Making the most of the EU’s innovative potential An intellectual property action plan to support the EU’s recovery and resilience

Wartości niematerialne i prawne – takie jak wynalazki, twórczość artystyczna i kulturalna, marki, oprogramowanie, wiedza fachowa, procesy biznesowe i dane – stanowią podstawę dzisiejszej gospodarki. W ciągu ostatnich dwóch dziesięcioleci wielkość rocznych inwestycji w takie „produkty stanowiące własność intelektualną”wzrosła w UE o 87 %, podczas gdy wielkość inwestycji rzeczowych (niemieszkaniowych) wzrosła tylko o 30 %. Ponadto inwestycje w wartości niematerialne i prawne w znacznie mniejszym stopniu ucierpiały w wyniku kryzysu gospodarczego z 2008 r.

Prawa własności intelektualnej, tj. patenty, znaki towarowe, wzory, prawa autorskie i prawa pokrewne, oznaczenia geograficzne i prawa do ochrony odmian roślin, a także zasady ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa, pomagają przedsiębiorcom i przedsiębiorstwom waloryzować swoje wartości niematerialne i prawne. W dzisiejszej gospodarce produkty i procesy przemysłowe w coraz większym stopniu opierają się na wartościach niematerialnych i prawnych chronionych prawami własności intelektualnej, a solidne zarządzanie własnością intelektualną stało się nieodłączną częścią każdej skutecznej strategii biznesowej. Branże, które intensywnie wykorzystują własność intelektualną, odgrywają zasadniczą rolę w gospodarce UE i oferują społeczeństwu wartościowe i trwałe miejsca pracy. Sektory intensywnie korzystające z praw własności intelektualnej odpowiadają obecnie za prawie 45 % PKB Europy i bezpośrednio przyczyniają się do tworzenia prawie 30 % wszystkich miejsc pracy. Wiele z przemysłowych ekosystemów Europy nie może rozwijać się bez skutecznej ochrony własności intelektualnej i skutecznych narzędzi służących do obrotu wartościami niematerialnymi i prawnymi.

Własność intelektualna jest kluczowym atutem umożliwiającym konkurowanie w skali globalnej. Na całym świecie rośnie liczba zgłoszeń własności intelektualnej. Tę samą tendencję można zaobserwować w UE. W latach 2010–2019 liczba przyznanych europejskich patentów wzrosła z 58 000 do około 137 000, chociaż wzrost ten jest mniej wyraźny niż w innych częściach świata, zwłaszcza w Azji, gdzie gospodarki szybko nadrabiają zaległości w tworzeniu własności intelektualnej.

Niektórych z najważniejszych wyzwań społecznych naszych czasów, takich jak umożliwienie zielonej transformacji lub zapewnienie wszystkim odpowiedniej opieki zdrowotnej, nie można rozwiązać bez zastosowania innowacyjnych rozwiązań. Na przykład rozwój ekosystemów odnawialnych źródeł energii i niskoemisyjnych źródeł energii zależy od szybkiego rozwoju i wdrażania najnowocześniejszych technologii, a także skutecznych narzędzi wymiany kluczowych wartości niematerialnych i prawnych, takich jak dane. Rozwój dobrze prosperującego ekosystemu zdrowia w Europie wymaga przejrzystego systemu zachęt w zakresie własności intelektualnej, pobudzającego innowacje przy jednoczesnym zapewnieniu skutecznego dostępu do przystępnych cenowo produktów leczniczych. Sektor kultury i kreatywny nie mogą rozwijać się bez skutecznej ochrony własności intelektualnej.

Rewolucja technologiczna – gospodarka i społeczeństwo oparte na danych, zwrot ku sztucznej inteligencji, rosnące znaczenie nowych technologii, takich jak łańcuch bloków, drukowanie przestrzenne i internet rzeczy („IoT”), a także rozwój nowych modeli biznesowych, takich jak gospodarka platform oraz gospodarka oparta na danych i o obiegu zamkniętym – stwarza niepowtarzalną okazję do zmodernizowania naszego podejścia do ochrony naszych wartości niematerialnych i prawnych. W ostatnich dziesięcioleciach poczyniono znaczne postępy w tworzeniu jednolitego rynku własności intelektualnej, co przyniosło wiele korzyści unijnej gospodarce. Istnieje szereg narzędzi umożliwiających wprowadzanie w społeczeństwie innowacyjnych rozwiązań. Nadal jednak istnieje wiele luk i słabości w sposobie ochrony przez przedsiębiorstwa UE kapitału niematerialnego oraz wykorzystywania go, by przenieść korzyść społeczeństwu europejskiemu.

Źródło: Komisja Europejska