Tax Alert KPMG: Postanowienie TSUE dotyczące wyłączenia z opodatkowania VAT zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części

16 stycznia 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał postanowienie w sprawie o sygnaturze C-729/21. TSUE uznał, że przepisy unijne dopuszczają wyłączenie z opodatkowania VAT dostawy zorganizowanej części przedsiębiorstwa bez konieczności następstwa prawnego pomiędzy zbywcą a nabywcą. Z kolei pojęcie „przekazania całości lub części majątku” obejmuje przeniesienie części przedsiębiorstwa, nawet jeśli nie zostały przeniesione na nabywcę wszystkie składniki materialne i niematerialne, które wchodzą w skład tej części. Warunkiem jest to, że całość przekazanych składników jest wystarczająca dla umożliwienia temu przedsiębiorstwu prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej.

Więcej informacji pod linkiem.
6 stycznia 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał postanowienie w sprawie o sygnaturze C-729/21. Przedmiotem postępowania był wniosek Naczelnego Sądu Administracyjnego w Polsce z dnia 27 lipca 2021 r. o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym. NSA miał wątpliwości, czy centrum handlowe stanowi przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część. W związku z powyższym zadał pytanie czy przepisy dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej dopuszczają stosowanie art. 6 pkt 1 polskiej ustawy o VAT wyłączającego opodatkowanie dostawy zorganizowanej części przedsiębiorstwa bez uzależnienia stosowania takiego wyłączenia od następstwa prawnego pomiędzy zbywcą a nabywcą. W przypadku gdyby tak było NSA chciał wiedzieć również, czy musi dojść do przekazania wszystkich składników tak zorganizowanej części majątku zbywcy, a zmiana w tym zakresie oznacza, że doszło do opodatkowanej dostawy towaru. Analizowany przepis ma bardzo istotne znaczenie dla transakcji, których przedmiotem są działające budynki biurowe lub centra handlowe, gdyż przy ich sprzedaży pojawia się pytanie czy przedmiotem sprzedaży jest opodatkowana VAT nieruchomość, czy też działające przedsiębiorstwo zdolne do samodzielnego funkcjonowania, którego zbycie nie podlega opodatkowaniu VAT.
TSUE uznał, że przepisy unijne dopuszczają wyłączenie z opodatkowania VAT dostawy zorganizowanej części przedsiębiorstwa bez konieczności następstwa prawnego pomiędzy zbywcą a nabywcą. Z kolei pojęcie „przekazania całości lub części majątku” obejmuje przeniesienie części przedsiębiorstwa, nawet jeśli nie zostały przeniesione na nabywcę wszystkie składniki materialne i niematerialne, które wchodzą w skład tej części. Warunkiem jest to, że całość przekazanych składników jest wystarczająca dla umożliwienia temu przedsiębiorstwu prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej. TSUE nie wskazał jednak wprost czy centrum handlowe stanowi przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część. To będzie musiał rozstrzygnąć NSA. 
Sprawa dotyczyła spółki, która nabyła centrum handlowe znajdujące się w Polsce. Strony umowy uznały, że transakcją będącą przedmiotem umowy sprzedaży było nabycie nieruchomości wraz ze wszystkimi jej przynależnościami oraz prawami jej dotyczącymi, w związku z czym transakcję tę należało uznać za „odpłatną dostawę towarów”, dającą nabywcy prawo do odliczenia VAT. Organ podatkowy odmówił jednak spółce prawa do odliczenia VAT, argumentując, że zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT transakcja taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Spółka wniosła skargę na tę decyzję do WSA w Łodzi, który wyrokiem z dnia 10 stycznia 2018 r. utrzymał w mocy stanowisko organu. Spółka zaskarżyła wyrok do NSA, który zadał w tej sprawie pytanie prejudycjalne.
W uzasadnieniu TSUE zwrócił uwagę, że w przypadku przekazania, odpłatnie, nieodpłatnie lub jako aportu do spółki, całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. Gdy państwo członkowskie skorzystało z tej możliwości, przekazania całości lub części majątku nie uważa się za dostawę towarów w rozumieniu Dyrektywy 2006/112, a zatem takie przekazanie nie podlega opodatkowaniu VAT. Dyrektywa przewiduje ponadto, że „osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego”. Z jasnego brzmienia tego przepisu wynika, że kontynuacja, o której mowa w pytaniu pierwszym, jest nie warunkiem jego stosowania, lecz konsekwencją okoliczności, że nie uważa się, iż dostawa miała miejsce.
Źródło: KPMG Sp. z o.o (KPMG Tax M.Michna Sp. k.)