13
styczeń
1 października 2023 r. weszły w życie przepisy umożliwiające współdzielenie przyłącza przez różne instalacje OZE. Z nowego rozwiązania mogą skorzystać zarówno nowe instalacje, jak i te przyłączane obok już istniejących instalacji.
Czym jest cable pooling?
Cable pooling to współdzielenie przyłącza (infrastruktury przyłączeniowej oraz zaalokowanej do danego miejsca przyłączenia do sieci mocy przyłączeniowej) przez instalacje wytwórcze, zazwyczaj – o różnej charakterystyce pracy. Skumulowanie w danym miejscu przyłączenia do sieci instalacjach wykorzystujących różne rodzaje energii pierwotnej poprzez cable pooling umożliwia bardziej efektywne wykorzystanie mocy przyłączeniowych i może poprawić bezpieczeństwo pracy sieci poprzez wypłaszczenie profilu produkcji energii w danym miejscu przyłączenia. Chociaż modelowym przykładem jest tu przyłączenie w danym miejscu instalacji wiatrowej oraz fotowoltaicznej, które statystycznie produkują najwydajniej w różnych okresach dnia i roku, ustawodawca umożliwia skorzystanie z tego rozwiązania dla wszystkich instalacji odnawialnego źródła energii – a w świetle ustawowej definicji instalacji OZE, oznacza to również połączone z tymi instalacjami magazyny energii lub biogazu rolniczego.
Dotychczas wspólne przyłączenie do sieci dwóch lub więcej instalacji było możliwe, ale wiązało się z szeregiem obciążeń regulacyjnych, wobec czego nie było szerzej stosowane. Konieczne było bowiem utworzenie tzw. OSDn, czyli operatora sieci dystrybucyjnej, nieprzyłączonej do sieci przesyłowej i wymagało nie tylko uzyskania koncesji na dystrybucję energii elektrycznej (a w konsekwencji m.in. uiszczania opłąty koncesyjnej i spełniania obowiązków wynikających z koncesji), ale również uzyskanie decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o wyznaczeniu operatorem sieci.
Więcej informacji pod linkiem.
Na jakich zasadach możliwe jest przyłączanie instalacji OZE w ramach cable poolingu?
Na podstawie uchwalonych przepisów możliwe są dwie konfiguracje:
Cable pooling nie jest natomiast możliwy w przypadku instalacji odnawialnego źródła energii, dla których miejscem przyłączenia do sieci jest instalacja odbiorcy końcowego.
Czy z cable poolingu mogą skorzystać instalacje należące do różnych podmiotów?
Co istotne, tytuły prawne do przyłączanych w ramach cable poolingu instalacji mogą należeć do różnych podmiotów. W takim wypadku operatorzy przyłączanych instalacji muszą zawrzeć porozumienie, zawierające m.in.:
Porozumienie to stanowi załącznik do wniosku o wydanie warunków przyłączenia. Co istotne, operator zawrze umowę o przyłączenie do sieci tylko z jednym podmiotem, będącym stroną porozumienia o wspólne przyłączenie do sieci, która zostanie dodatkowo upoważniona przez pozostałe strony do reprezentowania wszystkich stron porozumienia przed operatorem systemu elektroenergetycznego lub Prezesem URE w sprawach wynikających z treści porozumienia. Jednocześnie wszystkie strony będą zobowiązane, na mocy stosownych oświadczeń dołączanych do wniosku o wydanie warunków przyłączenia, do:
Taki kształt regulacji podyktowany jest przede wszystkim względami bezpieczeństwa pracy sieci – właściwi operatorzy mogą skutecznie egzekwować respektowanie postanowień umów o przyłączenie do sieci w relacjach z jednym podmiotem, natomiast odpowiedzialność (w szczególności z tytułu przekroczenia mocy przyłączeniowej) spoczywa na wszystkich operatorach przyłączonych w danym miejscu przyłączenia instalacji OZE.
Każda z instalacji przyłączonych w ramach cable poolingu jest wyposażona w odrębne układy pomiarowo-rozliczeniowe umożliwiające pomiar ilości energii elektrycznej oddanej do sieci i pobranej z sieci. Dzięki temu każdy w wytwórców może zawrzeć odrębną umowę sprzedaży energii, czy niezależnie handlować wytworzoną przez siebie energią na giełdzie.
Jakie obowiązki spoczywają na operatorach instalacji przyłączonych do sieci w ramach cable poolingu?
W przypadku określenia mocy przyłączeniowej na poziomie niższym, niż planowana łączna moc zainstalowana wszystkich instalacji przyłączonych w danym miejscu przyłączenia, umowa o przyłączenie do sieci, zawiera szczegółowy opis sposobu zabezpieczenia zdolności technicznych do nieprzekraczania mocy przyłączeniowej, przy czym:
Możliwym zagrożeniem związanym z cable poolingiem z perspektywy operatorów sieci jest bowiem potencjalne przekraczanie mocy przyłączeniowej określonej dla danego punktu przyłączenia. Jeżeli do takiego przekroczenia dojdzie, właściwy operator sieci:
Czy instalacje przyłączone do sieci w ramach cable poolingu mogą korzystać z systemów wsparcia (zielone certyfikaty, FIT, FIP, aukcje)?
Kontrowersje w branży budzą natomiast przepisy dotyczące korzystania z systemów wsparcia (zielone certyfikaty, FIT, FIP, aukcje) przez instalacje przyłączone do sieci w ramach cable poolingu. Według uchwalonych przepisów z instrumentów wsparcia może korzystać tylko jeden z przyłączonych w danym miejscu przyłączenia wytwórców energii.
Uzyskanie wsparcia w ramach któregokolwiek w istniejących obecnie systemów wsparcia (zielone certyfikaty, FIT, FIP, aukcje) jest uzależnione od posiadania przez instalację wyodrębnionego zespołu urządzeń służących do wyprowadzania mocy wyłącznie z danej instalacji do sieci elektroenergetycznej. Zgodnie z nowymi przepisami, wymogu tego nie stosuje się do instalacji przyłączonej do sieci w ramach cable poolingu, jeżeli w tym samym miejscu przyłączenia planowane jest przyłączenie kolejnych instalacji, pod warunkiem, że w odniesieniu do tych nowych instalacji:
W praktyce więc jedynie jedna z instalacji przyłączonych w ramach cable poolingu w jednym miejscu przyłączenia może korzystać z przewidzianych w ustawie instrumentów wsparcia. Dodatkowo, jeżeli przyjąć literalną wykładnię przepisów, instalacja, która ma korzystać z mechanizmów wsparcia musi zostać przyłączona jako pierwsza. W przypadku instalacji, które mają dopiero powstać – konieczne jest zatem złożenie w pierwszej kolejności wniosku o przyłączenie do sieci instalacji, która ma korzystać z mechanizmów wsparcia, a dopiero w drugim kroku – podjęcie działań w celu przyłączenia kolejnych instalacji. Niewątpliwie priorytetem ustawodawcy było w tym przypadku zapewnienie, aby instalacje, które już posiadają przyłączenie do sieci oraz przyznane wsparcie, mogły zostać wykorzystane w ramach cable poolingu, bez ryzyka utraty przyznanego wsparcia.
Źródło: KPMG Sp. z o.o (KPMG Law Stopyra Szczodra sp.k.)
Najnowsze wpisy
11
styczeń