Komisja Europejska prowadzi ostatnią fazę konsultacji publicznych przepisów prawa własności intelektualnej: nowelizacja Dyrektywy 98/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 1998 r. w sprawie prawnej ochrony wzorów na podstawie Komunikatu KE „Pełne wykorzystanie potencjału innowacyjnego UE – Plan działania w sprawie własności intelektualnej w celu wsparcia odbudowy i odporności UE” – wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie prawnej ochrony wzorów (wersja przekształcona).

Ostateczny termin na przesłanie opinii to 31 stycznia 2023 r.

Prawa ze wzorów przemysłowych chronią postać produktu. Wzór przemysłowy jest tym, co czyni produkt atrakcyjnym. Atrakcyjny wygląd jest jednym z głównych czynników, które wpływają na decyzję konsumentów w sprawie wyboru danego produktu. Odpowiednio zaprojektowane produkty zapewniają producentom istotną przewagę konkurencyjną. Aby wspierać innowacyjność i tworzenie nowych wzorów produktów w erze cyfrowej, w coraz większym stopniu potrzebna jest dostępna, dostosowana do przyszłych wyzwań, skuteczna i spójna ochrona prawna praw ze wzorów.

System ochrony wzorów w Europie ma ponad dwadzieścia lat. Ustawodawstwa państw członkowskich dotyczące wzorów przemysłowych zostały częściowo zharmonizowane dyrektywą 98/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 1998 r. Rozporządzeniem Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. ustanowiono system ochrony jednolitych praw o takim samym skutku w całej UE, niezależny od krajowych systemów ochrony wzorów. Rozporządzenie to zostało jak dotąd zmienione tylko raz, w 2006 r., by nadać skuteczność przystąpieniu UE do haskiego systemu rejestracji międzynarodowej.

Przegląd wynika z wyczerpującej oceny prawodawstwa UE w zakresie ochrony wzorów, popartej kompleksowymi konsultacjami publicznymi i dwoma znacznymi badaniami ekonomicznymi i prawnymi. Z oceny wynika, że przepisy te funkcjonują prawidłowo. Istnieją jednak pewne niedociągnięcia, którym należy zaradzić, aby zmodernizować ramy prawne i dostosować je do ery cyfrowej. W komunikacie z 25 listopada 2020 r. zatytułowanym „Wykorzystanie potencjału innowacyjnego UE – Plan działania w sprawie własności intelektualnej w celu wsparcia odbudowy i odporności UE” Komisja zapowiedziała, że dokona przeglądu prawodawstwa UE dotyczącego ochrony wzorów w następstwie udanej reformy prawodawstwa w zakresie unijnych znaków towarowych. Wraz z publikacją tego planu działania w sprawie własności intelektualnej opublikowano wstępną ocenę skutków tej inicjatywy. Celem przedmiotowych konsultacji publicznych jest uzupełnienie szeroko zakrojonych konsultacji publicznych w sprawie ochrony wzorów przeprowadzonych już w kontekście tej oceny. W szczególności mają one na celu uzyskanie opinii wszystkich podmiotów, których dotyczy ochrona wzorów w Europie, na temat wybranych kwestii i potencjalnych wariantów strategicznych oraz ich skutków.

Głównym wspólnym celem tej inicjatywy oraz równoległego wniosku dotyczącego zmiany rozporządzenia, rozpatrywanych łącznie jako pakiet w ramach programu sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT), jest propagowanie doskonałości, innowacji i konkurencyjności w dziedzinie wzorów w UE. Cel ten ma zostać osiągnięty poprzez zapewnienie funkcjonalności systemu ochrony wzorów w erze cyfrowej i jego znacznie większej dostępności i skuteczności w odniesieniu do poszczególnych twórców, MŚP i sektorów intensywnie korzystających z wzorów pod względem niższych kosztów i złożoności, większej szybkości, przewidywalności i pewności prawa.

W ramach tej inicjatywy zaktualizowane zostaną unijne przepisy dotyczące ochrony wzorów. Prawa do wzorów chronią wygląd produktu, który wynika z takich właściwości jak kształt, kolory czy użyte materiały, przed nieuprawnionym wykorzystaniem.

Inicjatywa ma na celu:

• modernizację i wzmocnienie ochrony wzorów oraz jej jaśniejsze określenie,
• zwiększenie dostępności i przystępności cenowej ochrony wzorów w całej UE,
• zwiększenie spójności między unijnymi i krajowymi przepisami dotyczącymi ochrony wzorów,
• dalsze dostosowanie unijnych przepisów dotyczących ochrony wzorów części zamiennych.