Projekt ustawy o zmianie ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy oraz niektórych innych ustaw

Szanowni Państwo, Członkowie Związku Pracodawców Polska Miedź

Uprzejmie informuję, że do konsultacji publicznych skierowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy oraz niektórych innych ustaw (numer z wykazu UD38).

Przedmiotowy projekt aktu prawnego wraz z Uzasadnieniem oraz Oceną Skutków Regulacji dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12389003/katalog/13078508#13078508

Uprzejmie proszę o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 30 września 2024 roku na adres: kuydowicz@pracodawcy.pl w formie tabeli uwag przesyłanej w załączeniu, w wersji elektronicznej umożliwiającej edytowanie tekstu.

Proponowane w projekcie rozwiązania koncentrują się na realizacji postulatów przedsiębiorców zebranych w dotychczasowym okresie obowiązywania ustawy o CEIDG i PIP. Z perspektywy przedsiębiorców jak i innych użytkowników CEIDG ważne jest, aby przepisy w zakresie jej funkcjonowania były na bieżąco analizowane i dostosowywane do zmieniającej się sytuacji gospodarczej, co w praktyce oznacza systematyczne wdrażanie coraz szerszego pakietu usług publicznych dostępnych elektronicznie. Zarówno przedsiębiorcy jak i inni użytkownicy CEIDG wskazują, jak istotna jest możliwość załatwienia spraw i odnalezienia informacji związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w jednym miejscu – w ramach tzw. „jednego okienka”. W związku z powyższym Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) przygotowało szereg rozwiązań, które wpłyną pozytywnie na warunki prowadzenia działalności gospodarczej.

Spółki cywilne – publikacja w CEIDG informacji o spółkach cywilnych, w których wspólnikiem jest przedsiębiorca wpisany do CEIDG

Zawarte w projekcie rozwiązania dotyczące spółki cywilnej koncentrują się na stworzeniu instrumentów, które wspierałyby przedsiębiorców (wspólników spółki cywilnej wpisanych do CEIDG) na każdym etapie ich funkcjonowania w spółce cywilnej, np. przez zmniejszenie formalności w przypadku zawarcia umowy spółki cywilnej, ograniczenie obciążeń administracyjnych oraz zapewnienie dostępu do szerokiego zakresu wiarygodnych danych o spółce cywilnej. Proponowane rozwiązania w zakresie spółki cywilnej obejmują zatem dwa zasadnicze obszary:

1) uproszczenie procesu przekazywania informacji o spółce cywilnej przez jego elektronizację (dotyczy spółek cywilnych, w których wspólnikiem jest przedsiębiorca wpisany do CEIDG):

a) stworzenie jednego, zintegrowanego wniosku dotyczącego spółki cywilnej (umożliwiającego rejestrację/zgłoszenie, zmianę danych, zawieszenie, wznowienie oraz wykreślenie), który będzie umożliwiać załatwienie spraw we wszystkich urzędach uczestniczących w ww. procesie, tj. US, GUS i ZUS/KRUS. Wniosek będzie zastępować dotychczas obowiązujące formularze i pozwoli uzyskać NIP i REGON,

b) utworzenie tzw. „jednego okienka” dla rejestracji/zgłoszenia spółki cywilnej, w której wspólnikiem jest przedsiębiorca wpisany do CEIDG i zapewnienie poprawności danych przez weryfikację złożonego wniosku,

c) przystępna forma składania wniosków o publikację informacji o spółce cywilnej – online, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego CEIDG;

2) publikacja informacji o spółce cywilnej:

a) publikacja danych na temat spółki cywilnej w rejestrze CEIDG (wyodrębnienie jej z danych wpisowych),

b) publikacja i zgłoszenie zawarcia umowy spółki cywilnej będzie dotyczyła przypadków, gdy wspólnikami są przedsiębiorcy wpisani do CEIDG (co dotyczy przeważającej liczby przypadków). Jednakże, w przypadku, gdy w trakcie istnienia spółki cywilnej dojdzie do zmiany składu osobowego np. przez udział wspólnika spółki cywilnej innego niż przedsiębiorca wpisany do CEIDG, to wówczas zarówno wniosek jak i informacja o tym wspólniku będzie odnotowana i publikowana w CEIDG,

c) prezentacja informacji na temat spółki cywilnej, takich jak: nazwa, dane dotyczące wspólników, wskazanie wspólnika (wspólników) uprawnionych do reprezentacji, data rozpoczęcia działalności spółki cywilnej, data jej zwieszenia, data wznowienia lub ustania bytu prawnego, data wykreślenia, adres siedziby, przeważający kod Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) i pozostałe rodzaje działalności gospodarczej, informacja o przekształceniu spółki cywilnej w spółkę podlegającą wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), zapewnienie dostępu do informacji o terminie i zakresie dokonywanych zmian wraz z identyfikacją osoby, która zmiany dokonała (tzw. historia wpisu),

d) stworzenie możliwości pobrania osobnego zaświadczenia o spółce cywilnej, który będzie miał formę wydruku z systemu teleinformatycznego CEIDG.

Efektem projektowanych rozwiązań będzie poprawa warunków funkcjonowania przedsiębiorców (wspólników spółki cywilnej wpisanych do CEIDG) oraz zmniejszenie obciążeń administracyjnych występujących w życiu gospodarczym.

Rejestracja działalności gospodarczej online

W ramach projektu przewiduje się wprowadzenie możliwości składania wniosków o wpis do CEIDG tylko online, a tym samym rezygnację z postaci papierowej. Należy zaznaczyć, że rozwiązanie to jest następstwem postępującej elektronizacji usług publicznych, natomiast aby wyjść naprzeciw potrzebom obywateli niekorzystających z technologii cyfrowych planowane jest rozłożenie procesu całkowitej elektronizacji w czasie.

W roku 2023 do CEIDG wpłynęły wnioski o rejestrację działalności gospodarczej (wnioski o wpis do CEIDG osób rozpoczynających prowadzenie działalności) pochodzące z 2272 gmin (analogicznie jak w poprzednich latach – 91% wszystkich gmin). Biorąc pod uwagę zachodzące zmiany, zwłaszcza w zakresie elektronizacji z czasem będzie się zwiększać liczba gmin, w których wnioski o wpis nie będą składane w postaci papierowej, a zastąpią je wnioski składane w postaci elektronicznej.

Jednocześnie należy podkreślić, że przejście na wyłącznie postać elektroniczną nie oznacza, że przedsiębiorcy zostaną pozbawieni wsparcia merytorycznego i technicznego. W celu zapewnienia należytej obsługi MRiT od kilku lat rozwija usługi w ramach Centrum Pomocy Przedsiębiorcy. Poza dedykowaną przedsiębiorcom i urzędnikom infolinią, osoby zainteresowane rozpoczęciem oraz prowadzeniem działalności gospodarczej mogą skorzystać z usług typu livechat czy wirtualny urzędnik. Od początku uruchomienia infolinia zanotowała około 3 mln kontaktów, a obecnie obsługuje miesięcznie ponad 10 tysięcy przychodzących telefonów, jak również około 5 tysięcy telefonów wychodzących, informując przedsiębiorców o istotnych wydarzeniach i terminach związanych z działalnością gospodarczą. Z kolei dzięki rozwojowi portalu biznes.gov.pl można w pełni elektronicznie wypełnić oraz złożyć wniosek o wpis do CEIDG, jak również zrealizować około 300 usług online. Łączna liczba zrealizowanych usług za 2023 rok to około 2 mln wniosków do CEIDG złożonych przez przedsiębiorców.

Przewiduje się, że odejście od możliwości składania wniosków w postaci papierowej będzie następować stopniowo. Całkowita elektronizacja systemu składania wniosków o wpis do CEIDG będzie początkowo od 1 czerwca 2026 r. dotyczyć wniosków o rozpoczęcie działalności. Pozostałe wnioski CEIDG (o zawieszenie, wznowienie, zakończenie, zmianę wpisu) będą jeszcze przyjmowane w formie papierowej przez kolejne 2 lata, czyli do dnia 1 czerwca 2028 r.

Aplikacja mObywatel – zapewnienie dostępu do danych zawartych w CEIDG oraz realizacji usług przez przedsiębiorców za jego pośrednictwem

Popularność i łatwość korzystania z aplikacji mObywatel spowodowały, że jej użytkownicy, w tym przedsiębiorcy, w coraz większym stopniu wykorzystują dane udostępniane za pośrednictwem aplikacji mObywatel do realizacji usług publicznych. W aplikacji mObywatel dostępne są m.in. usługi mPojazd, mPrawo Jazdy i Punkty Karne, eRecepta.

W ramach aplikacji mObywatel istnieje możliwość udostępniania usług, które wykorzystują dane dotyczące jej użytkownika i jego sytuacji prawnej. Aplikacja mObywatel będzie zapewniała przedsiębiorcy możliwość szybkiego i łatwego dostępu do danych zawartych w CEIDG i prostej ich modyfikacji. Efektem projektowanych rozwiązań będzie poprawa warunków funkcjonowania przedsiębiorców oraz zmniejszenie obciążeń administracyjnych występujących w życiu gospodarczym poprzez wykorzystanie nowoczesnych narzędzi i technologii.

Pełnomocnik przedsiębiorcy – elektronizacja i rozszerzenie zakresu informacyjnego w CEIDG

Zawarte w projekcie rozwiązania dotyczące zasad publikowania w CEIDG informacji o pełnomocnikach obejmują 2 zasadnicze obszary:

1) umożliwienie publikacji w CEIDG informacji o pełnomocniku – jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej (np. spółce jawnej) przez wskazanie, że zakres danych określony w art. 38 ust. 3 ustawy CEIDG i PIP odnosi się także do pełnomocników – jednostek organizacyjnych nie zaliczanych do osób prawnych,;

2) pełną elektronizacje procesu publikacji informacji o pełnomocniku w CEIDG przez umożliwienie publikacji danych o pełnomocniku jedynie online.

Powyższa propozycja ma przede wszystkim usprawnić funkcjonowanie przedsiębiorców w obrocie prawnym i gospodarczym, w szczególności przy podejmowaniu działań „na odległość”. Za pomocą systemu teleinformatycznego CEIDG będzie możliwe szybkie i sprawne wykazanie umocowania udzielonego pełnomocnikowi. Efektem projektowanych rozwiązań będzie poprawa warunków funkcjonowania przedsiębiorców oraz zmniejszenie obciążeń administracyjnych występujących w życiu gospodarczym.

Integracja z innymi systemami informatycznymi

Doświadczenia w obowiązywaniu przepisów nowelizowanej ustawy oraz realizacja wspólnie z Ministerstwem Finansów (MF) projektu dotyczącego integracji pomiędzy systemami: Centralny Rejestr Podmiotów Krajowej Ewidencji Podatników (CRP – KEP) i CEIDG, wskazały na konieczność doregulowania kwestii zgodności danych, w szczególności w obszarze:

1) adresów publikowanych we wpisach w CEIDG przedsiębiorców i ich zgodności z Krajowym Rejestrem Urzędowym Podziału Terytorialnego Kraju (rejestrem TERYT),

2) aktualizacji lub uwidocznienia imienia i nazwiska w firmie przedsiębiorcy we wpisie w CEIDG, w szczególności we wpisach historycznych (zmigrowanych z ewidencji gminnej) przekazanych przez gminy w CEIDG tak aby zapewnić zgodność danych w CEIDG z art. 434 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061, z późn. zm.),

3) uzupełnienia we wpisach w CEIDG daty zaprzestania wykonywania działalności oraz informacji o niepodjęciu przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej, w szczególności w stosunku do wpisów historycznych przekazanych z gmin.

W celu usprawnienia mechanizmów automatyzacji zmiany danych w CEIDG planuje się szerszą współpracę z ZUS/KRUS, MF oraz GUS.

Elektronizacja Rejestrów Działalności Regulowanych

Projektowana nowelizacja poszerza zakres danych przekazywanych do CEIDG przez organy koncesyjne. Z obowiązujących przepisów wynika, że zakres tych danych obejmuje jedynie informację o prawomocnym rozstrzygnięciu sprawy, datę uprawomocnienia się decyzji oraz znak sprawy. Zakres ten nie jest wystarczający i nie odpowiada na potrzeby użytkowników systemu teleinformatycznego CEIDG. Proponuje się wskazanie, że obejmuje on okres na jaki jest udzielona koncesja, licencja, zezwolenie, określenie zakresu zezwolenia, miejsce wykonywania działalności objętej zezwoleniem (np. „od 2021–02–01 do 2026–02–01 – Zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych powyżej 18% zawartości alkoholu przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży w lokalu Restauracja „XYZ”, ul. Marszałkowska 1, 00-000 Warszawa”).

Ponadto, przewiduje się stopniową elektronizację rejestrów, w których gromadzone są dane na temat udzielonych koncesji, licencji, zezwoleń oraz rejestrów działalności regulowanych. Propozycja wpisuje się w rozwijanie elektronicznych usług publicznych i pozwoli na łatwiejszy dostęp do pełnych informacji dotyczących przedsiębiorców w jednym miejscu w powyższym zakresie. Proponuje się stworzenie organom koncesyjnym możliwości prowadzenia rejestru w ramach usługi udostępnianej przez MRiT. Minister właściwy do spraw gospodarki zapewni przestrzeń oraz usługi do prowadzenia rejestrów w formie elektronicznej. Takie rozwiązanie pozwoli na szybki dostęp do informacji oraz automatyczną aktualizację, przy wykorzystaniu funkcjonalności w systemie teleinformatycznym CEIDG przeznaczonej dla urzędników „aplikacja urzędnika w CEIDG”. Elektronizacja będzie przebiegać wieloetapowo (planuje się zakończenie wszystkich etapów do grudnia 2029 r.) i zostanie oparta na zasadach dobrowolnego udziału organów koncesyjnych.

ETAP I Dla wybranych rejestrów przygotowane zostaną usługi elektroniczne umożliwiające przedsiębiorcom składanie wniosków online o koncesje, licencje, zezwolenia czy wpisów do rejestrów działalności regulowanej przy wykorzystaniu istniejących obiegów wniosków (za pośrednictwem ePuap czy w przyszłości eDoręczenia). Urzędy będą dalej prowadzić standardową obsługę tych wniosków.

ETAP II Urzędy będą miały dodatkowo możliwość, na podstawie porozumienia administracyjnego, korzystać z usługi prowadzenia rejestru (opisanego w przepisach szczegółowych) przez MRiT. Rejestry te zostaną automatycznie zintegrowane z rejestrem CEIDG. Urzędy będą obsługiwały sprawy w systemie udostępnionym przez MRiT.

ETAP III Nastąpi integracja usług Biznes.gov.pl z rejestrami CEIDG, a obsługujący rejestry urzędnicy w ramach elektronicznego procedowania wniosków będą potwierdzać wydanie koncesji/licencji w systemie (własnym lub w „aplikacji urzędnika w CEIDG” udostępnionej przez MRiT). Dodatkowo automatycznie będzie się odbywać publikacja danych o posiadanych przez przedsiębiorcę koncesjach, licencjach, zezwoleniach czy wpisach do rejestrów działalności regulowanej zarówno w rejestrze CEIDG, jak i w rejestrach, których obowiązek prowadzenia wynika z przepisów szczegółowych. Zwiększenie efektywności i optymalizacja procesów dotyczących rejestru CEIDG oraz Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy

1) rozszerzenie zakresu spraw realizowanych w jednym miejscu przez CEIDG

Projekt zakłada poszerzenie katalogu dokumentów, które można dołączyć do wniosku CEIDG–1 o zgłoszenie o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towaru i usług (VAT–Z). Propozycja ta umożliwi przedsiębiorcom załatwienie większej liczby spraw w jednym miejscu, tj. za pośrednictwem CEIDG. Aktualnie jest możliwe dołączenie jedynie zgłoszenia rejestracyjnego lub aktualizacyjnego (VAT–R) i celowe wydaje się umożliwienie dołączenia za pośrednictwem CEIDG także zgłoszenia VAT–Z i tym samym „zamknięcie procesu” informowania US w zakresie VAT.

2) rozszerzenie możliwości niepublikowania danych w CEIDG

W kwestii danych adresowych dostrzeżono potrzebę doprecyzowania przepisów w zakresie możliwości niepublikowania danych adresowych oraz niepublikowania/usuwania danych kontaktowych we wpisach w CEIDG. Proponuje się zmianę przepisów w zakresie niepublikowania danych adresowych do adresu nieruchomości, który został wskazany we wpisie przedsiębiorcy, polegającą na dopuszczeniu do niepublikowania danych we wszystkich przypadkach, kiedy nastąpiło wykreślenie wpisu z CEIDG z urzędu. Odpowiadając na postulaty przedsiębiorców i użytkowników CEIDG proponuje się wprowadzenie możliwości niepublikowania danych kontaktowych, takich jak adres poczty elektronicznej oraz numer telefonu. Zgodnie z propozycją nowelizacji ustawy o CEIDG i PIP osobą uprawnioną do zgłoszenia takiego wniosku powinien być nie tylko przedsiębiorca, do którego należy wpis, ale również osoba, która uprawdopodobni dysponowanie numerem telefonu czy adresem poczty elektronicznej.

3) rozszerzenie przesłanek do sprostowania wpisu przez ministra właściwego do spraw gospodarki

W nowelizacji zaproponowano również doprecyzowanie instytucji sprostowania wpisu w CEIDG przez dodanie informacji, że sprostowanie wpisu w CEIDG następuje w drodze postanowienia z urzędu bądź na wniosek. Doprecyzowanie przepisu ma na celu wyeliminowanie wątpliwości proceduralnych, które pojawiają się na gruncie wszczynanych przez ministra właściwego do spraw gospodarki postępowań administracyjnych. W kwestii przepisów dotyczących sprostowania wpisu w CEIDG proponuje się również rozszerzenie przesłanek sprostowania wpisu w CEIDG w drodze postanowienia ministra właściwego do spraw gospodarki. Proponuje się dodanie przesłanki fakultatywnej sprostowania wpisu w CEIDG, która objęłaby szerszy zakres przypadków – umożliwienie sprostowania wpisu w CEIDG na podstawie informacji uzyskanych od notariuszy, sądów, a nie jak dotychczas tylko w przypadku niezgodności z innymi rejestrami publicznymi. Dodatkowo przewidziano możliwość sprostowania wpisu w CEIDG w zakresie zarządu sukcesyjnego w przypadku otrzymania od uprawnionego podmiotu informacji o niepoprawności danych.

4) doprecyzowanie przepisów m.in. w zakresie zarządu sukcesyjnego, syndyka, informacji o kwalifikacjach rzemieślniczych i kontach przedsiębiorcy w systemie teleinformatycznym CEIDG

Projekt przewiduje również doprecyzowanie/modyfikację części przepisów ustawy, m.in. rozszerzenie informacji w zakresie kwalifikacji rzemieślniczych publikowanych w CEIDG, czy określenie zakresu danych informacyjnych podlegających wpisowi do CEIDG w zakresie przedstawiciela ustawowego, w szczególności syndyka, który jest osobą prawną. Doprecyzowania wymagają także przepisy w zakresie zarządu sukcesyjnego np. przez wskazanie do jakich czynności w CEIDG uprawniony jest zarządca sukcesyjny czy wykorzystania konta przedsiębiorcy w systemie teleinformatycznym CEIDG umożliwiającego składanie wniosków online na stronie biznes.gov.pl.

Realizacja zaproponowanych zmian wymaga nowelizacji ustawy regulującej kwestie funkcjonowania CEIDG. W związku z tym, że materia ustawy dotyczy praw i obowiązków przedsiębiorców, jak również zadań organów władzy publicznej, zamierzony efekt może zostać osiągnięty wyłącznie poprzez zmianę norm ustawowych.

Z wyrazami szacunku