Uprzejmie informujemy, że do konsultacji społecznych zostały przekazane dwa projekty rozporządzeń Ministra Edukacji zmieniające podstawy programowe kształcenia ogólnego.

Projekty rozporządzeń wraz z uzasadnieniami oraz OSR znajdują się w załączeniu.

Uprzejmie prosimy o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektów w terminie do 6 maja 2024 roku również w formie edytowalnej na adres szkop@pracodawcy.pl.

Podstawa prawna: Ustawa dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe

1. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej

Projektowane rozporządzenie Ministra Edukacji zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej jest wydawane na podstawie upoważnienia zawartego w art. 47 ust. 1 pkt 1 lit. a, b, e, f i h ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900, z późn. zm.).

Projekt rozporządzenia przewiduje zmiany w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. poz. 356, z późn. zm.) polegające na nadaniu nowego brzmienia:

1) załącznikowi nr 1 do rozporządzenia, który określa podstawę programową kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej (załącznik nr 1 do projektu rozporządzenia);

2) załącznikowi nr 4a do rozporządzenia, który określa podstawę programową kształcenia
ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia (załącznik nr 2 do projektu rozporządzenia).

Zmiany polegają przede wszystkim na ograniczeniu zakresu treści nauczania – wymagań szczegółowych podstawy programowej dla branżowej szkoły I stopnia. Natomiast zmiany w celach kształcenia – wymaganiach ogólnych zostały zaproponowane tam, gdzie były konieczne w związku z wprowadzonymi zmianami w treściach nauczania – wymaganiach szczegółowych.

W stosunku do aktualnej podstawy programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, określonej w załączniku nr 4a do rozporządzenia, zaproponowane zmiany w załączniku nr 2 do projektu rozporządzenia obejmują:

1) zmianę tzw. preambuły (część początkowa i wspólna podstawy programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia), w której:

a) wprowadzono uzupełnienia odnoszące się do kształtowania postaw szacunku dla środowiska przyrodniczego i postaw ekologicznych,

b) dodano wymóg dotyczący stosowania w pracy z uczniami założeń uniwersalnego projektowania, a w przypadku uczniów z niepełnosprawnościami, w tym uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, którym nauczanie dostosowuje się do ich możliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się – wprowadzono odwołanie do racjonalnych usprawnień, o których mowa w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. Proponowane zmiany związane z wdrożeniem metodyki projektowania uniwersalnego oraz racjonalnych usprawnień mają na celu dostarczenie nauczycielom konkretnych rozwiązań w zakresie pracy z uczniami w sposób uwzględniający zróżnicowanie ich potrzeb edukacyjnych, w tym wynikających z niepełnosprawności;

2) zmianę podstawy programowej kształcenia ogólnego w zakresie przedmiotów: język polski, język obcy nowożytny, język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny – kaszubski, historia, matematyka, biologia, geografia, chemia, fizyka, informatyka. Analogicznie, jak w przypadku podstawy programowej kształcenia ogólnego dla II etapu edukacyjnego (tj. klas IV– VIII szkoły podstawowej) zaproponowano zmiany mające na celu zmniejszenie podstawy programowej kształcenia ogólnego o około 20%. Natomiast bez zmian pozostaje podstawa programowa kształcenia ogólnego w zakresie przedmiotów: biznes i zarządzanie, edukacja dla bezpieczeństwa, wychowanie fizyczne, wychowanie do życia w rodzinie, etyka;

3) rezygnację z odrębnej podstawy programowej w zakresie przedmiotu język mniejszości narodowej lub etnicznej – język niemiecki, co jest konsekwencją zmian wprowadzonych rozporządzeniem Ministra Edukacji z dnia 2 lutego 2024 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym. Oznacza to, że będzie jedna wspólna podstawa programowa kształcenia ogólnego dla wszystkich języków mniejszości narodowej lub etnicznej – tak jak miało to miejsce przed rokiem szkolnym 2022/2023.

Proponowana podstawa programowa kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia nie obejmuje podstawy programowej w zakresie przedmiotu historia i teraźniejszość. Ma to związek z procedowanym równolegle projektem rozporządzenia Ministra Edukacji w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół w zakresie rezygnacji, od roku szkolnego 2024/2025, z przedmiotu historia i teraźniejszość w ramowym planie nauczania dla uczniów klasy I liceum ogólnokształcącego, technikum i branżowej szkoły I stopnia. Jednakże w związku z tym, że przedmiot historia i teraźniejszość będzie jeszcze realizowany w roku szkolnym 2024/2025 w klasie I branżowej szkoły I stopnia, do której uczęszczają uczniowie, którzy rozpoczęli kształcenie z dniem 1 lutego 2024 r., to przewidziano odpowiedni przepis przejściowy (§ 3 projektu rozporządzenia).

Proponowane zmiany w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia zostały przygotowane przy założeniu, że nie będą skutkowały koniecznością wydania nowych podręczników.

Link do rozporządzenia: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12384450

2. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia

Projektowane rozporządzenie Ministra Edukacji zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia jest wydawane na podstawie upoważnienia zawartego w art. 47 ust. 1 pkt 1 lit. c, d i g ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900, z późn. zm.).

Projekt rozporządzenia przewiduje zmiany w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz. U. poz. 467, z późn. zm.) polegające na:

1) nadaniu nowego brzmienia załącznikowi nr 1 do rozporządzenia, który określa podstawę programową kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego i technikum (załącznik nr 1 do projektu rozporządzenia);

2) nadaniu nowego brzmienia załącznikowi nr 3 do rozporządzenia, który określa podstawę programową kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły II stopnia (załącznik nr 2 do projektu rozporządzenia);

3) dodaniu nowego załącznika nr 4 do rozporządzenia, który określa podstawę programową kształcenia ogólnego w zakresie przedmiotów historia i wiedza o społeczeństwie dla uczniów czteroletniego liceum ogólnokształcącego i pięcioletniego technikum oraz słuchaczy liceum ogólnokształcącego dla dorosłych, którzy rozpoczęli kształcenie przed dniem 1 września 2022 r. (załącznik nr 3 do projektu rozporządzenia).

Zmiany polegają przede wszystkim na ograniczeniu zakresu treści nauczania – wymagań szczegółowych podstawy programowej kształcenia ogólnego dla technikum oraz dla branżowej szkoły II stopnia, i powinny zapewnić nauczycielom i uczniom więcej czasu na spokojniejszą i bardziej dogłębną realizację zagadnień określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego.

W stosunku do aktualnej podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego i technikum, określonej w załączniku nr 1 do rozporządzenia, zaproponowane zmiany w załączniku nr 1 do projektu rozporządzenia obejmują:

1) zmianę tzw. preambuły (część początkowa i wspólna podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego i technikum), w której:

a) wprowadzono uzupełnienia odnoszące się do kształtowania postaw szacunku dla środowiska przyrodniczego i postaw ekologicznych,

b) dodano wymóg dotyczący stosowania w pracy z uczniami założeń uniwersalnego projektowania, a w przypadku uczniów z niepełnosprawnościami – wprowadzono odwołanie do racjonalnych usprawnień, o których mowa w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 1169 oraz z 2018 r. poz. 1217). Proponowane zmiany związane z wdrożeniem metodyki projektowania uniwersalnego oraz racjonalnych usprawnień mają na celu dostarczenie nauczycielom konkretnych rozwiązań w zakresie pracy z uczniami w sposób uwzględniający zróżnicowanie ich potrzeb edukacyjnych, w tym wynikających z niepełnosprawności;

2) zmianę podstawy programowej kształcenia ogólnego w zakresie przedmiotów: język polski, język obcy nowożytny, język łaciński, język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny – kaszubski, historia, wiedza o społeczeństwie, historia i teraźniejszość, matematyka, biologia, geografia, chemia, fizyka, informatyka, filozofia, język łaciński i kultura antyczna, historia muzyki, historia sztuki. Zaproponowane zmiany mają na celu zmniejszenie podstawy programowej kształcenia ogólnego o około 20%, m.in. usunięto treści nauczania – wymagania szczegółowe, które są niemożliwe lub bardzo trudne do zrealizowania w praktyce szkolnej oraz ograniczono wymagania związane z wiedzą teoretyczną lub encyklopedyczną na korzyść rozwijania umiejętności. Zmniejszono również ilość materiału przeznaczoną do opanowania przez ucznia, co powinno przełożyć się na większą motywację do uczenia się, rozwijanie zdolności i zainteresowań oraz kształtowanie właściwych przekonań i postaw. Natomiast bez zmian pozostaje podstawa programowa kształcenia ogólnego w zakresie przedmiotów: muzyka, plastyka, biznes i zarządzanie, edukacja dla bezpieczeństwa, wychowanie fizyczne, wychowanie do życia w rodzinie, etyka;

3) rezygnację z odrębnej podstawy programowej w zakresie przedmiotu język mniejszości narodowej lub etnicznej – język niemiecki, co jest konsekwencją zmian wprowadzonych rozporządzeniem Ministra Edukacji z dnia 2 lutego 2024 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym (Dz. U. poz. 144). Oznacza to, że będzie jedna wspólna podstawa programowa dla wszystkich języków mniejszości narodowej lub etnicznej – tak jak miało to miejsce przed rokiem szkolnym 2022/2023.

W stosunku do aktualnej podstawy programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły II stopnia, określonej w załączniku nr 3 do rozporządzenia, zaproponowane zmiany w załączniku nr 2 do projektu rozporządzenia obejmują:

1) zmianę tzw. preambuły (część początkowa i wspólna podstawy programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia), w której:

a) wprowadzono uzupełnienia odnoszące się do kształtowania postaw szacunku dla środowiska przyrodniczego i postaw ekologicznych,

b) dodano wymóg dotyczący stosowania w pracy z uczniami założeń uniwersalnego projektowania, a w przypadku uczniów z niepełnosprawnościami – wprowadzono odwołanie do racjonalnych usprawnień, o których mowa w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. Proponowane zmiany związane z wdrożeniem metodyki projektowania uniwersalnego oraz racjonalnych usprawnień mają na celu dostarczenie nauczycielom konkretnych rozwiązań w zakresie pracy z uczniami w sposób uwzględniający zróżnicowanie ich potrzeb edukacyjnych, w tym wynikających z niepełnosprawności;

2) zmianę podstawy programowej kształcenia ogólnego w zakresie przedmiotów: język polski, język obcy nowożytny, język mniejszości narodowej lub etnicznej, język regionalny – kaszubski, matematyka, informatyka. Analogicznie, jak w przypadku podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego i technikum zaproponowano zmiany mające na celu zmniejszenie podstawy programowej kształcenia ogólnego o około 20%. Natomiast bez zmian pozostaje podstawa programowa kształcenia ogólnego w zakresie przedmiotów: wychowanie fizyczne, etyka;

3) rezygnację z odrębnej podstawy programowej w zakresie przedmiotu język mniejszości narodowej lub etnicznej – język niemiecki, co jest konsekwencją zmian wprowadzonych rozporządzeniem Ministra Edukacji z dnia 2 lutego 2024 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym. Oznacza to, że będzie jedna wspólna podstawa programowa dla wszystkich języków mniejszości narodowej lub etnicznej – tak jak miało to miejsce przed rokiem szkolnym 2022/2023.

Link do rozporządzenia: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12384451