Szanowni Państwo, Członkowie Związku Pracodawców Polska Miedź

Uprzejmie informuję, że do konsultacji publicznych skierowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy (numer z wykazu UC70).

Przedmiotowy projekt aktu prawnego wraz Uzasadnieniem, Oceną Skutków Regulacji, Tabelą zgodności oraz Odwróconą tabelą zgodności dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390164/katalog/13085791#13085791

Uprzejmie proszę o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 10 października 2024 roku na adres: kuydowicz@pracodawcy.pl w formie tabeli uwag przesyłanej w załączeniu, w wersji elektronicznej umożliwiającej edytowanie tekstu.

Ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy (Dz. U. z 2023 r. poz. 2131) wprowadzono w Polsce mechanizm wystarczalności zasobów w postaci rynku mocy, którego celem jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE). Mechanizm ten zapewnia możliwość wynagradzania uczestników rynku (jednostki wytwórcze, odpowiedź odbioru (DSR), magazyny energii) za ich pozostawanie w gotowości do dostarczania mocy i zapewnienie dostaw energii elektrycznej do systemu elektroenergetycznego w przypadku przewidywanych problemów z pokryciem zapotrzebowania na moc w systemie w czasie okresu przywołania na rynku mocy.

Mechanizm rynku mocy został zmodyfikowany przepisami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej (Dz. Urz. UE L 158/54 z dnia 14.6.2019 r., dalej „rozporządzenie rynkowe”), gdzie w art. 22 ust. 4 tego rozporządzenia wprowadzono wymogi dotyczące limitów emisji CO2 dla mechanizmów zdolności wytwórczych. Wobec powyższego konieczne było dostosowanie polskiego rynku mocy do wprowadzonych limitów emisji CO2, w konsekwencji czego od 1.07.2025 r. jednostki wytwórcze emitujące powyżej 550 kg CO2/MWh „nie będą posiadały zobowiązań ani nie będą otrzymywać płatności lub zobowiązań dotyczących przyszłych płatności w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych” (art. 22 ust. 4 lit. b). Biorąc pod uwagę okres wyprzedzenia, z jakim zawierane są umowy na rynku mocy (tzw. lead time – dla aukcji głównej 5 lat, dla aukcji dodatkowej 1 rok), ograniczenia w możliwości zawierania kontraktów mocowych na rynku mocy dla jednostek emitujących powyżej 550 kg CO2/MWh miały miejsce już w trakcie aukcji głównej na rok dostaw 2025 (od II półrocza), która miała miejsce w 2020 r., oraz aukcji dodatkowej na dwa kwartały 2025 r., które miały miejsce w 2024 r.

Wprowadzenie limitu emisji CO2 na rynku mocy ograniczyło znacząco zakres podmiotów, które konkurują w ramach aukcji rynku mocy, co może prowadzić do braku pokrycia całego zapotrzebowania na moc, jakie jest niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa dostaw. Aby rozwiązać ten problem, projektodawca zaproponował wprowadzenie dodatkowej aukcji uzupełniającej, w ramach której możliwy byłby udział jednostek wytwórczych emitujących powyżej 550 kg CO2/MWh i ich konkurowanie z pozostałymi podmiotami, które spełniają limit emisji 550 kg CO2/MWh (jednostki wytwórcze, magazyny energii, DSR). Taką możliwość – w ograniczonym czasie i pod rygorystycznymi warunkami umożliwia rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1747 z dnia 13 czerwca 2024 r.  zmieniające rozporządzenia (UE) 2019/942 i (UE) 2019/943 w odniesieniu do poprawy struktury unijnego rynku energii elektrycznej (Dz. Urz. UE L z dnia 26.6.2024 r., dalej „rozporządzenie EMD”).

Projektodawca proponuje wprowadzenie aukcji uzupełniających w ramach obecnego mechanizmu rynku mocy. Aukcje uzupełniające muszą spełniać rygorystyczne warunki określone w art. 2 pkt 16 rozporządzenia EMD (dodawany ust. 2c w art. 64 rozporządzenia rynkowego). W związku z tym projektodawca proponuje przeprowadzenie czterech aukcji uzupełniających na następujące okresy dostaw: II połowa 2025 r. (aukcja półroczna) oraz na lata dostaw 2026, 2027 i 2028 (aukcje roczne). Aukcje uzupełniające zostaną przeprowadzone po zakończeniu aukcji dodatkowych rynku mocy, tzn. będą przeprowadzone z krótszym niż rok wyprzedzeniem względem momentu rozpoczęcie trwania obowiązku mocowego (lead time).

Aukcje uzupełniające będą w swej istocie przedłużeniem procesu istniejących procesów rynku mocy (m.in. aukcji dodatkowych): będą organizowane w przypadku, gdy po przeprowadzeniu pierwotnych procesów rynku mocy na dany rok dostaw (aukcja główna i akcje dodatkowe) zidentyfikowany problem z wystarczalnością zasobów wytwórczych nie zostanie rozwiązany, a fakt ten potwierdzony zostanie przez Krajową ocenę wystarczalności zasobów (NRAA – ang. national resource adequacy assessment) sporządzaną na podstawie art. 24 rozporządzenia rynkowego oraz przepisów krajowych, tj. art. 15i ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2024 r., poz. 266, 834 i 859).

Organizacja aukcji uzupełniających po zakończeniu procesów aukcji dodatkowych na danych rok dostaw zapewni, że zmaksymalizowany zostanie udział dostawców zdolności wytwórczych spełniających limit emisji CO2 (art. 64 ust. 2c lit. a rozporządzenia rynkowego), ponieważ jednostki niskoemisyjne mogą uczestniczyć zarówno w procesach pierwotnych rynku mocy (aukcja główna i dodatkowe) bez konkurencji ze strony jednostek wysokoemisyjnych, jak i konkurować z nimi w aukcjach uzupełniających. Jednostki wytwórcze niespełniające limitu emisji CO2 otrzymają możliwość zawarcia kontraktów na nie więcej niż jeden rok dostaw (art. 68 ust. 2c lit. a rozporządzenia rynkowego), ponieważ w aukcji uzupełniającej będą mogły zawrzeć kontrakt na pół roku (II półrocze 2025 r.) lub na rok (2026, 2027 lub 2028). Aukcje uzupełniające będą organizowane na dany rok dostaw w przypadku stwierdzenia uzasadnionej potrzeby zakupu dodatkowych mocy (co potwierdzi NRAA wykonana przez operatora), tak aby zapewnić spełnienie wymogu określonego w art. 64 ust. 2c lit. b rozporządzenia rynkowego, tj. zapewnienia, że ilość zdolności wytwórczy oferowanych w pierwotnych procesach rynku mocy (aukcje główna i dodatkowe) na dany rok dostaw nie jest wystarczająca, aby rozwiązać problem związany z wystarczalnością mocy w systemie elektroenergetycznym.

Do udziału w aukcjach uzupełniających będą uprawnione: istniejące jednostki wytwórcze, istniejące jednostki wytwórcze zagraniczne (które wcześniej wygrały aukcję wstępną na dany okres dostaw, ale nie zawarły umowy mocowej), jednostki DSR składające się z istniejących jednostek fizycznych oraz jednostki DSR składające się z istniejących jednostek fizycznych zagranicznych (na zasadach jak jednostki wytwórcze zagranicznej), a także jednostki DSR planowane. Aby uczestniczyć w aukcjach uzupełniających, dany podmiot musi wziąć udział w certyfikacji ogólnej dla danego roku dostaw oraz w certyfikacji do aukcji uzupełniającej, podczas które deklaruje również swój udział w aukcji uzupełniającej.

Sposób określenia parametrów aukcji uzupełniających rynku mocy został określony w przepisach ustawy. Parametry aukcji uzupełniającej na dany rok będą ogłoszone przez ministra właściwego ds. energii. Dodatkowo, status cenotwórcy i cenobiorcy będzie przyznany zgodnie z zasadami obowiązującymi na aukcji dodatkowej, tj. jednostki wytwórcze istniejące będą mieć status cenobiorcy, a jednostki DSR i jednostki składające się z jednostek fizycznych zagranicznych będą mieć status cenotwórcy. Aukcje uzupełniające będą realizowane na zasadach analogicznych do obecnych aukcji głównych i dodatkowym: w formule aukcji holenderskiej, w rundach, ze spadającą ceną, z ustaloną ceną maksymalną oraz jednolitą ceną zamknięcia aukcji.

Z wyrazami szacunku