ZPPM / 28 / III / 2020

Lubin, 26 marca 2020 roku

Szanowna Pani
Jadwiga Emilewicz
Minister Rozwoju

Do wiadomości:

Szanowny Pan
Mateusz Morawiecki
Prezes Rady Ministrów

Szanowny Pan
Jacek Sasin
Wiceprezes Rady Ministrów
Minister Aktywów Państwowych

 
Szanowny Pan
Krzysztof Kubów
Sekretarz Stanu
Szef Gabinetu Politycznego Prezesa Rady Ministrów
 
Dotyczy: wprowadzenia poprawek do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw
 
Szanowna Pani Minister
Bezprecedensowa sytuacja w nowożytnej historii naszego kraju wywołuje negatywne skutki na płaszczyźnie społecznej, jak i gospodarczej. Jesteśmy niezwykle wdzięczni za ogromny trud związany z przygotowaniem rozwiązań, tzw. „tarczy antykryzysowej”, która ma pomóc przedsiębiorcom w funkcjonowaniu w tym niezwykle trudnym czasie, a jednocześnie ma chronić pracowników poprzez utrzymanie jak największej ilości miejsc pracy. Zgłaszaliśmy w ciągu ostatniego tygodnia szereg postulatów do Ministerstwa Rozwoju. Ta wielodniowa praca, w której braliśmy udział, budzi nasz szacunek. Jednocześnie mamy świadomość, że nadzwyczajny tryb pracy powoduje, że wiele ważnych rozwiązań mogło umknąć osobom przygotowującym ostateczny tekst dokumentu.
Zwracamy się z uprzejmą prośbą o wprowadzenie do tekstu rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw poprawek polegających na dodaniu do tekstu ustawy zapisów rozszerzających katalog infrastruktury i zakładów krytycznych, które wymagają ciągłości pracy oraz korekcie przepisów dot. uelastycznienia czasu pracy
Poprawka 1:
Rozszerzenie katalogu infrastruktury i zakładów krytycznych, które wymagają ciągłości pracy
 W art. 15x ust. 2 należy dodać kolejne punkty:
5) w przedsiębiorstwie prowadzącym obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych kategorii A w rozumieniu art. 6. ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1849 z późn. zm.), którego działanie lub niewłaściwe działanie może spowodować poważny wypadek, w wyniku którego istnieje znaczne ryzyko utraty życia, poważnego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub środowiska w wyniku krótkoterminowej lub długoterminowej utraty stateczności obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, obejmującej wszelkie możliwe awarie mechanizmów związanych z konstrukcją danego obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, lub w wyniku niewłaściwej eksploatacji obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych w związku z § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie szczegółowych kryteriów klasyfikacji obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych (Dz. U. z 2011 r. Nr 86, poz. 477).
 6) na terenie obszaru lub obiektu ważnego dla obronności, interesu gospodarczego państwa, bezpieczeństwa publicznego oraz innych ważnych interesów państwa i z tego powodu podlegającego obowiązkowej ochronie, określonych przez ministrów, kierowników urzędów centralnych i wojewodów decyzją administracyjną wydaną na podstawie art. 5 ust. 3 w związku z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2018 poz. 2142)
 Uzasadnienie
W dużych zakładach przemysłowych oraz wydobywczych istnieją systemy lub elementy ciągu technologicznego o charakterze krytycznym. Zatrzymanie takich instalacji może bardzo poważnie wpłynąć nie tylko na chwilowy stan zakładu, ale również na jego długoterminowe zdolności produkcyjne lub wydobywcze, a także na środowisko. Takimi systemami są na przykład piece hutnicze, które raz wygaszone potrzebują kilku tygodni do ponownego osiągnięcia swoich maksymalnych parametrów użytkowych. Istnieją też systemy przemysłowe, których zatrzymanie może doprowadzić do wystąpienia bardzo poważnych awarii. Chodzi tu na przykład o wyciągi szybowe umożliwiające opuszczenie kluczowych pracowników do obsługi instalacji odwadniających w podziemnych zakładach górniczych.
Niezakłócone gospodarowanie wodą na terenie zakładu górniczego to nie tylko bezpieczeństwo pracy w kopalni, ale również istotny element lokalnego systemu ochrony środowiska, Utrzymanie ciągłości odprowadzania wody z kopalń jest zatem kluczowe nie tylko dla danego zakładu wydobywczego, ale również dla społeczności, w której dana kopalnia funkcjonuje. Podobna sytuacja występuje w przypadku oczyszczania ścieków, gdzie ścieki pochodzące również od podmiotów zewnętrznych kierowane są do oczyszczalni za pośrednictwem sieci kanalizacyjnych hut KGHM Polska Miedź S.A. Z drugiej strony do funkcjonowania kopalń i hut konieczne są stałe dostawy wody przemysłowej, która również realizowane są przez jedną z naszych spółek.
Pracodawca ma obowiązek takiego zaplanowania pracy, aby zapewnić ciągłość i bezpieczeństwo funkcjonowania przedsiębiorstwa. W przypadku wystąpienia sytuacji krytycznej powodowanej czynnikami zewnętrznymi – takiej jak trwająca pandemia koronawirusa (SARS-CoV-2) – pracodawca nie ma jednak obecnie możliwości skutecznego zobligowania do świadczenia pracy pracowników realizujących zadania związane z zabezpieczeniem infrastruktury krytycznej zakładu.
Z tego względu postulujemy wprowadzenie w specustawie obowiązkowego świadczenia pracy przez osoby, u których nie stwierdzono zachorowania na koronawirusa (SARS-CoV-2), a które są przez pracodawcę wyznaczone jako osoby odpowiedzialne za instalacje krytyczne zakładów przemysłowych niezbędne w celu utrzymania ciągłości ich pracy oraz zapobieganiu poważnym awariom (rozumianym szerzej niż przepisy dyrektywy Seveso i obejmującym też na przykład zalanie wodą pokładów kopalni) lub utrudnieniom w produkcji (jak na przykład wspomniane wygaszenie pieca hutniczego).
 
Poprawka 2:
Uelastycznienie czasu pracy
W Art. 15zf. ust. 2 zawarte są warunki (zaznaczone na żółto) odnoszące się do wniosku wskazanego w ust. 1, ale w ust. 1 brak jest takiego wniosku.
Jako klauzule czasowe zamykające wskazane okresy mogą być użyte następujące propozycje: „do dnia poprzedzającego dzień wprowadzenia ograniczenia wskazanego w ust. 1 pkt. 1” oraz „do dnia poprzedzającego dzień złożenia pisma dotyczącego zawarcia porozumienia wskazanego w ust. ust. 1 pkt. 2-3”.
 Art. 15zf. 1. U pracodawcy, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19 i który nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r., dopuszczalne jest:
1)     ograniczenie nieprzerwanego odpoczynku, o którym mowa w art. 132 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, do nie mniej niż 8 godzin, i nieprzerwanego odpoczynku, o którym mowa w art. 133 § 1 tej ustawy, do nie mniej niż 32 godzin, obejmującego co najmniej 8 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego;
2)     zawarcie porozumienia o wprowadzeniu systemu równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 12 miesięcy. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy;
3)     zawarcie porozumienia o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę zawartych z tymi pracownikami, w zakresie i przez czas ustalone w porozumieniu.

2. Przez spadek obrotów gospodarczych, o którym mowa w ust. 1, rozumie się sprzedaż towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym:

1)     nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy dwumiesięczny okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego lub
2)     nie mniej niż 25% obliczony jako stosunek obrotów z dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego, przypadającego po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku, o którym mowa w ust.1, w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego.
Z uwagi na strategiczny dla Polski charakter przemysłu oraz wagę kwestii dotyczącej bezpieczeństwa ciągu technologicznego, uprzejmie proszę o pozytywne odniesienie się do powyższych poprawek. Zaniechanie rozszerzenia katalogu infrastruktury i zakładów krytycznych, które wymagają ciągłości pracy może skutkować problemami z zapewnieniem podstawowego bezpieczeństwa ciągu technologicznego, a to może mieć konsekwencje w postaci bardzo poważnych awarii zagrażających życiu i zdrowiu pracowników jak i infrastrukturze, np. zalanie kopalni (skutkującym zniszczeniem wartego setki milionów złotych sprzętu i maszyn) czy nieodwracalnym uszkodzeniem pieca hutniczego.
Liczymy na Pani zrozumienie i dalszą owocną współpracę.
 
Pozostajemy z wyrazami głębokiego szacunku i uznania.
Beata Staszków                                              Paweł Kura
Prezes Zarządu                                              Wiceprezes Zarządu