Rozporządzenia i decyzje stają się automatycznie wiążące w całej UE od daty ich wejścia w życie. Dyrektywy muszą zostać włączone do prawa krajowego państw członkowskich. Komisja monitoruje, czy prawo UE jest stosowane prawidłowo i terminowo, i podejmuje działania, jeżeli jest inaczej.

Prawo UE i jego stosowanie

Rozporządzenia i decyzje – stają się wiążące automatycznie w całej UE z dniem ich wejścia w życie. Mogą one jednak wymagać zmian w ustawodawstwie krajowym, a także wdrożenia przez krajowe agencje lub organy regulacyjne.

Dyrektywy z kolei kraje UE mają obowiązek włączyć do swojego ustawodawstwa.
W każdej dyrektywie podany jest termin, w którym kraje UE muszą dokonać włączenia jej przepisów do prawa krajowego i poinformować o tym Komisję.

Wdrażanie przez kraje UE i wsparcie Komisji

Państwa członkowskie odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu prawidłowego i terminowego wdrażania prawa UE. Ma to zasadnicze znaczenie dla optymalizacji korzyści ze wspólnie uzgodnionych przepisów, jakie odnoszą obywatele i przedsiębiorstwa.

Komisja pomaga w tym zadaniu krajom UE, udzielając informacji online, organizując posiedzenia grup ekspertów oraz opracowując strategie wdrażania i dokumenty zawierające wytyczne (np. w formie najczęściej zadawanych pytań publikowanych w internecie). Wydane przez Komisję wytyczne towarzyszą państwom członkowskim w procesie transpozycji dyrektyw i stosowania rozporządzeń i są dostępne z reguły bezpośrednio po przyjęciu aktu prawnego.

Kontrola sprawowana przez Komisję

Komisja odpowiada za dopilnowanie, by wszystkie kraje UE właściwie stosowały prawo UE. W tej roli Komisja określa się mianem „strażniczki traktatów”.

W związku z czym Komisja będzie interweniować, jeśli któryś z krajów UE:

• nie dokona pełnej transpozycji dyrektywy do prawa krajowego w wyznaczonym terminie
• będzie nieprawidłowo stosować przepisy UE.

W komunikacie z 2016 r. Prawo Unii: lepsze wyniki dzięki lepszemu stosowaniu wyjaśniono, jak Komisja dba o stosowanie, wdrażanie i egzekwowanie prawa UE, z korzyścią dla wszystkich obywateli, konsumentów i przedsiębiorców. Określono w nim strategiczne podejście i priorytety działań Komisji w zakresie egzekwowania prawa.

W komunikacie z 2022 r. Egzekwowanie unijnego prawa z myślą o skuteczności Europy przedstawiono różne narzędzia, które Komisja wykorzystuje do zapewnienia właściwego stosowania prawa UE we wszystkich przypadkach po to, by obywatele i przedsiębiorstwa mogli jak najszybciej odnosić korzyści ze wspólnie uzgodnionych przepisów w całej UE. W komunikacie pokazano, jak Komisja pogłębiła i rozwinęła swoje prace nad egzekwowaniem przepisów – od środków zapobiegania po sankcje – dbając o to, by prawa Europejczyków były przestrzegane jednakowo niezależnie od miejsca zamieszkania w UE.

Transpozycja dyrektyw

Dyrektywy muszą zostać włączone do ustawodawstwa krajowego państw członkowskich. Każda dyrektywa zawiera termin transpozycji. W tym terminie kraje UE muszą przesłać Komisji tekst krajowych środków wykonawczych, które włączają przepisy dyrektywy do prawa krajowego. 

Opóźnienia w transpozycji prawa unijnego uniemożliwiają osobom prywatnym i przedsiębiorstwom czerpanie korzyści prawnych z unijnych przepisów, powodują niejasności co do tego, jakie przepisy mają zastosowanie, oraz negatywnie wpływają na funkcjonowanie rynku wewnętrznego UE.

Komisja sprawdza, czy te krajowe środki transpozycji są kompletne i czy spełniają cele określone w dyrektywie.

W przeciwnym przypadku Komisja wszczyna postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego z powodu braku zawiadomienia o środkach transpozycji. Komisja może również wszcząć postępowanie sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w przypadku nieprawidłowej transpozycji dyrektywy.

Dochodzenie prowadzone przez Komisję

W niektórych przypadkach, gdy Komisja stwierdzi możliwe naruszenie prawa UE, może podjąć decyzję o zastosowaniu procedury poprzedzającej wszczęcie postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego (EU Pilot) zamiast wszczynania postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.

Jest to narzędzie, z którego można korzystać, jeżeli może prowadzić do szybszego osiągnięcia zgodności z przepisami niż formalne postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Umożliwia ono Komisji rozstrzyganie szeregu spraw bez konieczności wszczynania postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Może to mieć miejsce na przykład wówczas, gdy uchybienia mają charakter techniczny. Narzędzie to może również okazać się przydatne w sytuacji, gdy Komisja chce zebrać informacje na temat stanu faktycznego lub prawnego niezbędne do przeprowadzenia oceny. Nie jest ono stosowane, gdy naruszenie unijnego prawa jest dobrze udokumentowane, oczywiste lub gdy dane państwo członkowskie przyznało się do niego, ani nie jest wykorzystywane w bardziej drażliwych kwestiach, w przypadku których dyskusje na szczeblu technicznym rzadziej prowadzą do pozytywnego rezultatu.

EU law and its application

Regulations and decisions become binding automatically throughout the EU on their date of application. However, they may require changes in national legislation, and may require implementation by national agencies or regulators.

Directives on the other hand, must be incorporated by EU countries into their national legislation.
Each directive contains a deadline by which EU countries must incorporate its provisions into their national legislation and inform the Commission to that effect.

EU countries implement and Commission supports

Member States play a key role in ensuring EU law is implemented correctly and in a timely manner. This is essential for people and businesses to optimally benefit from commonly agreed rules.

The Commission supports this by providing online information, organising expert group meetings and drafting implementation strategies and guidance documents (for example in the form of ‘Frequently Asked Questions’ published online). Commission-issued guidelines accompany Member States through the transposition process for directives and application of regulations, usually starting right after the adoption of an act.

Commission monitors

The Commission is responsible for making sure that all EU countries properly apply EU law. In this role, the Commission is referred to as the ‘guardian of the treaties’.

The Commission will therefore take steps if an EU country:

• does not fully incorporate a directive into its national law by the set deadline
• might not have applied EU law correctly

The 2016 communication EU law: Better results through better application explains how the Commission ensures the application, implementation and enforcement of EU law for the benefit of all citizens, consumers and businesses. It sets out a strategic approach and priorities for the Commission’s enforcement action.

The 2022 communication Enforcing EU law for a Europe that delivers presents the variety of tools that the Commission uses to ensure that EU law is properly applied in all cases to meet its main objective: that people and businesses benefit from the commonly agreed rules throughout the EU, as quickly as possible. From prevention to sanctions, the communication sets out how the Commission has deepened and developed its work on enforcement, to ensure that rights of Europeans are upheld equally, wherever they live in the EU.

Transposing directives

Directives need to be incorporated in Member States’ national legislation. Each directive contains a deadline for transposition. By that date EU countries must send the Commission the text of the national implementing measures, which incorporate the provisions of the directive into their legislation. 

Delays in transposing EU law prevent citizens and businesses from enjoying the laws’ benefits, create uncertainty as to what rules apply and negatively affect the functioning of the EU’s internal market.

The Commission checks whether these national transposition measures are complete and meet the objectives set by the directive.

If this is not the case, the Commission opens an infringement procedure for 'non communication’. The Commission may also initiate an infringement procedure in the case of incorrect transposition of directives.

Commission investigates

In some cases, where the Commission identifies a possible breach of EU law, it may decide to use a pre-infringement process, known as EU Pilot, instead of the infringement procedure.

This is a tool that can be used where it is likely to lead to swifter compliance than a formal infringement procedure. It allows the Commission to resolve a number of cases without the need to move to an infringement procedure. This may be the case, for example, if the issues at stake are of a technical nature. It can also prove useful in cases where the Commission wishes to collect factual or legal information needed to carry out its assessment. It is not used where the breach of EU law is well-evidenced, obvious or self-acknowledged, nor is it used for more sensitive issues where discussions at technical level are less likely to lead to a successful outcome.

Kiedy kraje niewłaściwie stosują przepisy UE

Jeżeli organy krajowe niewłaściwie wdrażają prawo UE, Komisja może wszcząć wobec danego kraju oficjalne postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Jeśli problem nadal nie jest rozwiązany, Komisja może wnieść sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W niektórych przypadkach Komisja może zwrócić się do Trybunału o nałożenie sankcji finansowych na dane państwo członkowskie.

Głównym celem postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego jest zagwarantowanie, że państwa członkowskie będą stosowały prawo UE w interesie ogólnym. Dlatego też postępowania te koncentrują się na kwestiach systemowych dotyczących wielu ludzi lub przedsiębiorstw. W odosobnionych przypadkach ewentualnego nieprawidłowego stosowania unijnego prawa najlepiej jest rozwiązać problemy za pośrednictwem krajowego systemu dochodzenia roszczeń.

When countries fail to apply EU law

If national authorities fail to properly implement EU laws, the Commission may launch a formal infringement procedure against the country in question. If the issue is still not settled, the Commission may eventually refer the case to the Court of Justice of the European Union. In some cases, the Commission may request the Court to impose financial sanctions on the Member State concerned.

The main purpose of an infringement procedure is to ensure that Member States apply EU law in the general interest. They therefore focus on systemic issues affecting many people or businesses. In isolated instances of possible wrongful application of EU law, issues may be best addressed via the national redress system.

Więcej informacji / More information

Źródło / Source: Komisja Europejska