Uprzejmie informujemy, że do konsultacji publicznych został skierowany projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej. Projekt, który był wcześniej procedowany przez GIOŚ, jest ponownie skierowany do krótkich konsultacji przez Ministra Klimatu i Środowiska.

Celem projektowanej regulacji jest zmiana granic ustawowego zagrożenia za wykroczenia i przestępstwa przeciwko środowisku. Projektodawca dąży do ochrony środowiska naturalnego przed szkodliwymi działaniami, spełniającymi znamiona przestępstw lub wykroczeń przeciwko środowisku. Praktyka stosowania dotychczas obowiązującego prawa pokazuje, iż obecne sankcje karne są niewystarczające, w związku z tym należy dokonać zmiany przepisów. Reakcja karna powinna odpowiadać stopniowi społecznej szkodliwości czynu, zawinienia oraz rzeczywistym względom prewencji ogólnej i indywidualnej. Poprzez zaproponowaną nowelizację projektodawca dąży do wyeliminowania niedoskonałości aktualnych regulacji prawnych.

Proponuje się zmianę art. 47 § 2 kk (kodeksu karnego (kk, polegającą na wprowadzeniu, w przypadku skazania sprawcy za przestępstwo przeciwko środowisku, obligatoryjnego orzekania przez sąd nawiązki w wysokości od 10 000 do 10 000 000 złotych na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dotkliwym problemem dla budżetu państwa oraz samorządów jest ponoszenie kosztów utylizacji porzuconych odpadów. Niejednokrotnie obciążenia te wynoszą kilkadziesiąt milionów złotych (np. usunięcie odpadów nagromadzonych nielegalnie na terenie Gorlic to 48 870 000,00 zł). Dlatego wśród proponowanych zmian jest nałożenie na sprawców przestępstw środowiskowych obligatoryjnego obowiązku wypłacenia nawiązki na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w kwocie do 10 000 000 złotych. Środki posłużą nie tylko do usuwania skutków działalności przestępczej, ale także zasilą różne programy ekologiczne, mające na celu m.in. poprawę jakości powietrza lub wody w Polsce.

Oprócz tego nowelizacja obejmuje również zmianę art. 182 kk. Przepis ten penalizuje zanieczyszczenie wody, powietrza lub powierzchni ziemi substancją albo promieniowaniem jonizującym w takiej ilości lub w takiej postaci, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować istotne obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach (art. 182 § 1 kk). Zmiana wprowadza nowe granice ustawowego zagrożenia – od roku do 10 lat. Proponuje się również podwyższenie do 5 lat wysokość kary pozbawienia wolności, którą można orzec wobec sprawcy tego czynu, działającego nieumyślnie (art. 182 § 2 kk). Ponadto zwiększono dolną i górną granicę ustawowego zagrożenia w przypadku gdy czyn określony w art. 182 § 1 został popełniony w związku z eksploatacją instalacji działającej w ramach zakładu, w zakresie korzystania ze środowiska, na które wymagane jest pozwolenie (art. 182 § 3 kk). Nowa sankcja wynosi od 2 do lat 10 pozbawienia wolności. Oprócz tego wprowadzono surowszą karę za nieumyślne działanie sprawcy czynu, określonego w § 3 (art. 182 § 4 kk). Odtąd sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

Projekt zawiera również nowe granice ustawowego zagrożenia dla czynów określonych w art. 183. Przepis ten sankcjonuje m.in. niezgodne z prawem składowanie, usuwanie, przetwarzanie, odzysk, unieszkodliwianie i transport odpadów, które może zagrażać życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować istotne obniżenie jakości wody, powietrza, powierzchni ziemi lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym (art. 183 § 1 kk). Obecnie za opisany czyn kk przewiduje karę pozbawienia wolności w granicach od 3 miesięcy do lat 5. Proponowana zmiana będzie polegała na zwiększeniu dolnej i górnej granicy ustawowego zagrożenia, polegającej na wprowadzeniu kary pozbawienia wolności w przedziale od roku do 10 lat. Aktualna sankcja za przywożenie z zagranicy lub wywożenie za granicę bez wymaganego zgłoszenia lub zezwolenia, albo wbrew jego warunkom odpadów niebezpiecznych to kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 (art. 183 § 5 kk). Proponowana zmiana zaostrza kary w tym zakresie zwiększając dolną i górną granicę ustawowego zagrożenia, która będzie wynosić od lat 2 do lat 12 pozbawienia wolności. Jednocześnie w art. 183 § 6 kk określono nowe granice ustawowego zagrożenia kary za ww. czyny popełnione poprzez nieumyślne działania sprawcy, tj. wskazano że tego rodzaju czyny zabronione mogą podlegać każe pozbawienia wolności do lat 5 (obecne brzmienie kk wskazuję jako granice kary 2 lata).

Szczegóły dotyczące proponowanych zmian prawnych zawarte są w uzasadnieniu oraz Ocenie Skutków Regulacji (OSR), które wraz z projektem aktu prawnego znajdują się w załączeniu.
Link do informacji szczegółowych: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12356904
Uprzejmie prosimy o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu, także w formie elektronicznej (edytowalnej), w terminie do 2 marca 2022 roku na adres szkop@pracodawcy.pl.