Komisja Europejska prowadzi ostatni a fazę konsultacjo publicznych unijnego prawa pracy – bezpieczeństwo i higiena – wniosek dotyczący zmiany dyrektywy 2009/148/WE w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie azbestu w miejscu pracy).
Ostateczny termin na przesłanie opinii to 1 grudnia 2022 r.
Unijne przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) chronią zdrowie i bezpieczeństwo prawie 170 mln pracowników. Ochrona przed zagrożeniami dla zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy jest kluczowa, aby trwale zapewnić wszystkim pracownikom godne warunki pracy. Zarządzanie azbestem (główną przyczyną choroby nowotworowej pochodzenia zawodowego) obecnym w budynkach i jego bezpieczne usuwanie to ważny element działań UE na rzecz profilaktyki i ochrony pracowników. Jest również powiązane z potrzebą poprawy izolacji cieplnej środowiska zbudowanego oraz umożliwienia oszczędności energii. Potrzeba ta stanowi wyraz określonej w Europejskim Zielonym Ładzie ambicji UE, aby do 2050 r. stać się pierwszym kontynentem neutralnym dla klimatu (zob. Europejski Zielony Ład, plan działania UE na rzecz łagodzenia skutków zmiany klimatu i przystosowania się do niej). Realizacja tego celu wymaga pełnego uwzględnienia aspektów bezpieczeństwa i higieny pracy.
W Planie działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych Komisja ogłosiła zamiar przedstawienia w 2022 r. wniosku ustawodawczego mającego na celu dalsze ograniczenie narażenia pracowników na działanie azbestu. Zamiar ten potwierdzono w strategicznych ramach UE dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2021–2027 oraz w liście intencyjnym towarzyszącym orędziu o stanie Unii. Europejski plan walki z rakiem także wskazuje na potrzebę działania na rzecz ochrony pracowników przed substancjami rakotwórczymi. W październiku 2021 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniami związanymi z azbestem (2019/2182 INL). Wzywa w niej do obniżenia obowiązującej dopuszczalnej wartości narażenia zawodowego dla azbestu. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny ponawia to wezwanie w przyjętej w 2019 r. opinii z inicjatywy własnej pt. „Praca z azbestem w ramach termomodernizacji”.
Choć azbest wyszedł już z powszechnego użycia w UE, nadal jest obecny w wielu starszych budynkach, co stanowi poważny problem istniejącej infrastruktury. Ryzyko narażenia związane jest głównie z obchodzeniem się z azbestem i rozpylaniem jego włókien podczas prac budowlanych, takich jak renowacje i rozbiórki. Należy podjąć starania w celu ograniczenia ryzyka narażenia pracowników na działanie azbestu w miejscu pracy. Wpisuje się to w inicjatywę „Fala renowacji”, w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Przepisy UE dotyczące ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie azbestu w miejscu pracy obowiązują od 1983 r. (dyrektywa Rady 83/477/EWG). Dyrektywa ta była kilkakrotnie znacząco zmieniana i aktualizowana. Jej najnowszą wersję stanowi dyrektywa w sprawie azbestu w miejscu pracy (2009/148/WE).
Ponadto, ponieważ azbest jest przyczyną nowotworów, dyrektywa 2004/37/WE w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów również ma zastosowanie – zawsze wtedy, gdy jej przepisy skuteczniej zapewniają bezpieczeństwo i higienę pracy. Obowiązująca w UE na mocy dyrektywy w sprawie azbestu w miejscu pracy dopuszczalna wartość narażenia zawodowego dla azbestu nie była aktualizowana od 2003 roku. Azbest znalazł się w wykazie substancji rakotwórczych, którymi priorytetowo musi się zająć Unia Europejska, opracowanym przez trójstronną grupę roboczą ds. chemikaliów Komitetu Doradczego ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy. Aby poprawić bezpieczeństwo i zdrowie pracowników, w ramach tej inicjatywy zmieniona zostanie dyrektywa 2009/148/WE w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie azbestu w miejscu pracy. Przy aktualizacji zostaną uwzględnione najnowsze osiągnięcia naukowe i techniczne.
Uprzejmie prosimy o przesłanie wszelkich uwag oraz opinii na adres: sekretariat@pracodawcy.pl
W załączeniu znajduje się wniosek dotyczący dyrektywy oraz streszczenie oceny skutków.
Więcej informacji jest dostępnych pod linkiem KE (dokument roboczy służb, ocena skutków, opinia w sprawie oceny skutków): https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/12756-Bezpieczenstwo-i-zdrowie-w-miejscu-pracy-ochrona-pracownikow-przed-narazeniem-na-dzia%C5%82anie-azbestu_pl
Źródło: Komisja Europejska