Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw

Szanowni Państwo, Członkowie Związku Pracodawców Polska Miedź

Uprzejmie informuję, że do konsultacji publicznych skierowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (numer z wykazu UD125).

Przedmiotowy projekt aktu prawnego wraz z Uzasadnieniem oraz Oceną Skutków Regulacji dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12389253/katalog/13079608#13079608

Uprzejmie proszę o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 20 września 2024 roku na adres: kuydowicz@pracodawcy.pl w wersji elektronicznej umożliwiającej edytowanie tekstu.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw przewiduje zmiany w:

  • ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361),
  • ustawie z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2024 r. poz. 628, z późn. zm.),
  • ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1542, z późn. zm.),
  • ustawie z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 615, z późn. zm.),
  • ustawie z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105, z późn. zm.).
  1. W ustawie o VAT zaproponowano zmiany dotyczące systemu stawek obniżonych VAT oraz funkcjonowania mechanizmu odwrotnego obciążenia podatkiem
  2. System stawek obniżonych VAT

a) Objęcie 0% stawką VAT statków ratowniczych i łodzi ratunkowych, które są wykorzystywane na morzu, a nie są statkami i łodziami pełnomorskimi (zmiany w art. 83 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o VAT)

Proponowana zmiana ma umożliwić objęcie 0% stawką statków ratowniczych i łodzi ratunkowych, które są wykorzystywane na morzu, a nie są statkami i łodziami pełnomorskimi. Proponowana zmiana ujednolici sposób opodatkowania w odniesieniu do statków ratowniczych oraz łodzi ratunkowych wykorzystywanych do realizacji tego samego celu.

b) Przedłużenie stosowania stawki VAT 8% dla wyrobów medycznych dopuszczonych do obrotu na podstawie poprzednio obowiązującej ustawy o wyrobach medycznych (zmiana w art. 145c ustawy o VAT)

W dniu 20 marca 2023 r. weszło w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/607, które zmieniło ww. rozporządzenia m. in. w zakresie udostępniania na rynku i wprowadzania do używania wyrobów wprowadzonych do obrotu na podstawie poprzednich przepisów – istotą tych zmian była możliwość obrotu takimi produktami aż do ich fizycznego „zużycia”.

Przedłużenie zatem stosowania dla takich wyrobów stawki VAT w wysokości 8% wpisuje się w ramy regulacji unijnych.

Proponowane rozwiązanie zapewni, że wszystkie wyroby medyczne (które spełniać będą określone przepisami wymagania) – niezależnie od tego, czy zostały dopuszczone do obrotu na podstawie poprzednich, czy też obecnie obowiązujących przepisów krajowych regulujących ten obszar – będą opodatkowane taką samą stawką VAT. Zapewni to równie traktowanie przedsiębiorców dokonujących obrotu krajowego takimi wyrobami, a zatem nie wpłynie na konkurencję na rynku krajowym.

c) Likwidacja stawki obniżonej VAT dla dostawy tzw. żywych koniowatych (uchylenie poz. 7 pkt 1 załącznika nr 3 do ustawy o VAT – Konie, osły, muły i osłomuły, żywe – CN 0101)

Zmiana ma na celu dostosowanie krajowych przepisów ustawy o VAT do dyrektywy Rady (UE) 2022/542, która m.in. ustanowiła limity kategorii towarów/usług, do których mogą być stosowane stawki obniżone, w tym maksymalnie 24 kategorie z wymienionych w załączniku III do dyrektywy VAT dla stawek nie niższych niż 5%.

W związku z tym proponuje się uchylenie od 1 stycznia 2025 r. pkt 1 w poz. 7 w załączniku nr 3 do ustawy o VAT, co w konsekwencji oznacza podwyższenie stawki VAT (z 8% do 23%) dla zwierząt żywych – koni, osłów, mułów i osłomułów, żywych (tzw. żywych koniowatych). Zwierzęta te są wymienione w poz. 11a załącznika III do dyrektywy VAT.

Wobec konieczności podwyższenia stawki VAT (w celu zapewnienia zgodności z dyrektywą VAT) uznano, że likwidacja preferencji dla takich zwierząt jak: konie, osły, muły, osłomuły, będzie miała najmniejsze skutki społeczno-gospodarcze. Spośród wszystkich grup towarów i usług, objętych w Polsce preferencyjnymi stawkami podatku VAT, ta kategoria wydaje się mieć zasadniczo najmniejszy wpływ na życie obywateli, gospodarstw domowych, czy nawet większości przedsiębiorców (świadczą też o tym oszacowane skutki podniesienia stawki VAT).

Zwierzęta ta nie są niezbędne do zaspokojenia podstawowych potrzeb społeczeństwa. Mając na względzie przesłanki kulturowe czy obecne uwarunkowania gospodarcze, zwierzęta te nie są na dużą skalę używane i wykorzystywane w produkcji (nawet rolniczej). W przypadku wykorzystywania tych zwierząt w działalności gospodarczej przez podatników VAT, wzrost stawki będzie miał w większości charakter neutralny (z uwagi na prawo do odliczenia podatku naliczonego). Zmiana nie powinna wpłynąć negatywnie na podmioty, które hodują np. konie w celu ich sprzedaży do nabywców zagranicznych – sprzedaż eksportowa oraz wewnątrzwspólnotowe dostawy zasadniczo objęte są stawką preferencyjną 0%.

d) Objęcie podstawową stawką podatku VAT dostawy wyrobów z konopi siewnej (Cannabis sativa) – do palenia lub do wdychania bez spalania (zmiana treści poz. 9 załącznika nr 3 do ustawy o VAT)

Zasadne jest podwyższenie stawki VAT dla dostaw takich towarów z 8% do 23%, tj. stawki VAT obowiązującej dla dostawy wyrobów tytoniowych.

Propozycja nakierowana jest na zmniejszenie spożycia ww. produktów i wpisuje się w cele realizacji zadań związanych ze zdrowiem publicznym.

Podwyższenie stawki VAT do 23% nie dotyczy natomiast dostaw konopi siewnej wykorzystywanej w celach medycznych. Oznacza to, że dostawa wyrobów określanych jako „marihuana medyczna”, czyli wykorzystywanych wyłącznie w celach medycznych, będzie nadal opodatkowana stawką obniżoną 8%.

Analizując podwyższenie stawki na towary, które mogą być wykorzystane do palenia jak np. susz tytoniowy czy z konopi, należy brać pod uwagę możliwość, że część producentów będzie chciała część produkcji rozprowadzać z pominięciem legalnego obrotu. Taka okoliczność powinna być jednak uwzględniona w analizie ryzyka KAS, która identyfikuje podmioty działające w szarej strefie i doprowadza do tego, aby nie odnosiły one przewagi konkurencyjnej z legalnym sektorem przedsiębiorstw. Sektor tzw. używek jest przedmiotem szczególnego zainteresowania KAS, ponadto zakłada się wzmocnienie działań związanych z identyfikowaniem i zwalczaniem szarej strefy.

e) Doprecyzowanie brzmienia obecnej poz. 10 załącznika nr 3 do ustawy o VAT – Nawozy i środki ochrony roślin – zwykle przeznaczone do wykorzystania w produkcji rolnej, oraz pasze i karmy dla zwierząt gospodarskich i domowych

Zmiana ma na celu doprecyzowanie obecnego brzmienia poz. 10 załącznika 3 do ustawy o VAT (gdzie są one wymienione) poprzez odwołanie do odpowiednich aktów prawnych (branżowych) – ustawy o nawozach i nawożeniu i odpowiedniego rozporządzenia unijnego w zakresie nawozów, ustawy o środkach ochrony roślin oraz ustawy o paszach. W celu jasności zapisu proponuje się wskazanie poszczególnych grup towarów w odrębnych pozycjach (10a – 10c) załącznika 3 do ustawy o VAT.

Projektowana zmiana wyeliminuje niejednoznaczne rozumienie i interpretowanie przepisów prawa oraz niepewność podatników, jak również zakłócenia konkurencji na rynku.

f) Obniżenie stawki VAT na dostawy kubeczków menstruacyjnych z 23% do 5%

W związku z postulatami o jednakowe traktowanie na gruncie VAT produktów higienicznych dla kobiet, za zasadne uznano ujednolicenie stawki VAT na te produkty poprzez obniżenie stawki z 23% do 5% dla kubeczków menstruacyjnych (klasyfikowane są w CN ex 3924 90 00 i CN ex 4014 90 00). Stąd też projekt przewiduje dodanie poz. 18a w załączniku nr 10 do ustawy o VAT.

  • Przedłużenie funkcjonowania mechanizmu odwrotnego obciążenia podatkiem w odniesieniu do gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych

Zasadniczym celem zmian pozostaje przedłużenie funkcjonowania mechanizmu do 31 grudnia 2026 r. Oczekiwanym efektem jest utrzymanie szczelności systemu podatkowego oraz pozytywnego wpływu regulacji na podmioty dokonujące transakcji na giełdzie. Data, do której możliwe jest utrzymanie rozwiązania, tj. 31 grudnia 2026 r. wynika z dyrektywy VAT (art. 199a dyrektywy VAT).

  • Zniesienie obowiązku integracji kas rejestrujących z terminalami płatniczymi na rzecz zastępczego raportowania danych dotyczących transakcji płatniczych przez agentów rozliczeniowych

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom agentów rozliczeniowych oraz przedsiębiorców, w związku z sygnalizowanymi problemami technicznymi w zakresie obowiązku integracji kas rejestrujących online z terminalami płatniczymi, podjęto decyzję o zaniechaniu integracji na rzecz comiesięcznego obowiązkowego raportowania danych przez agentów rozliczeniowych. Projektowane rozwiązanie polegające na wyłączeniu formalnoprawnego obowiązku dokonania przez podatnika integracji kas rejestrujących z terminalami płatniczymi i wprowadzeniu obowiązku raportowania danych przez agentów rozliczeniowych – bezterminowo, podlegało prekonsultacjom z rynkiem. W ich toku nie zgłoszono uwag do przedstawionej propozycji utrzymania dotychczasowego stanu prawnego.

Jednocześnie przewiduje się w projekcie likwidację kary pieniężnej za brak zapewnienia współpracy kasy rejestrującej z terminalem płatniczym (przewidzianej obecnie w przepisach ustawy o VAT) oraz wprowadzenie do Kodeksu karnego skarbowego kar za udaremnianie lub utrudnianie kontroli, o której mowa w art. 143i ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej..

Przedstawiona propozycja utrzymuje dotychczasowy stan prawny. Rozwiązanie to poczytuje się jako korzystne dla przedsiębiorców.

Brak ww. obowiązku nie wyeliminuje procesu integracji kas rejestrujących z terminalami – będzie on postępował w sposób ewolucyjny, wraz z rozwojem oferowanych urządzeń i rozwiązań technologicznych. Jednocześnie przedsiębiorcy za posiadanie urządzeń technicznie niezintegrowanych nie będą ponosili odpowiedzialności finansowej (kary w VAT).

  • Zmiany w podatku akcyzowym

A. Wprowadzenie zwolnienia z akcyzy dla samochodów osobowych podlegających profesjonalnej rejestracji, o której mowa w ustawie – Prawo o ruchu drogowym, wykorzystywanych do celów badawczych lub prac rozwojowych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.

Projektowana zmiana wprowadza zwolnienie z akcyzy dla samochodów osobowych zarejestrowanych profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, które będą przedmiotem badań naukowych lub prac rozwojowych w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej. Wprowadzenie tych zmian obniży koszty związane z podatkiem akcyzowym, co w efekcie ułatwi prowadzenie działalności innowacyjnej w branży motoryzacyjnej.

Zwolnieniu od akcyzy będą podlegały samochody nowe, niezarejestrowane wcześniej na terytorium kraju lub za granicą. Zgodnie bowiem z art. 80s ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym przedmiotem jazd testowych może być wyłącznie pojazd samochodowy niezarejestrowany wcześniej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą.

Przewiduje się, że ze zwolnienia będą mogły korzystać samochody osobowe, gdy spełnione będą następujące przesłanki:

  • posiadanie przez samochód osobowy profesjonalnego dowodu rejestracyjnego wraz z profesjonalnymi tablicami rejestracyjnymi, zgodnie z decyzją o profesjonalnej rejestracji pojazdów,
  • wykorzystanie samochodu osobowego do badań naukowych lub prac rozwojowych w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej przez okres do 12 miesięcy, nie dłużej jednak niż do dnia wygaśnięcia albo uchylenia decyzji o profesjonalnej rejestracji pojazdów,
  • wpisanie samochodu osobowego do wykazu pojazdów, prowadzonego na podstawie ustawy – Prawo o ruchu drogowym,
  • złożenie oświadczenia, w którym zainteresowany podmiot zadeklaruje, że samochód osobowy zostanie wywieziony poza terytorium kraju w terminie 14 dni po upływie okresu przez który samochód był przedmiotem badań naukowych lub prac rozwojowych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, albo zostanie wywieziony z kraju w terminie 14 dni po wygaśnięciu albo uchyleniu decyzji o profesjonalnej rejestracji pojazdów,
  • złożenie oświadczenia, w którym zainteresowany podmiot zadeklaruje, że samochód osobowy zostanie wycofany z eksploatacji i uzyska zaświadczenie o jego demontażu, w terminie 14 dni od dnia upływu okresu przez, który samochód był przedmiotem badań naukowych lub prac rozwojowych albo od dnia wygaśnięcia albo uchylenia decyzji o profesjonalnej rejestracji pojazdów.

B. Wprowadzenie instytucji zwrotu akcyzy od samochodów osobowych zarejestrowanych czasowo w celu ich wywozu z kraju

W wyniku nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym będzie przysługiwało prawo do zwrotu akcyzy podmiotowi, który samochód osobowy zarejestrowany czasowo w kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym w celu jego wywozu za granicę, od którego akcyza została zapłacona, wywiózł w ramach dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu. Prawo do zwrotu akcyzy będzie przysługiwało na wniosek złożony właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w określonym terminie od dnia dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu tego samochodu osobowego. Chociaż rejestracja czasowa pojazdu w celu jego wywozu nie jest obowiązkowa i następuje na wniosek, to brak takiej rejestracji powoduje konieczność wywozu pojazdu na lawecie, co zwiększa koszt takiej transakcji. Zatem, wprowadzona zmiana ograniczy koszty po stronie podmiotów, które zdecydują się wywieźć samochód za granicę korzystając z możliwości jego wcześniejszej rejestracji w kraju w celu wywozu.

W przypadku ponownego przywozu na terytorium kraju samochodu osobowego zarejestrowanego czasowo w celu jego wywozu, od którego otrzymano zwrot akcyzy, trzeba będzie ponownie zapłacić podatek. Natomiast w celu zarejestrowania samochodu podatnik będzie musiał przedłożyć właściwemu organowi dokonującemu rejestracji samochodu, odpowiedni dokument (potwierdzający zapłatę akcyzy, potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy albo zaświadczenie o zwolnieniu z akcyzy). W praktyce wyeliminuje to fikcyjny wywóz samochodów osobowych.

Z wyrazami szacunku