Przepisy dotyczące podatku VAT i stawki VAT w Europie

VAT rules and rates

Podatek od wartości dodanej (VAT) to podatek konsumpcyjny pobierany od prawie wszystkich towarów i usług nabywanych i sprzedawanych do celów użytkowych i konsumpcyjnych w UE.

W UE obowiązują standardowe przepisy dotyczące podatku VAT, ale ich stosowanie może się w praktyce różnić w zależności od kraju UE. W większości przypadków trzeba zapłacić VAT od wszystkich towarów i usług na wszystkich etapach łańcucha dostaw, w tym od sprzedaży konsumentowi końcowemu. Obejmuje to proces produkcji od początku do końca, m.in. zakup komponentów, transport, montaż, zaopatrzenie, ubezpieczenie i dostawę do konsumenta końcowego.

W przypadku przedsiębiorstw mających siedzibę w UE VAT jest naliczany od większości transakcji sprzedaży i zakupu towarów w UE. W takich przypadkach VAT jest naliczany i należny w kraju UE, w którym towary są konsumowane przez konsumenta końcowego. Podobnie podatek VAT nalicza się od usług świadczonych w poszczególnych krajach UE.

VAT nie jest pobierany w przypadku eksportu towarów do krajów spoza UE. W takich przypadkach VAT jest naliczany i należny w kraju przywozu, dlatego osoba będąca eksporterem nie musi deklarować VAT. Niemniej jednak przy eksporcie towarów trzeba przedstawić dokumenty potwierdzające, że towary zostały wywiezione poza UE. Jako tego rodzaju dowód można przedłożyć organom podatkowym kopię faktury, dokument przewozowy lub wpis w ewidencji celnej dotyczący importu.

Przepisy dotyczące podatku VAT mogą być różnie stosowane w poszczególnych krajach UE.

Istnieją różne rodzaje stawek VAT stosowanych w krajach UE. Stawka zależy od produktu lub usługi, której dotyczy transakcja. Istnieją również stawki specjalne, które ustalono według stawek VAT wprowadzonych w krajach UE, zanim przystąpiły one do UE. W każdym kraju stosuje się stawkę podstawową, która obowiązuje w odniesieniu do dostaw większości towarów i do większości świadczonych usług. Stawka podstawowa nie może być niższa niż 15 proc. Jedna lub dwie stawki obniżone mogą być stosowane w odniesieniu do niektórych określonych towarów i usług (na podstawie wykazu w załączniku III do dyrektywy w sprawie VAT), jednak – w większości przypadków – stawki te nie mają zastosowania do usług świadczonych drogą elektroniczną. Wspomniane tu stawki obniżone nie mogą być niższe niż 5 proc.

W niektórych krajach UE mogą zostać wprowadzone specjalne stawki podatku VAT dla wybranych towarów i usług. Stawki specjalne są stosowane w krajach UE, które stosowały je w dniu 1 stycznia 1991 r.
Istnieją trzy rodzaje stawek specjalnych: