indywidualnych cech graficznych znaku odróżniających go od wcześniej wpisanych, wpis uznaje się za dokonany. Taka zmiana zwiększy przewidywalność i szybkość prowadzenia działalności przez producentów, bez obniżania jakości nadzoru administracyjnego – w dalszym ciągu bowiem organ zachowuje możliwość reakcji w przypadkach nieprawidłowości.

Projekt będzie też przewidywał wprowadzenie uproszczenia administracyjnego przez zastosowanie instytucji milczącego załatwienia sprawy w procedurze uzyskiwania pozwoleń Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na: wykonywanie robót budowlanych w otoczeniu zabytku (art. 36 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami); trwałe przeniesienie zabytku ruchomego wpisanego do rejestru zabytków, z naruszeniem ustalonego tradycją wystroju wnętrza, w którym zabytek ten się znajduje (art. 36 ust. 1 pkt 7 tej ustawy); zmianę przeznaczenia zabytku wpisanego do rejestru lub sposobu korzystania z tego zabytku (art. 36 ust. 1 pkt 9 tej ustawy); umieszczenie na zabytku wpisanym do rejestru zabytków: urządzeń technicznych, tablic reklamowych lub urządzeń reklamowych oraz napisów (art. 36 ust. 1 pkt 10 tej ustawy); podejmowanie innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu zabytku wpisanego do rejestru (art. 36 ust. 1 pkt 11 tej ustawy). W przypadku zgłoszenia takich zamiarów i braku sprzeciwu ze strony Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w ustawowym terminie, uznaje się, że wyrażono zgodę. Jednocześnie projekt pozostawi organowi możliwość wniesienia sprzeciwu w sytuacjach, gdy istnieje realne zagrożenie dla dziedzictwa kulturowego. Proponowane rozwiązanie usprawni i odformalizuje postępowania dotyczące mniej inwazyjnych działań, zachowując jednocześnie możliwość skutecznej reakcji państwa tam, gdzie wymaga tego interes publiczny i ochrona wartości zabytkowych.

1. Uelastycznienie sposobu określania limitu przychodu dla działalności nierejestrowej – przejście z limitu miesięcznego na limit kwartalny

Zmiana przepisu określającego limit działalności nierejestrowej w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców przez określenie go jako wartości kwartalnej, a nie miesięcznej. Dzięki tej zmianie osoby prowadzące działalność nierejestrową (okazjonalną) będą mogły działać bardziej elastycznie. Nastąpi zmniejszenie ryzyka wypadnięcia z działalności nierejestrowej, w przypadku na przykład nieznacznego przekroczenia limitu w jednym miesiącu. Jest to szczególnie istotne dla działalności mających sezonowy – na przestrzeni więcej niż jednego miesiąca – charakter. Kwartalny limit umożliwi lepsze dostosowanie działalności do realiów rynkowych. Podatnicy nie będą musieli monitorować miesięcznych przychodów i obawiać się konieczności rejestracji działalności w przypadku przekroczenia limitu już po jednym miesiącu.

1. Zniesienie wymogu zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności dla umów: o przeniesienie autorskich praw majątkowych oraz umów licencyjnych wyłącznych na korzystanie z autorskich praw majątkowych

Proponuje się nowelizację art. 53 i art. 67 ust. 5 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych polegającej na zniesieniu wymogu zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności dla powyższych umów, i zamiast tego wprowadzenie wymogu zawarcia wskazanych umów w formie dokumentowej. Zmiana ta ułatwi zawieranie wskazanych umów w ramach gospodarki cyfrowej.

Innym rozważanym wariantem było wprowadzenie wymogu zawarcia wskazanych umów w formie pisemnej, opatrzenia podpisem zaufanym lub podpisania profilem zaufanym w rozumieniu ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, lub podpisem osobistym w rozumieniu ustawy o dowodach osobistych, pod rygorem nieważności. Z uwagi na prostotę, jako rekomendowany wariant zaproponowano jednak wymóg umowy w formie dokumentowej jak wyżej.  

1. Jednoznaczne zwolnienie Rzecznika MŚP z obowiązku uiszczania kosztów sądowych w postępowaniach przed sądami administracyjnymi

W celu rozstrzygnięcia obecnych wątpliwości co do zwolnienie Rzecznika MŚP z powyższych kosztów sądowych, takie zwolnienie zostanie wprowadzone wprost do art. 239 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Umożliwi to skuteczniejsze działanie Rzecznika MŚP w interesie przedsiębiorców i większą liczbę interwencji Rzecznika MŚP, bez barier finansowych. Za zwolnieniem Rzecznika MŚP z kosztów przemawiają względy celowościowe, gdyż Rzecznik, podobnie jak prokurator, nie występuje po żadnej ze stron, ale – w interesie publicznym – chroni interes przedsiębiorców przed sądami. Rzecznik pełni identyczną rolę oraz posiada takie same uprawnienia, jak inne organy ochrony prawa (Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka). Dzięki tej zmianie ujednolicony zostanie katalog podmiotów zwolnionych z kosztów sądowych, występujących w interesie publicznym.

Z wyrazami szacunku