Noty tematyczne o Unii Europejskiej: Powszechny jednolity rynek cyfrowy

Jednolity rynek cyfrowy pobudza gospodarkę, zmniejsza wpływ działalności ludzkiej na środowisko i poprawia jakość życia dzięki handlowi elektronicznemu i administracji elektronicznej. Rynek i usługi administracji publicznej przechodzą z platform stacjonarnych na platformy mobilne i stają się coraz bardziej powszechne. Zmiany te wymagają ustanowienia unijnych ram regulacyjnych dotyczących przetwarzania w chmurze, transgranicznego dostępu do treści i transferu danych mobilnych bez granic, przy jednoczesnej ochronie prywatności, danych osobowych i zagwarantowaniu cyberbezpieczeństwa. Rezultaty prac legislacyjnych Parlamentu tworzących zręby europejskiego jednolitego rynku cyfrowego przekładają się na wzrost gospodarczy w UE w wysokości 177 mld EUR rocznie. Europejski jednolity rynek cyfrowy, którego podstawy Parlament Europejski opracował w oparciu o badania i dowody naukowe przygotowane dla jego komisji i grup roboczych, odegrał zasadniczą rolę w podtrzymaniu funkcjonowania gospodarki UE i we wspieraniu mieszkańców UE w czasie kryzysu związanego z COVID-19.

Jednolity rynek cyfrowy to przede wszystkim brak krajowych ograniczeń w dokonywaniu transakcji przez internet. Opiera się on na koncepcji wspólnego rynku, której celem jest wyeliminowanie barier handlowych między państwami członkowskimi w celu zwiększenia dobrobytu gospodarczego i stworzenia „jeszcze bliższych więzi między narodami Europy”. Koncepcję tę przekształcono następnie w koncepcję rynku wewnętrznego określanego jako „obszar bez granic wewnętrznych, w obrębie którego zapewniony jest swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału”. Będąca kontynuacją strategii lizbońskiej strategia „Europa 2020” wprowadziła europejską agendę cyfrową stanowiącą jedną z siedmiu inicjatyw przewodnich, co uwypukliło kluczową rolę, jaką miały odegrać technologie informacyjno-komunikacyjne, by Unia Europejska mogła osiągnąć cele wyznaczone na 2020 r. W swojej strategii jednolitego rynku cyfrowego (COM(2015)0192) oraz w niedawno przedstawionym przez przewodniczącą Komisji Programie dla Europy na lata 2019-2024. Komisja uznała jednolity rynek cyfrowy za jeden z priorytetów.

Jednolity rynek cyfrowy może usprawnić dostęp do informacji, przyczynić się do wzrostu wydajności dzięki niższym kosztom transakcji, zdematerializowanej konsumpcji i mniejszemu wpływowi na środowisko naturalne, a także do powstania lepszych modeli biznesowych i administracyjnych. Wzrost handlu elektronicznego przynosi konsumentom wymierne korzyści w postaci szybko rozwijających się nowych produktów, niższych cen, szerszego wyboru i lepszej jakości towarów i usług, gdyż prowadzi do wzrostu handlu transgranicznego oraz ułatwia porównywanie ofert. Ponadto liczniejsze usługi administracji elektronicznej ułatwiają dostosowanie online, dostęp do ofert pracy i możliwości biznesowych zarówno dla obywateli, jak i dla przedsiębiorstw.

Parlament odegrał aktywną rolę w podjętych na nowo działaniach na rzecz rynku wewnętrznego i jest zagorzałym zwolennikiem oraz inicjatorem działań na rzecz jednolitego rynku cyfrowego. W swojej rezolucji z dnia 20 kwietnia 2012 r. w sprawie konkurencyjnego jednolitego rynku cyfrowego – administracja elektroniczna jako projekt przewodni Parlament zwrócił uwagę, że aby umożliwić transgraniczne usługi administracyjne w całej UE, potrzebne są jasne i spójne ramy prawne w zakresie wzajemnego uznawania uwierzytelniania elektronicznego, identyfikacji elektronicznej i podpisów elektronicznych. W odpowiedzi na strategię jednolitego rynku cyfrowego Parlament przyjął rezolucję z dnia 19 stycznia 2016 r. zatytułowaną „W kierunku aktu o jednolitym rynku cyfrowym”, w której wezwał Komisję do położenia kresu nieuzasadnionemu blokowaniu geograficznemu, do poprawy dostępu konsumentów do towarów i usług, do zapewnienia równoważnego i trwałego poziomu ochrony konsumentów niezależnie od tego, czy dokonują zakupu treści cyfrowych w internecie, czy poza nim. Wezwano w niej również do znalezienia innowacyjnych rozwiązań dotyczących transgranicznych usług doręczania paczek w celu poprawy usług i obniżenia kosztów, do zniesienia ograniczeń dla MŚP, przedsiębiorstw typu start-up i scale-up oraz do wykorzystania możliwości, które niosą ze sobą takie nowe technologie ICT jak duże zbiory danych, przetwarzanie w chmurze, Internet rzeczy i drukowanie przestrzenne.

W oczekiwaniu na wniosek Komisji w sprawie sztucznej inteligencji, który ma zostać przedstawiony na początku 2021 r., Parlament powołał Komisję Specjalną ds. Sztucznej Inteligencji w Epoce Cyfrowej (AIDA) w celu przeanalizowania wpływu sztucznej inteligencji na gospodarkę UE. W dniu 20 października 2020 r. komisja ta przyjęła trzy sprawozdania, w których wskazała, w jaki sposób UE może najlepiej uregulować sztuczną inteligencję, a jednocześnie zagwarantować własność intelektualną, normy etyczne i odpowiedzialność cywilną. Działalność Parlamentu w dziedzinie sztucznej inteligencji wspomagają także badania naukowe.

Osiągnięcia legislacyjne Parlamentu w zakresie jednolitego rynku cyfrowego przekładają się na wzrost gospodarczy w UE w wysokości 177 mld EUR rocznie. Zgodnie z opublikowanym w 2019 r. badaniem największe korzyści płynące z unijnego prawodawstwa dotyczą takich obszarów jak europejskie usługi łączności elektronicznej (86,1 mld EUR), przepływy danych i sztuczna inteligencja (51,6 mld EUR), jednolity portal cyfrowy (20 mld EUR), uregulowanie blokowania geograficznego oraz platform internetowych (14 mld EUR). W swojej rezolucji z dnia 17 kwietnia 2020 r. w sprawie skoordynowanych działań UE na rzecz walki z pandemią COVID-19 i jej skutkami Parlament wskazał, że w celu pobudzenia gospodarki centralnym elementem pakietu inwestycyjnego na rzecz ożywienia gospodarczego i odbudowy po pandemii COVID-19 będzie transformacja cyfrowa.

Podstawa prawna – Artykuł 4 ust. 2 lit. a), art. 26, 27, 114 i 115 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).
Tematy szczegółowe: Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu; Strategia jednolitego rynku cyfrowego; Strategia „Sztuczna inteligencja dla Europy”; Rola Parlamentu Europejskiego.

Więcej informacji pod linkiem.

Źródło: Christina Ratcliff, Parlament Europejski