Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności

Szanowni Państwo, Członkowie Związku Pracodawców Polska Miedź

Uprzejmie informuję, że do konsultacji publicznych skierowany został projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (numer z wykazu UC7).

Przedmiotowy projekt aktu prawnego wraz z Uzasadnieniem oraz Oceną Skutków Regulacji dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12389100/katalog/13078808#13078808

Uprzejmie proszę o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 17 września 2024 roku na adres: kuydowicz@pracodawcy.pl w wersji elektronicznej umożliwiającej edytowanie tekstu.

PKD jest standardem klasyfikacyjnym, w rozumieniu art. 2 pkt 14 i art 40  ustawy o statystyce publicznej, niezbędnym do określenia przebiegu i opisu procesów gospodarczych i społecznych. Umożliwia:

  1. monitorowanie gospodarki, w różnych obszarach społeczno-gospodarczych przez jednostki administracji publicznej każdego szczebla, analityków gospodarczych i przedsiębiorców;
  2. prowadzenie analiz, opracowywanie różnorodnych zestawień i wskaźników (np. liczby pracujących, liczby podmiotów, produkcji czy świadczonych usług) w odniesieniu do poszczególnych grupowań klasyfikacji.

PKD jest wykorzystywana w regulacjach prawnych dotyczących różnych form wsparcia przedsiębiorców, a także ich obowiązków. Pozwala na zharmonizowanie statystyk gospodarczych w ramach Unii Europejskiej.

Zgodnie z art.  30 ust 1 pkt 2 ustawy o statystyce publicznej podmioty gospodarki narodowej są zobowiązane do stosowania w prowadzonej ewidencji, dokumentacji oraz rachunkowości standardów klasyfikacyjnych.

Kody i opisy klasyfikacji PKD, zgodnie z przepisami odrębnych ustaw, stosuje się m.in. w rejestrach urzędowych i systemach informacyjnych administracji publicznych. PKD precyzyjnie opisuje rodzaje działalności, umożliwiając podmiotom wpisanym do poszczególnych rejestrów na jednolite określenie wykonywanych działalności. Jednocześnie ustrukturyzowane zapisy ułatwiają grupowanie działalności wpisanych do rejestrów według wybranych branż, celem uzyskania charakterystyki działających w gospodarce narodowej podmiotów, umożliwiają tym samym  badanie struktury ekonomicznej  gospodarki i zachodzących w niej na przestrzeni czasu zmian.

Stosowanie PKD pozwala także na usprawnienie gromadzenia i analizy danych statystycznych, ułatwienie współpracy międzynarodowej w zakresie statystyki publicznej, a także zapewnienie większej przejrzystości i jednoznaczności w klasyfikacji działalności gospodarczych

Klasyfikacja PKD 2025 obejmuje:

  1. zasady metodyczne – stanowiące opis zasad dotyczących budowy i sposobu korzystania z klasyfikacji;
  2. wykaz poszczególnych pozycji klasyfikacji, od poziomu najbardziej ogólnego – sekcji (oznaczonych symbolem literowym), poprzez działy (symbole dwucyfrowe), grupy (symbole trzycyfrowe), klasy (symbole czterocyfrowe), do poziomu najbardziej szczegółowego – czyli podklas (symbole składające się z czterech cyfr i litery). Poziomy od sekcji do klasy są zgodne z klasyfikacją NACE Rev.2.1. Natomiast podklasy określone w projekcie rozporządzenia – stanowiące poziom krajowy – zostały opracowane w oparciu o zgłoszone przez użytkowników klasyfikacji propozycje, które następnie zostały zebrane i przeanalizowane przez Główny Urząd Statystyczny;
  3. wyjaśnienia do poszczególnych pozycji klasyfikacji opisujące ich zakres.

Integralną część klasyfikacji PKD 2025 stanowią również klucze powiązań pomiędzy klasyfikacją PKD 2007 a klasyfikacją PKD 2025. Dla ułatwienia posługiwania się kluczami powiązań, w przypadku kluczy powiązań stanowiących relację wieloznaczną pomiędzy dotychczasowymi a nowowprowadzanymi grupowaniami (1:n) dokonano ich uproszczenia do relacji jednoznacznych (1:1), oznaczając je cyfrą „1” w ostatniej kolumnie.

Regulacje zawarte w projekcie będą oddziaływały na osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą w zakresie objętym przedmiotem regulacji.

W projektowanym rozporządzeniu zawarto przepisy przejściowe (§ 2-4).

W § 2 wskazano w sposób jednoznaczny, że do wniosków o  wpis podmiotów:

  1. rozpoczynających wykonywanie działalności gospodarczej;
  2. wykonujących działalność gospodarczą, której przedmiot jest oznaczony kodem PKD 2007 i które po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia złożyły wniosek o zmianę wpisu w Centralnej Ewidencji i Informacji
    o Działalności Gospodarczej (dalej: „CEIDG”), Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej: „KRS”) lub krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (dalej: „rejestr REGON”)

– stosuje się kody nowej klasyfikacji (PKD 2025).

Z kolei przypadek określony w § 3 projektowanego rozporządzenia dotyczy podmiotów wykonujących przed dniem wejścia w życie tego rozporządzenia, tj. przed dniem 1 stycznia 2025 r., działalność gospodarczą, której przedmiot jest oznaczony kodem PKD 2007, i które po wejściu w życie tego rozporządzenia nie złożą wniosku o zmianę wpisu w CEIDG, KRS lub rejestrze REGON. Wobec tych podmiotów stosuje się kody PKD 2007, jednak nie dłużej niż przez 24 miesiące od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia. Oznacza to, że ww. podmioty będą mogły wyłącznie do dnia 31 grudnia 2026 r. samodzielnie dokonać przeklasyfikowania kodu określającego przedmiot dotychczas prowadzonej działalności: z PKD 2007 na PKD 2025. Po upływie tego okresu przejściowego, tj. z dniem 1 stycznia 2027 r. planuje się wprowadzenie automatycznego przeklasyfikowania tych podmiotów w CEIDG, KRS, w rejestrze REGON oraz innych rejestrach urzędowych.

Obecnie Główny Urząd Statystyczny prowadzi uzgodnienia międzyresortowe dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o statystyce publicznej oraz niektórych innych ustaw (UD12). Projektowana ustawa wprowadzi w szczególności istotne modyfikacje przepisów dotyczących standardów klasyfikacyjnych, w tym zmiany umożliwiające automatyczne przeklasyfikowanie podmiotów w rejestrach urzędowych w przypadku zmian w Polskiej Klasyfikacji Działalności. Projektowana ustawa wprowadzi w tym zakresie zmiany w szczególności w:

  1. ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej;
  2. ustawie z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz. U. z 2022 r. poz. 541);
  3. ustawie z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 979);
  4. ustawa z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1045)

– które umożliwią, począwszy od dnia 1 stycznia 2027 r., automatyczne przeklasyfikowanie podmiotów w CEIDG, KRS, rejestrze REGON, a także innych rejestrach urzędowych, w przypadku zmian w Polskiej Klasyfikacji Działalności.

Przypadek szczególny został określony w przepisie przejściowym § 4. Przepis ten dotyczy podmiotów, które jako oznaczenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej mają wskazany kod PKD 93.29.Z, według PKD 2007, i które po wejściu w życie projektowanego rozporządzenia nie złożą wniosku o zmianę wpisu w CEIDG, KRS lub rejestrze REGON. Omawiany przypadek szczególny ma bezpośredni związek z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. poz. 1249, z 2021 r. poz. 1364, z 2022 r. poz. 1551 oraz z 2023 r. poz. 2668), zwanym dalej „rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2020 r.”

Należy wyjaśnić, że rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2020 r., wydane z inicjatywy ministra właściwego do spraw gospodarki, wprowadziłow Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) zmianępolegającą na wydzieleniu w klasie PKD 93.29 Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna podklasy 93.29.A obejmującej działalność rozrywkową i rekreacyjną, organizowaną w pomieszczeniach lub innych miejscach o ograniczonej przestrzeni, w szczególności działalność tzw. pokojów zagadek, domów strachu i podobnych form rozrywki lub rekreacji. Rozwiązanie to miało na celu ułatwienie identyfikacji i kontroli tego rodzaju działalności, w szczególności pod kątem zapewnienia bezpieczeństwa przeciwpożarowego w miejscach, gdzie jest ona prowadzona. Zakres zmian wprowadzonych rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2020 r. w Polskiej Klasyfikacji Działalności odnosił się tylko do podziału klasy PKD 93.29 Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna, na poziomie krajowym klasyfikacji, na dwie podklasy: 93.29.A Działalność pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form rozrywki lub rekreacji organizowanych w pomieszczeniach lub w innych miejscach o zamkniętej przestrzeni i 93.29.B Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna, gdzie indziej niesklasyfikowana. Dwie nowo utworzone podklasy zastąpiły dotychczas obowiązującą podklasę PKD 93.29.Z, której zakres został podzielony.

Jednocześnie, zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2020 r., w przypadku podmiotów wykonujących przed dniem wejścia w życie tego rozporządzenia, tj. przed dniem 1 sierpnia 2020 r., działalność gospodarczą, której przedmiot jest oznaczony kodem PKD 93.29.Z, a które po tym dniu nie złożyły wniosku o zmianę wpisu w żadnym z trzech wymienionych wyżej rejestrów (CEIDG, KRS lub rejestrze REGON) nadal stosowane są przepisy rozporządzenia z dnia 24 grudnia 2007 r.  w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) w brzmieniu dotychczasowym, tj. przedmiot działalności tych podmiotów w dalszym ciągu jest oznaczony kodem PKD 93.29.Z, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2025 r. (wskazany okres przejściowy był już trzykrotnie wydłużany).

Wobec powyższego konieczne jest uwzględnienie w projektowanym rozporządzeniu obecnej specyfiki sytuacji prawnej podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, do której stosuje się nadal kod PKD 93.29.Z, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2025 r. Podmioty prowadzące obecnie taką działalność gospodarczą będą mogły wyłącznie do dnia 31 grudnia 2025 r. samodzielnie dokonać przeklasyfikowania tego kodu na wybrany przez te podmioty kod PKD 2025. Po upływie tego okresu przejściowego (tj. z dniem 1 stycznia 2026 r.) planuje się wprowadzenie automatycznego przeklasyfikowania tych podmiotów w CEIDG, KRS, w rejestrze REGON oraz innych rejestrach urzędowych na konkretny kod PKD 2025, co również będzie uregulowane w projektowanej obecnie ustawie o zmianie ustawy o statystyce publicznej oraz niektórych innych ustaw (UD12).

Natomiast przepis przejściowy § 5 projektowanego rozporządzenia zawiera rozwiązanie pozwalające na stosowanie w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości kodów PKD 2007, równoczesne ze stosowaniem kodów PKD 2025, jednak nie dłużej niż przez 24 miesiące od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, tj. do dnia 31 grudnia 2026 r. W przypadku podmiotów, które dokonają wcześniej samodzielnego przeklasyfikowania, zgodnie z § 3 lub  projektowanego rozporządzenia, okres równoczesnego stosowania kodów PKD 2025  i PKD 2007 ulegnie skróceniu do dnia złożenia wniosku o przeklasyfikowanie (§ 5 pkt 2).

W związku z potrzebą wprowadzenia PKD 2025 w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, konieczne jest przyjęcie ścieżki legislacyjnej. Osiągnięcie tego rezultatu przy pomocy działań innych niż działania legislacyjne nie jest możliwe.

Z wyrazami szacunku