31
styczeń
Strefa samorządu Deloitte: Strategia energetyczna w JST – co to takiego i czy warto?
W ostatnich latach samorządy w Polsce zintensyfikowały swoje działania na rzecz zrównoważonego zarządzania energią, zwracając szczególną uwagę na odnawialne źródła energii (OZE) oraz społeczności energetyczne.
Samorządy stawiają na transformację energetyczną: Strategia energetyczna – co to takiego i czy warto?
Samorządowa strategia energetyczna jest jak mapa drogowa, dzięki której można dotrzeć z punktu A do punktu B. Przemyślane zaplanowanie kluczowych etapów na trasie jest gwarancją bezpiecznego, oszczędnego i zrównoważonego zarządzania obszarem energetycznym. Na co się zdecydować realizując samorządową transformację energetyczną? Odnawialne źródła energii, magazyny energii, spółdzielnia czy klaster energetyczny, a może umowa typu cPPA? Zawsze warto zacząć od kompleksowego i rzetelnego rozpoznania potrzeb energetycznych.
Więcej informacji
OZE i społeczności energetyczne
W ciągu ostatniej dekady nastąpił wzrost wiedzy i świadomości energetycznej w samorządach. W obszarze zakupów, JST w ramach zamówień publicznych, aktywnie zaczęły korzystać z możliwości rozdzielania umów kompleksowych na dostawę energii, zmiany sprzedawcy energii oraz realizowały szereg działań na rzecz efektywności energetycznej. Wiele samorządów zdecydowało się także na zakup zielonej energii w ramach postępowań. Aktualnie natomiast inwestują we własne OZE i włączają się w społeczności energetyczne takie jak spółdzielnie i klastry. W ostatnich latach samorządy miały przede wszystkim możliwość skorzystanie z dofinansowań do budowy instalacji fotowoltaicznych na swoim terenie z czego chętnie korzystały i w dalszym ciągu korzystają.
Dotacje i co dalej?
Dzięki realizacji programów pomocowych zwiększa się dostępność inwestycji OZE w samorządach. Nie zawsze jednak ten trend ostatecznie oznacza zmniejszenie kosztów, zwiększenie autokonsumpcji energii z własnych instalacji OZE czy czerpanie realnych benefitów z bycia członkiem społeczności energetycznej. Pojawiają się bowiem kluczowe ryzyka i pytania, które pilnie trzeba zaadresować, aby finalnie samorząd miał możliwość maksymalizować korzyści wynikające, np. z pozyskania dotacji na budowę OZE. Do tego typu zagadnień można zaliczyć takie wątpliwości jak:
- jaka moc instalacji OZE zabezpieczy potrzeby,
- jakie obowiązki ciążą na wytwórcy pod kątem koncesji, rozliczeń oraz podatków,
- który obiekt zasilać, aby autokonsumpcja była jak największa,
- w jakich sytuacjach samorząd będzie zwolniony z opłat dystrybucyjnych,
- jak można przeprowadzić postępowanie publiczne na „brakującą” energię dla punktów poboru energii,
- gdzie zainstalować panele fotowoltaiczne.
Aby odpowiedzieć na nowe potrzeby i problemy energetyczne w samorządach, dotychczasowe ogólne narzędzia zarządzania obszarem energetyki, często okazują się niewystarczające lub mało elastyczne. Warto sięgnąć po rozwiązania takie jak samorządowa strategia energetyczna, dzięki której w perspektywie krótko, średnio i długoterminowej można zadbać zarówno o bezpieczeństwo dostaw mediów energetycznych, jak i zapewnić sobie redukcję kosztów i zapotrzebowania energetycznego. Co to w praktyce oznacza? Niezależnie od tego z jakich możliwości i narzędzi energetycznych transformowania samorządu chcemy skorzystać, należy zacząć od określenia bilansu energii zarówno dla całej JST, jak i na potrzeby konkretnego rozwiązania (np. spółdzielnia energetyczna, własna instalacja OZE lub inne). Aby osiągnąć realne korzyści, warto zderzyć to co mamy i czego potrzebujemy, z tym co możemy zrobić na terenie danego samorządu, zdiagnozować jakie pojawią się ryzyka oraz zaplanować krok po kroku jak się z nimi zmierzyć.
Strategia energetyczna
Strategia energetyczna to swoista mapa, która powinna zawierać:
- etapową koncepcję transformacji energetycznej, opisującą cele strategiczne w tym zakresie,
- model zakupu energii (zgodny z ustawą Prawo zamówień publicznych, ale jednocześnie zrównoważony i adekwatny do rozwiązań jakie daje rynek),
- plan zwiększania udziału energii z OZE,
- opis możliwości poprawy efektywności energetycznej oraz optymalizacji zapotrzebowania na energię,
- koncepcję udziału w energetycznych społecznościach lokalnych.
Jak każda mapa – samorządowa strategia energetyczna – wymaga stałej aktualizacji oraz uwzględnienia zmian, które zaszły w infrastrukturze. Pomocne będzie opracowanie wskaźników monitorowania postępów jej wdrażania oraz okresowa weryfikacja czy JST nie mają aktualnie możliwości wytyczenia krótszej i szybszej drogi. Takie rozwiązania mogą pojawić się w najbliższym czasie z uwagi na zwiększenie popularności na polskim rynku modelu umów typu cPPA (ang. Corporate Power Purchase Agreement) czy nowe regulacje prawne w obszarze OZE.
Dlaczego warto?
Obawy przed zmiennością ceny energii oraz o bezpieczeństwo dostaw wpłynęły na wzrost świadomości energetycznej odbiorców energii. Samorządy mają szczególną i trudną rolę wśród odbiorców energii. Z jednej strony są nieustannie oceniane za podejmowane działania energetyczne bądź ich brak przez szereg interesariuszy, w tym samych mieszkańców, z drugiej jednak, aby skutecznie realizować energetyczną inwestycję muszą pokonać szereg barier administracyjnych, regulacyjnych oraz finansowych. Presja wywierana na działania klimatyczno-energetyczne wśród samorządów będzie się nieustannie zwiększać, stąd kluczowe jest, żeby samorząd w sposób przemyślany podszedł do opracowania własnej indywidualnej strategii energetycznej, aby skutecznie zaadresować potrzeby energetyczne, zmniejszyć ryzyko wzrostu cen energii oraz zadbać o bezpieczeństwo energetyczne JST. Dodatkowo w przypadku ubiegania się o dofinansowanie do przedsięwzięć o charakterze energetycznym lub dekarbonizacyjnym strategia energetyczna z pewnością będzie przydatna w tworzeniu koncepcji wykonania i wykorzystania danej inwestycji.
Źródło: Deloitte Polska (Deloitte Touche Tohmatsu Limited)
Najnowsze wpisy