O aktualnej sytuacji samorządów, najtrudniejszych wyzwaniach, już dostępnych i planowanych instrumentach wsparcia inwestycji i rozwoju regionu rozmawiano podczas dwudniowej konferencji samorządowców byłego województwa legnickiego zorganizowanej przez Związek Pracodawców Polska Miedź.

Związek Pracodawców Polska Miedź od kilku lat koordynuje ścisłą współpracę KGHM z samorządami. Niektóre z miast i gmin Zagłębia Miedziowego są członkami organizacji. Tym razem Związek zaprosił kilkudziesięciu samorządowców byłego województwa legnickiego do udziału w spotkaniu z parlamentarzystami, Wojewodą Dolnośląskim, przedstawicielami Urzędu Marszałkowskiego, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wód Polskich, Dolnośląskiego Konserwatora Zabytków, a także Banku Gospodarstwa Krajowego. Konferencja „Samorząd i jego otoczenie. Jak wspierać rozwój naszych małych Ojczyzn” była okazją do dyskusji o najważniejszych problemach, z którymi mierzą się samorządy.

Uważam, że wszystkie siły, które mają wpływ na funkcjonowanie biznesowe i społeczne regionu, powinny w pierwszej kolejności myśleć lokalnie. Pod pojęciem „patriotyzm gospodarczy” rozumiem wzajemne dbanie o siebie, wspieranie się, prowadzenie wspólnych przedsięwzięć. Tworzenie sprzyjającego klimatu do rozwoju przedsiębiorczości, samorządności, nawiązywania nowych kontaktów, czy dzielenia się dobrymi praktykami to niektóre z zadań Związku Pracodawców Polska Miedź, stąd dzisiejsza konferencja – wyjaśnia Piotr Karwan, Wiceprezes Zarządu Związku Pracodawców Polska Miedź i radny Sejmiku Dolnośląskiego.

Kryzys gospodarczy i niepewna sytuacja geopolityczna sprawiają, że efektywność wykorzystania dostępnych środków, metod i narzędzi do zarządzania jednostkami samorządu terytorialnego staje się kwestią kluczową. Tym bardziej że kondycja samorządów wpływa na funkcjonowanie i rozwój całego regionu.

Najpierw pandemia COVID-19, następnie wojna w Ukrainie i związane z nią kryzys uchodźczy i energetyczny, czy inflacja sprawiają, że samorządy pracują w szczególnie trudnych warunkach. Dlatego tak ważne jest, aby właściwie się komunikować, działać szybko i skutecznie, reagować na potencjalne zagrożenia. Takie fora jak dzisiejsze spotkanie to doskonała okazja do wymiany informacji i doświadczeń, wspólnego wypracowania najlepszych rozwiązań. Rząd wspiera samorządy instrumentami prawnymi i przede wszystkim przyznawanymi środkami, chociażby w ramach Polskiego Ładu i kolejnych Tarcz Antykryzysowych. I tak będzie nadal – deklaruje Wojciech Zubowski, poseł na Sejm RP.

Potrzebujemy współpracy samorządowców. Razem będziemy bardziej efektywni. Przykładem może być program dystrybucji węgla przez gminy. Można powiedzieć, że ścigamy się z czasem. Bez zaangażowania gmin nie uda nam się zapewnić sprawnego przebiegu sprzedaży węgla w niższej cenie. A bardzo czekają na to mieszkańcy – dodaje Krzysztof Mróz, Senator RP.

W sukurs samorządowcom przychodzi nie tylko rząd, ale i podległe mu instytucje. Program Zabytki Plus, wsparcie proekologicznych inwestycji i działań proponowane przez WFOŚiGW, czy oferta preferencyjnych kredytów Banku Gospodarki Krajowej to niektóre z instrumentów prezentowane podczas konferencji. Dobrą wiadomością jest fakt, że Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego zakończył tworzenie programu „Fundusze Europejskie dla Dolnego Śląska 2021-2027” (FEDS).

Za nami ogrom pracy, konsultacje regionalne, dziesiątki spotkań z przedstawicielami Komisji Europejskiej. Niektóre negocjacje były bardzo ciężkie, ale mam nadzieję, że wyjaśniliśmy wszystkie sporne kwestie. 27 października program skierowaliśmy do zatwierdzenia przez KE. Sądzimy, że do końca roku otrzymamy zgodę Komisji i rozpoczniemy realizację programu. Na Dolnym Śląsku będziemy mieli do dyspozycji blisko 2, 3 mld euro (!). Alokacja tych pieniędzy to duże wyzwanie, ale i szansa dla samorządów – podkreśla Łukasz Kasprzak, Zastępca Dyrektora Departamentu Gospodarki, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego.

Najwięcej środków FEDS, ponad 27 proc., będzie przeznaczonych na obszar Środowisko, w tym szczególnie inwestycje związane z efektywnością energetyczną (np. kompleksową modernizacją energetyczną budynków). A także te związane z pozyskiwaniem energii z OZE, wraz z budową magazynów energii. W tym priorytecie ważne będą również przedsięwzięcia w zakresie gospodarki wodno-ściekowej i projekty związane z ochroną przyrody i klimatu. Kolejne priorytety FEDS to: Rynek pracy i włączenie społeczne, Przedsiębiorstwa i innowacje, Transport, Infrastruktura społeczna, Rozwój terytorialny, Edukacja, Sprawiedliwa transformacja i inne.

W mojej ocenie jest kilka szczególnie istotnych dla przyszłości Dolnego Śląska obszarów. Przede wszystkim ustabilizowanie gospodarki regionu przez ściągnięcie dużych inwestorów. Rząd przeznaczył rekordowe środki na uzbrojenie terenów stref ekonomicznych. Głogów, Środa Śląska, Miękinia, Ząbkowice i inne miejscowości zyskają szansę na atrakcyjne miejsca pracy. Konieczna jest dywersyfikacja gospodarki, myślę tu o alternatywie dla przemysłu miedziowego w byłym województwie legnickim, czy stworzeniu nowej propozycji obok turystyki dla przedgórza sudeckiego. Przed nami także dokończenie wielkich programów infrastrukturalnych dróg A5, A8 drogi Wrocław–Lubin, unowocześnienie autostrady A4. I dodałbym jeszcze uporządkowanie gospodarki odpadami, bo już dochodzimy do ściany – wylicza Jarosław Obremski, Wojewoda Dolnośląski. – Do tych wszystkich działań, niezbędna jest doskonała współpraca z samorządami – dodaje Obremski.

Warto podkreślić, że Dolny Śląsk to największy beneficjent piątej edycji Rządowego Programu Inwestycji Strategicznych dla samorządów w zakresie Rozwoju Stref Przemysłowych. Trafi tu prawie 25% z ogólnej puli blisko 5 mld zł. Dolnośląskie samorządy otrzymały na rozwój stref przemysłowych 1 mld 300 mln złotych.

Samorządowcy obecni na konferencji zadawali wiele pytań, proponowali własne rozwiązania, dyskusja była chwilami wręcz burzliwa.

Istotne jest powiedzenie, czasami może nawet w ostry sposób, o tym, co nas boli Ważne, żeby było to wysłuchane, żeby przełożyło się na konkretne działania i rozstrzygnięcia. Takie spotkanie może przynieść zmianę relacji, lepsze wzajemne zrozumienie z korzyścią dla wszystkich, przede wszystkim mieszkańców regionu – uważa Tadeusz Krzakowski, Prezydent Legnicy.

Związek Pracodawców Polska Miedź po raz kolejny stanął na wysokości zadania. To była bardzo ciekawa i potrzebna konferencja. Dzięki obecności przedstawicieli ważnych dla naszego funkcjonowania instytucji mamy informacje z pierwszej ręki i wiemy, co mamy robić oraz jakie przygotowywać projekty – podkreśla Jacek Szwagrzyk, Wójt Gaworzyc.

Piotr Karwan, Wiceprezes Związku Pracodawców Polska Miedź zapowiada, że będą kolejne spotkania.

Nowa perspektywa środków europejskich stwarza nam możliwości rozwoju, ale wymaga odpowiedzialności i mądrości. Wspólnie rozważając najlepsze pomysły, możemy zadbać o zrównoważony rozwój całego Dolnego Śląska. Niezwykle istotne są działania w zakresie legislacji i w tym kontekście cenny był udział w konferencji parlamentarzystów. Szczególnie cieszy mnie liczna obecność samorządowców, to dowód na to, że jest wola współdziałania dla dobra wspólnego. Dla dobra naszych małych ojczyzn – podsumowuje Piotr Karwan, Wiceprezes Związku Pracodawców Polska Miedź.

Związek Pracodawców Polska Miedź zorganizował już kilkanaście spotkań tematycznych dla samorządów dotyczących społecznych celów przemysłu, zrównoważonego rozwoju regionu, gospodarki odpadami, odnawialnych źródeł energii (w tym technologii wodorowych) i wielu innych tematów.