Komisja Europejska prowadzi ostatnią fazę konsultacji publicznych przepisów dotyczących prawa finansowego – m.in analiza dyrektywy 2009/65/WE w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), dyrektywy 2013/36/UE w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, rozporządzenia (UE) nr 648/2012 w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji, rozporządzenia (UE) nr 575/2013 w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych – wniosek dotyczący dyrektywy PE i Rady zmieniającej dyrektywy 2009/65/WE i 2013/36/UE oraz dyrektywę (UE) 2019/2034 w odniesieniu do sposobu traktowania ryzyka koncentracji z tytułu ekspozycji wobec kontrahentów centralnych i ryzyka kontrahenta w przypadku rozliczanych centralnie transakcji na instrumentach pochodnych oraz wniosek dotyczący rozporządzenia zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 648/2012, (UE) nr 575/2013 i (UE) 2017/1131 w zakresie środków mających na celu ograniczenie nadmiernych ekspozycji wobec kontrahentów centralnych z państw trzecich oraz zwiększenie efektywności unijnych rynków usług rozliczeniowych.
Ostateczny termin na przesłanie opinii to 21 marca 2023 r.
Komisja proponuje zmianę obecnych ram mających zastosowanie do kontrahentów centralnych (CCP) z UE i uczestników rynku korzystających z ich usług.
Zmiany ram będą miały na celu uczynienie z UE bardziej atrakcyjnego centrum rozliczeniowego. Obejmują one środki mające na celu zwiększenie płynności kontrahentów centralnych z UE i wzmocnienie unijnych ram nadzoru nad nimi.
Wniosek dotyczący dyrektywy stanowi część inicjatywy ukierunkowanej na zapewnienie bezpiecznego, solidnego i konkurencyjnego ekosystemu rozliczania centralnego na poziomie UE, a tym
samym na propagowanie unii rynków kapitałowych i zwiększenie otwartej strategicznej autonomii UE. Solidni i bezpieczni kontrahenci centralni (CCP) zwiększają zaufanie do systemu finansowego i w istotny sposób wspierają płynność kluczowych rynków. Bezpieczny, solidny i konkurencyjny ekosystem rozliczania centralnego jest warunkiem wstępnym jego dalszego rozwoju. Unijny ekosystem rozliczania centralnego powinien umożliwiać unijnym przedsiębiorstwom skuteczne i bezpieczne zabezpieczenie się przed ryzykiem, chroniąc jednocześnie szerzej rozumianą stabilność finansową. W ten sposób rozliczanie centralne będzie wspierać unijną gospodarkę. Konkurencyjny i efektywny unijny ekosystem rozliczania centralnego zwiększy skalę działalności rozliczeniowej, lecz rozliczanie wiąże się również z ryzykiem, ponieważ oznacza centralizację transakcji w kilku CCP, którzy mają duże znaczenie z punktu widzenia całego systemu finansowego. W związku z tym CCP muszą odpowiednio zarządzać takim ryzykiem i nadal podlegać ścisłemu nadzorowi zarówno na poziomie krajowym, jak i na szerszym poziomie unijnym.
Inicjatywa, której część stanowi niniejszy wniosek, jest powiązana i spójna z polityką UE w innych dziedzinach oraz z bieżącymi inicjatywami mającymi na celu (i) propagowanie unii
rynków kapitałowych, (ii) zwiększenie otwartej strategicznej autonomii UE oraz (iii) poprawę efektywności i skuteczności nadzoru na poziomie UE.
W CRD, IFD oraz dyrektywie UCITS określono ramy regulacyjne i nadzorcze dla, odpowiednio, instytucji kredytowych, firm inwestycyjnych oraz UCITS, które mogą korzystać z usług oferowanych przez CCP z UE i z państw trzecich. Podstawę prawną tych dyrektyw stanowił art. 53 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), ponieważ miały one na celu koordynację przepisów dotyczących podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe, firmy inwestycyjne i UCITS. Mając na uwadze, że niniejsza inicjatywa obejmuje propozycje dalszych środków z zakresu polityki zapewniających osiągnięcie tych celów, powiązany wniosek ustawodawczy należy przyjąć na tej samej podstawie prawnej.
W rozporządzeniu (UE) nr 648/2012 (rozporządzenie w sprawie infrastruktury rynku europejskiego lub EMIR) uregulowano kwestie dotyczące transakcji na instrumentach pochodnych, w tym środki ograniczające – przez rozliczanie za pośrednictwem kontrahentów centralnych (CCP) – ryzyko związane z takimi transakcjami. CCP przejmują ryzyko zagrażające stronom transakcji, stając się nabywcą dla każdego sprzedawcy i sprzedawcą dla każdego nabywcy. W ten sposób zwiększają oni przejrzystość i efektywność rynku oraz ograniczają ryzyko na rynkach finansowych, w szczególności w zakresie instrumentów pochodnych.
EMIR przyjęto w następstwie kryzysu finansowego, który miał miejsce w latach 2008/2009, aby dążyć do osiągnięcia stabilności finansowej oraz zwiększyć przejrzystość, jednolitość i tym samym bezpieczeństwo rynków. Zgodnie z EMIR transakcje na instrumentach pochodnych należy zgłaszać, aby zapewnić przejrzystość rynku dla organów regulacyjnych i organów nadzoru, a ryzyko związane z takimi transakcjami należy odpowiednio ograniczać przez rozliczanie centralne za pośrednictwem CCP lub wymianę zabezpieczeń (tak zwany depozyt zabezpieczający) w przypadku transakcji dwustronnych. Od czasu przyjęcia EMIR nastąpił znaczny rozwój CCP i wzrost zarządzanego przez nich ryzyka.
Wniosek dotyczący rozporządzenia uzupełnia się wnioskiem dotyczącym dyrektywy wprowadzającej ograniczoną liczbę zmian w dyrektywie 2013/36/UE („dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych” lub „CRD”), dyrektywie (UE) 2019/2034 („dyrektywa w sprawie firm inwestycyjnych” lub „IFD”) i dyrektywie 2009/65/WE („dyrektywa w sprawie przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe” lub „dyrektywa UCITS”) w odniesieniu do sposobu traktowania ryzyka koncentracji z tytułu ekspozycji wobec kontrahentów centralnych i ryzyka kontrahenta w przypadku rozliczanych centralnie transakcji na instrumentach pochodnych. Zmiany te są niezbędne do zapewnienia osiągnięcia celów przedmiotowego przeglądu EMIR i zagwarantowania spójności. Te dwa wnioski należy zatem czytać łącznie.
W załączeniu znajduje się wniosek dotyczący dyrektywy, wniosek dotyczący rozporządzenia wraz ze streszczeniem oceny skutków.
Źródło: Komisja Europejska