Better regulation: Joining forces to make better laws
COM(2021) 219 final
Komisja Europejska w tym dokumencie zaproponowała wiele usprawnień w procesie stanowienia prawa w UE. Dla przyspieszenia europejskiej odbudowy szczególnie istotne jest obecnie jak najskuteczniejsze stanowienie prawa, a równocześnie jak najlepsze dostosowanie europejskich przepisów do przyszłych potrzeb.
Głównym założeniem podejścia opartego na lepszym stanowieniu prawa jest wyciąganie wniosków z dotychczasowych doświadczeń dzięki ocenie obowiązującego prawodawstwa. W cyklu polityki niezwykle istotną rolę odgrywa monitorowanie, które wymaga systematycznego gromadzenia danych. Niezbędne gromadzenie i ocenę danych zapewnia się za sprawą klauzul dotyczących monitorowania i klauzul przeglądowych zawartych w prawodawstwie. Współprawodawcy wspólnie odpowiadają za zapewnienie wysokiej jakości przepisów, aby można było właściwie ocenić skuteczność przepisów UE w państwach członkowskich.
UE od dawna, bo już od 2002 r., dąży do kształtowania polityki w oparciu o dowody, w tym do ograniczenia obciążeń regulacyjnych. Jej działania obejmują regularne oceny obowiązujących przepisów, bardzo zaawansowany system oceny skutków, najwyższy poziom konsultacji z zainteresowanymi stronami oraz kompleksowy program zmniejszania obciążeń (REFIT).
Ustanowiony przez Komisję system lepszego stanowienia prawa jest jednym z najbardziej zaawansowanych podejść regulacyjnych na świecie. Na przestrzeni ostatnich lat stałe udoskonalanie tego systemu umożliwiło wyraźną poprawę wyników.
System ten służy do systematycznej oceny gospodarczych, społecznych i środowiskowych skutków środków z zakresu polityki oraz do zapewnienia stałej wysokiej jakości proponowanych przepisów. Obecnie ze względu na ambitny program Komisji i bezprecedensowe wyzwania, w obliczu których stoimy, dokładna analiza i wiarygodne dowody są potrzebne bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Z tego względu Komisja proponuje szereg dalszych usprawnień zwłaszcza w celu zapewnienia, aby prowadzona polityka jak najlepiej przyczyniała się do odbudowy i zwiększenia odporności UE oraz do jej dwojakiej transformacji. Komisja:
–wezwie państwa członkowskie, regiony i kluczowe zainteresowane strony do pomocy w usuwaniu przeszkód i ograniczaniu formalności administracyjnych spowalniających tworzenie infrastruktury na miarę XXI w. Będzie to skutkowało przyspieszeniem procesu inwestycji i wdrażania NextGenerationEU. Lepsze stanowienie prawa będzie odgrywało kluczową rolę w realizacji tego zadania, a platforma ds. dostosowania się do wymogów przyszłości przyczyni się do wsparcia działań w kierunku uproszczenia prawa Unii i jego lepszego dostosowania do przyszłych potrzeb;
–poprzez wprowadzenie podejścia opartego na zasadzie „jedno więcej – jedno mniej” i dostosowanego do kształtowania polityki UE – sprawi, aby decydenci większą uwagę zwracali na skutki i koszty stosowania przepisów, w szczególności w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP);
–będzie włączać cele zrównoważonego rozwoju wyznaczone przez Organizację Narodów Zjednoczonych do głównego nurtu polityki z myślą o dopilnowaniu, aby każdy wniosek ustawodawczy przyczyniał się do realizacji Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, a także zapewni, aby zasadę „nie czyń poważnych szkód” stosowano we wszystkich obszarach polityki zgodnie z przyrzeczeniem złożonym w ramach Europejskiego Zielonego Ładu;
–zgodnie z komunikatem w sprawie cyfrowego kompasu na 2030 r. zapewni, aby lepsze stanowienie prawa obejmowało promowanie zasady domyślnej cyfrowości w przyszłych przepisach UE jako ważnego narzędzia wspierającego transformację cyfrową;
–włączy prognozę strategiczną w proces kształtowania polityki, aby już obowiązujące i nowe przepisy UE były dopasowane do wymogów przyszłości.
Lepsze stanowienie prawa jest wspólnym celem i obowiązkiem wszystkich instytucji Unii. Komisja będzie współpracować z Parlamentem Europejskim i Radą w kwestii działań, jakie instytucje te podejmują w zakresie oceny i monitorowania skutków przepisów UE i unijnych programów wydatków. Ponadto Komisja zacieśni współpracę w obszarze kształtowania polityki UE z władzami na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym oraz z partnerami społecznymi.
Kluczowe znaczenie ma współpraca między instytucjami UE oraz z państwami członkowskimi i zainteresowanym podmiotami, w tym z partnerami społecznymi, przedsiębiorstwami i społeczeństwem obywatelskim. Aby sprostać obecnym i przyszłym wyzwaniom, Komisja zaproponowała następujące działania:
- usunięcie biurokracji i przeszkód spowalniających inwestycje i budowanie infrastruktury XXI w. dzięki współpracy z państwami członkowskimi, regionami i kluczowymi zainteresowanymi podmiotami.
- ułatwienie konsultacji publicznych poprzez wprowadzenie pojedynczego „zaproszenie do zgłaszania uwag” w ulepszonej wersji portalu Wyraź swoją opinię.
- wprowadzenie zasady „jedno więcej – jedno mniej” w celu ograniczenia obciążeń dla obywateli i przedsiębiorstw, dzięki zwracaniu specjalnej uwagi na skutki i koszty stosowania prawodawstwa, szczególnie w odniesieniu do małych i średnich przedsiębiorstw. Zasada ta zapewnia, aby wprowadzeniu każdych nowych obciążeń towarzyszyło usunięcie równorzędnych obciążeń w tej samej dziedzinie polityki.
- włączenie w główny nurt celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych w celu zapewnienia, by wnioski ustawodawcze przyczyniały się do realizacji programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030.
- poprawa sposobu, w jaki lepsze stanowienie prawa odnosi się do zrównoważonego rozwoju i cyfryzacji oraz je wspiera.
- włączenie prognozy strategicznej w kształtowanie polityki, aby zapewnić dostosowanie tej polityki do wymogów przyszłości, np. poprzez uwzględnienie pojawiających się megatrendów w kontekście środowiskowym, cyfrowym, geopolitycznym i społeczno-ekonomicznym.
Źródło: Komisja Europejska
