Szanowni Państwo, Członkowie Związku Pracodawców Polska Miedź

Uprzejmie informuję, że do konsultacji publicznych skierowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw.

Przedmiotowy projekt aktu prawnego wraz Uzasadnieniem oraz Oceną Skutków Regulacji dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390452/katalog/13087365#13087365

Uprzejmie proszę o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 22 października 2024 roku na adres: kuydowicz@pracodawcy.pl w wersji elektronicznej umożliwiającej edytowanie tekstu.

I. Ochrona zdrowia

1.           dodanie przepisu, zgodnie z którym w przypadku będącej skutkiem powodzi przerwy w udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej, do której doszło na terenie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2 zmienianej ustawy, w okresie wskazanym w tych przepisach, art. 136c ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych nie stosuje się;

2.           dodanie przepisu, zgodnie z którym w przypadku będącego następstwem powodzi, przeniesienia pacjenta do objęcia opieką przez innego świadczeniodawcę realizującego umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r.  o świadczeniach opieki zdrowotnej i przepisów wydanych na podstawie tej ustawy dotyczących skierowań oraz list oczekujących nie stosuje się;

3.           zmiana art. 40i ust. 1 ma na celu wskazanie, że możliwość niestosowania tzw. wymagań fachowych i sanitarnych określonych w art. 22 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej przez podmioty wykonujące działalność leczniczą nie tylko dotyczy okresu wskazanego w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2 zmienianej ustawy, ale także terenu określonego w tych przepisach;

4.           zmiana art. 40i ust. 3 ma na celu doprecyzowanie sytuacji, w których apteki ogólnodostępne będą mogły skorzystać ze zwolnienia z niektórych wymagań przewidzianych przepisami Prawa farmaceutycznego dla tych aptek w normalnych warunkach ich funkcjonowania, w szczególności w zakresie wymagań odnoszących się do lokali tych aptek.

5.           zmiana przepisu art. 40j ma na celu wyłączenie warunku uzyskania opinii o celowości inwestycji w stosunku do inwestycji, w tym remontu, finansowanego ze środków innych niż dotacja celowa. Przyspieszy to proces inwestycyjny na terenach objętych powodzią w stosunku do podmiotów wykonujących działalność leczniczą (w tym zakresie wystarczająca będzie opinia wojewody, który zna sytuację na swoim terenie);

6.           dodanie do ustawy projektowanego przepisu art. 40q ust. 5 pozwoli na przyspieszenie procedury ewentualnego finansowania zadań, o których mowa w art. 40a–40g, art. 40j–40m oraz art. 40p tej ustawy. Zgodnie bowiem z obowiązującym przepisem art. 29 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych zmiany planu państwowego funduszu celowego jakim jest Fundusz Medyczny wymagają zgody Ministra Finansów oraz opinii Komisji Finansów Publicznych. Mając zatem na uwadze, iż ewentualne zmiany planu finansowego Funduszu Medycznego, o których mowa w ww. przepisie, będą konsekwencją uchwały Rady Ministrów (a zatem będą powszechnie znane, w tym Ministrowi Finansów), i swym zakresem będą dotyczyć umożliwienia finansowania m.in. świadczeń opieki zdrowotnej,  jest zasadnym aby możliwie skrócić czas niezbędny do dokonania zmian planu Funduszu Medycznego umożliwiających przekazanie środków na ten cel do Narodowego Funduszu Zdrowia i w konsekwencji tego ich dalszą redystrybucję do podmiotów, o których mowa w ww. przepisach.

7.           dodanie do ustawy projektowanego przepisu art. 40cc, zgodnie z którym gmina poszkodowana w wyniku wystąpienia powodzi, wskazana w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2, albo gmina z nią sąsiadująca, może przeznaczyć dochody, o których mowa w art. 93 ust. 3 pkt 1, art. 111, art. 18 lub art. 181 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, w okresie wskazanym w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2, na zadania związane z przeciwdziałaniem skutkom powodzi negatywnie wpływającym na realizację gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii, o których mowa w art. 41 ust. 2 tej ustawy, w szczególności w placówkach wsparcia dziennego, o których mowa w art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, i w specjalistycznych ośrodkach wsparcia dla osób doznających przemocy domowej.

II. Szkolnictwo wyższe

1.           Rekomendowanym rozwiązaniem jest wprowadzenie do porządku prawnego przepisu epizodycznego pozwalającego na przyznanie uczelniom niepublicznym przez ministra właściwego ds. szkolnictwa wyższego i nauki środków finansowych w formie dotacji celowej (na wniosek zainteresowanego podmiotu) z przeznaczeniem na działania remontowe służące przywróceniu budynków i budowli do stanu sprzed wystąpienia zdarzenia.

2.           Proponuje się zniesienie na okres roku akademickiego 2024/2025 ustawowego limitu ograniczającego możliwość przyznania studentom, którzy znaleźli się przejściowo w trudnej sytuacji życiowej wskutek powodzi, zapomóg, do dwóch zapomóg w roku akademickim. Rozwiązanie to pozwoli na udzielenie studentom finansowego wsparcia procesu kształcenia, adekwatnego do potrzeb w warunkach klęski żywiołowej. Wysokość zapomogi, szczegółowe kryteria i tryb jej przyznawania i wypłacania oraz sposób dokumentowania sytuacji materialnej studenta są określone w regulaminie świadczeń dla studentów ustalonym w uczelni na podstawie art. 95 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

III. Programy pomocowe dla przedsiębiorców

Wprowadzenie delegacji dla ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego dla wydawania programów pomocowych, na podstawie których możliwe będzie kierowanie pomocy publicznej do przedsiębiorców poszkodowanych wskutek powodzi. Wsparcie będzie udzielane ze środków pozostających w dyspozycji ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego (środki zwrotne pochodzące z programów krajowych) oraz zarządów województw (środku zwrotne pochodzące z programów regionalnych).

Dodawany w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju przepis epizodyczny umożliwi dokonywanie zmiany programu, służącej przeciwdziałaniu skutkom powodzi, w uproszczonej procedurze.

Przepis epizodyczny dodawany w ustawie z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027, umożliwi wybieranie projektów w trybie niekonkurencyjnym, w celu przeciwdziałania skutkom powodzi.

Uwzględniając horyzont czasowy dla wdrażania działań, z którymi wiąże się udzielanie pomocy publicznej lub pomocy de minimis w zakresie środków, o których mowa w art. 3b ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, tj. środków pochodzących z instrumentów wsparcia zwrotnego z programów polityki spójności 2007–2013, 2014–2020 oraz 2021–2027, proponuje się, aby przepisy wykonawcze, stanowiące programy pomocowe, wydawane na podstawie projektowanego art. 3c w powyższej ustawie, były stosowane do dnia 31 grudnia 2026 r.

IV. Systemy informacyjne jednostek publicznych

Utworzony zostanie Fundusz Odbudowy Systemów Informacyjnych, z którego będzie udzielane wsparcie na odbudowę systemów informacyjnych w rozumieniu ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, zniszczonych lub uszkodzonych na skutek powodzi. Ze środków Funduszu beneficjenci (jednostki samorządu terytorialnego, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, organy rządowej administracji zespolonej w województwie, organy niezespolonej administracji rządowej) będą mogli także refinansować już poniesione wydatki. Pozwoli to na szybką odbudowę systemów informacyjnych i przywrócenie świadczenia usług.

V.  Infrastruktura telekomunikacyjna

Projektowany art. 39e ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi dotyczy terminu realizacji obowiązku przeprowadzenia okresowej kontroli, o której mowa w art. 62 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, dotyczącej infrastruktury telekomunikacyjnej, w przypadku gdy przypada on na dzień w okresie obowiązywania stanu klęski żywiołowej i obszarze, na którym wprowadzono  ten stan, lub w okresie 90 dni po zniesieniu tego stanu – wówczas termin ten ulegnie przedłużeniu o jeden rok. Zmiana ma na celu odciążenie osób zaangażowanych w przeprowadzanie kontroli w sytuacji, gdy z uwagi na stan klęski żywiołowej istnieją inne pilne zadania. W niektórych przypadkach zapewni to tym osobom również bezpieczeństwo, gdyby kontrola obiektu budowlanego musiała odbyć się podczas trwającego wysokiego poziomu wody powodziowej. Odsunięcie kontroli o rok może wydawać się terminem zbyt odległym, jednak intencją projektodawcy jest, by zachowane zostały miesiące (pory roku), w których kontrole miały się odbyć pierwotnie. Niewskazana byłaby sytuacja, w której kontrola pierwotnie zaplanowana np. w miesiącach letnich zostałaby przesunięta na okres zimowy, kiedy jej przeprowadzenie, z uwagi na warunki atmosferyczne, jest utrudnione i bardziej niebezpieczne.

VI. Kultura i dziedzictwo narodowe

Celem projektu jest wprowadzenie okresowych regulacji pozwalających przyspieszyć proces oceniania szkód w zasobie zabytkowym wpisanym do rejestru, jak i proces usuwania tych szkód i ich skutków. W tym celu proponuje się wprowadzenie przepisów, które czasowo usprawnią powyższe działania i wpłyną na skrócenie czasu do podjęcia prac budowlanych i konserwatorskich przy wpisanych do rejestru zabytków obiektach, zespołach i obszarach, które zostały dotknięte skutkami powodzi.

Dla usprawnienia procesu szacowania szkód i potrzeb związanych z naprawą projekt wprowadza:

1.           Przepis umożliwiający wojewódzkim konserwatorom zabytków skupienie się na wpisanych do rejestru zabytków obiektach, zespołach i obszarach, które zostały dotknięte skutkami powodzi, przedłużający terminy ważności pozwoleń konserwatorskich, określonych w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, na całym obszarze województw, w których znajdują się gminy dotknięte skutkami aktualnej powodzi. Przedłużenie terminu ważności dotyczy tych obiektów, zespołów i obszarów wpisanych do rejestru zabytków, które tymi skutkami nie zostały dotknięte. Regulacja odciąży wojewódzkich konserwatorów zabytków od postępowań w sprawie przedłużeń terminów ważności ich pozwoleń i umożliwi służbom konserwatorskim szybsze wykonanie pilniejszych zadań związanych z zabytkami, które doznały uszkodzeń lub zniszczeń w związku z powodzią.

2.           Instytucję zaleceń wojewódzkich konserwatorów zabytków wydawanych w formie – podejmowanej w uproszczonym trybie – decyzji określającej zakres pilnych i niezbędnych do przeprowadzenia prac, robót i innych działań, w celu usunięcia skutków powodzi. Decyzja będzie mogła być także wydawana ustnie przy zminimalizowanych wymogach formalnych, co pozwoli przyspieszyć proces przystępowania do wykonywania prac tymczasowych, zabezpieczających lub przygotowawczych do właściwych prac remontowych. Ten szczególny tryb postępowania nie ograniczy praw stron do zaskarżenia decyzji w administracyjnym toku instancji oraz do złożenia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego i skargi kasacyjnej do NSA.

3.           Zniesienie wobec zabytków dotkniętych powodzią ograniczenia przewidzianego w § 4 rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie dotacji celowej na prace konserwatorskie lub restauratorskie przy zabytku wpisanym na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków (Dz. U. z 2023 r. poz. 2425), stanowiącego, że ponowna dotacja celowa na zabytek nie może być przyznana wcześniej niż po upływie 10 lat od ostatniej dotacji. Wprowadzenie regulacji umożliwi wcześniejsze usuwanie szkód niezależnie od wczesnego zaangażowania środków publicznych, które nastąpiło bez nadzwyczajnej sytuacji wywołanej klęską żywiołową.

4.           Właścicielom zabytków dotkniętych skutkami powodzi przysługiwać będzie odliczenie od podstawy ustalenia opodatkowania, zgodnie z art. 26hb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. 

VII. Edukacja

Rekomendowanym rozwiązaniem jest okresowe zwolnienie z opłaty w wysokości 30 zł za wydanie z Krajowego Rejestru Karnego informacji o osobie, osób, które wspomagają szkoły i placówki poszkodowane w wyniku powodzi w organizacji opieki dla uczniów. Zgodnie z projektowaną regulacją osoba ubiegająca się o wydanie ww. informacji  do wniosku o wydanie tej informacji załącza oświadczenie, że informacja ta ma być wydana dla celów wykonywania przez nią działalności, o której mowa w art. 21 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, skierowanej do dzieci, uczniów i wychowanków przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół lub placówek, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, w których wystąpiły szkody w wyniku działania intensywnych opadów atmosferycznych lub powodzi we wrześniu 2024 r., położonych na terenie gminy określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 1. Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

VIII. Ulga w spłacie zobowiązań podatkowych

Projekt zawiera wskazanie art. 50 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu jako przepisu, którego spełnienie umożliwi udzielanie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych po uchwaleniu ustawy zmieniającej bez konieczności oczekiwania na decyzję Komisji Europejskiej. Pozwoli to na szybsze wsparcie przedsiębiorców w zakresie udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych.

IX. Wyłączenie spod egzekucji sądowej i administracyjnej wszystkich środków pochodzących ze świadczeń uzyskanych w związku z powodzią

Zaproponowano wprowadzenie w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi ogólnej regulacji wyłączającej spod egzekucji sądowej i administracyjnej środki pochodzące ze świadczeń uzyskanych w związku z powodzią. Oczekuje się, że regulacja ta pozwoli na wykorzystanie wsparcia udzielonego przez Państwo na likwidację skutków powodzi.

X. Ulga rehabilitacyjna

Wyłączenie z rocznego limitu dochodów osoby z niepełnosprawnością dochodów zwolnionych na podstawie specustawy powodziowej. Dodawany przepis w art. 30 ust. 1a dotyczy ulgi rehabilitacyjnej stosowanej w podatku PIT. Aby dochody zwolnione na podstawie specustawy powodziowej nie wpływały na wysokość dochodów osoby z niepełnosprawnością należy je wprost wyłączyć w tej ustawie.

XI. Zniszczenia infrastruktury elektroenergetycznej, oświetleniowej oraz pocztowej

Wprowadzenie możliwości pokrycia strat podmiotowi będącemu operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego lub podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu energii elektrycznej, lub podmiotowi będącemu właścicielem infrastruktury oświetleniowej, a także operatorowi wyznaczonemu w celu naprawienia szkód powstałych w wyniku wystąpienia powodzi na podstawie przepisów zmieniających ustawę z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. Rekompensaty stanowiłyby pomoc publiczną udzielaną zgodnie z art. 50 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu.      

Projekt wprowadza również rozwiązanie zgodnie z którym na wniosek operatora wyznaczonego, o którym mowa w art. 3 pkt 13 ustawy – Prawo pocztowe, obowiązanego do świadczenia usług powszechnych, będzie mogło zostać ustanowione odstępstwo od obowiązku świadczenia usług powszechnych, w szczególności w zakresie wymogów dotyczących częstotliwości doręczeń i opróżniania skrzynek pocztowych, zachowania wskaźników czasu przebiegu przesyłek lub sposobu rozmieszczenia placówek pocztowych operatora wyznaczonego, na obszarze, na którym wprowadzono stan nadzwyczajny lub stan klęski żywiołowej.

Proponuje się również, aby przychody otrzymane na podstawie art. 22i i art. 22j (rekompensaty) były zwolnione od podatku, a wydatki i koszty bezpośrednio sfinansowane z tych przychodów nie były uważane za koszty uzyskania przychodów.

XII. Transport i gospodarka wodna

1.           Drogi publiczne

W celu ułatwienia jednostkom samorządu terytorialnego realizacji zadań dofinansowanych z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg na terenach dotkniętych powodzią przewiduje się likwidację obowiązku zwrotu przez jednostki samorządu terytorialnego dofinansowania otrzymanego z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg, w przypadku gdy zadanie dotyczące dróg samorządowych dofinansowywane lub finansowane z Funduszu nie zostanie zrealizowane z powodu powodzi we wrześniu 2024 r. lub osunięcia ziemie będącego jej skutkiem.

W celu ułatwienia realizacji zadań powiatowych i gminnych na terenach dotkniętych powodzią we wrześniu 2024 r. przewiduje się wydłużenie terminu na przekazanie list zadań do dofinansowania z RFRD do ministra właściwego do spraw transportu z 4 do 5 miesięcy od dnia ogłoszenia naboru przez wojewodów. Wydłużenie ww. terminu jest konieczne ze względu na trwający stan klęski żywiołowej na obszarach dotkniętych powodzią. W związku z trudną sytuacją jednostek samorządu terytorialnego zlokalizowanych na terenach objętych stanem klęski żywiołowej Prezes Rady Ministrów będzie mógł dokonać podziału rezerwy w ten sposób, że może zwiększyć wysokość dofinansowania zadań powiatowych oraz zadań gminnych zlokalizowanych w gminach wskazanych w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 1 do 100 % kosztów realizacji tego zadania.

W celu wygospodarowania dodatkowych środków na usuwanie skutków klęsk żywiołowych przewiduje się wprowadzenie przepisu umożliwiającego w 2024 r. przeznaczenie niewykorzystanych środków programów wieloletnich rezerwy celowej przeznaczonej na przeciwdziałanie klęskom żywiołowym i usuwanie ich skutków. Przepisy te powinny umożliwić zasilenie Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg w roku  2024 w kwocie 360 mln zł na realizację zadań powodziowych. Źródłem pochodzenia tych  środków  będą w szczególności środki uwolnione z programów wieloletnich poprzez ich przeniesie do rezerwy na usuwanie skutków klęsk żywiołowych – na podstawie proponowanego rozwiązania.

2.           Transport kolejowy

Projektowane przepisy pozwolą na uzupełnianie zbiorników paliwa w pojazdach kolejowych (np. lokomotyw spalinowych) bezpośrednio z autocystern poza stacją paliw ciekłych oraz stacją kontenerową w warunkach wystąpienia powodzi, kiedy może nie być możliwości dojechania pojazdów kolejowych do tych punktów.

Zakłada się także ułatwienie prowadzenia remontu i odbudowy zniszczonych w trakcie powodzi linii kolejowych poprzez rozszerzenie na te linii regulacji określonych w art. 6 i 7 ustawy z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu (możliwość prowadzenia inwestycji bez odpowiednio zgłoszenia lub pozwolenia).

3.           Gospodarka wodna

Proponowana regulacja przewiduje wstrzymanie wymierzania przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej kar dla Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie na podstawie następujących ustaw:

1) art.  18 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego  skroplonego  gazu  ziemnego w Świnoujściu;

2) art.  16 ust. 6 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r.  o inwestycjach w zakresie budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską;

3) art.  13b ust.  7 ustawy z dnia 24 lipca 2015 r.  o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych;

4) art. 16 ust. 6 ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych oraz inwestycji towarzyszących;

5) art. 472aa ust 2. ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne.

Przewiduje się również umorzenie kar już wymierzonych i odsetek od nich.

Czasowe zawieszenie wymierzania wyżej kar z tytułu opóźnień w dotrzymaniu terminów wynikających z wyżej wymienionych ustaw a także umorzenie kar już naliczonych i odsetek od nich, znacząco odciąży finansowo Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie i pozwoli na większą płynność finansową tej jednostki, co ma istotne znaczenie w czasie usuwania skutków powodzi.

Ponadto istnieje konieczność wyłączenia stosowania do końca 2026 r. wobec Państwowego Gospodarstwa przepisu art. 472aa ust. 2 Prawa wodnego w odniesieniu do kary wymierzanej przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej.

Proponowane czasowe wstrzymanie wymierzania przez ministra właściwego do spraw w gospodarki wodnej Wodom Polskim administracyjnej kary pieniężnej za naruszenia określone w art. 472aa ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne, także pozytywnie wpłynie ich na płynność finansową i umożliwi przeznaczenie większej puli środków na usuwanie skutków powodzi.

Szacuje się, że łączna wysokość umorzonych kar do roku 2026 może wynieść 21,4 mln zł.

XIII. Klimat i ochrona środowiska

Propozycja art. 40u w ustawie z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi

Wprowadzenie proponowanych przepisów ma na celu umożliwienie wejścia przedstawicieli przedsiębiorstwa energetycznego na teren nieruchomości w celu usunięcia skutków powodzi w sytuacji, w której właściciel lub zarządca nieruchomości nie wydaje zgody na wejście. Przedsiębiorstwo energetyczne będzie zobowiązane do naprawienia ew. szkód, powstałych w wyniku wejścia na nieruchomość i usuwania skutków powodzi.

Propozycja art. 40w w ustawie z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi

Proponowane rozwiązanie polega na stworzeniu instrumentu prawnego do wykorzystania zasobów PGL LP w postaci posiadanych rzeczy ruchomych oraz drewna na potrzeby usuwania skutków powodzi. Mechanizm wykorzystania ww. zasobów jest następujący. W terminie 3 dni od dnia wydania rozporządzenia Rady Ministrów, o którym mowa w art. 1 ust. 2 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi, PGL LP udostępnia wojewodzie informację o dostępności posiadanych rzeczach ruchomych, które mogą zostać użyczone, oraz o ilości drewna możliwego do przekazania. Informacja ta jest następnie aktualizowana na bieżąco. Wojewoda (na podstawie posiadanych informacji o dostępności zasobów PGL LP oraz o potrzebach wynikających z usuwania skutków powodzi) występuje do PGL LP z wnioskiem o udzielenie przez PGL LP świadczeń rzeczowych polegających na: 1) użyczeniu posiadanych rzeczy ruchomych, 2) nieodpłatnym przekazaniu drewna, wskazując przy tym rzeczy ruchome oraz ilość drewna, a także podmioty, którym, odpowiednio, rzeczy ruchome zostaną użyczone albo drewno nieodpłatnie przekazane. Wniosek wojewody jest podstawą dla PGL LP do użyczenia lub nieodpłatnego przekazania. PGL LP przekazuje informacje ministrowi właściwemu do spraw środowiska miesięczną informację o rodzaju i liczbie użyczonych rzeczy ruchomych oraz o ilości przekazanego drewna, objętych ww. wnioskiem wojewody.

Propozycja art. 40x w ustawie z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi

Proponowane rozwiązanie wskazuje dwie ścieżki postępowania – w zależności od podmiotu dokonującego usunięcia drzewa lub krzewu. Jednostki ochrony przeciwpożarowej, jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, właściciele urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego, zarządcy dróg, zarządcy infrastruktury kolejowej, gminne lub powiatowe jednostki oczyszczania lub inne podmioty działające w tym zakresie na zlecenie gminy lub powiatu mogą usuwać drzewa i krzewy przy wystąpieniu przesłanki zagrożenia złomem lub wywrotem w wyniku wystąpienia powodzi. Działania w tym zakresie innych podmiotów warunkuje dodatkowo przesłanka potwierdzenia istnienia zagrożenia oraz braku rozwiązań alternatywnych przez organ właściwy do wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu. Efektem planowanych rozwiązań będzie możliwość szybszego usunięcia zagrożenia i zapobieganie ewentualnym dalszym szkodom przy adekwatnym zabezpieczeniu drzew i krzewów przed arbitralna wycinką.

Propozycja zmiany art. 39a ustawy z dnia 1 października 2024 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw

Inspekcja Ochrony Środowiska prowadzi postępowania na podstawie art. 109 ustawy – Prawo wodne. W związku z rozwiązaniami zawartymi w art. 38 i art. 39 ustawy z dnia 1 października 2024 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw zachodzi potrzeba, aby IOŚ posiadała informacje na temat poszkodowanych, w stosunku do których zastosowanie znajdą te przepisy.

Propozycja zmiany art. 59 ustawy z dnia 1 października 2024 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw

Zmiany w zakresie ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko mają na celu uproszczenie procedur w zakresie uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Proponowana zmiana ułatwi szybką odbudowę zniszczonej infrastruktury przez przedsiębiorstwa energetyczne.

Propozycja zmiany art. 62 ustawy z dnia 1 października 2024 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw

Aktualnie szkoły leśne, parki narodowe i jednostki organizacyjne Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe nie mają możliwości prawnych by organizować zajęcia opiekuńczo-wychowawcze dla dzieci i młodzieży. Dodanie proponowanych przepisów wypełni tę lukę, co wspomoże organizację pomocy dla osób poszkodowanych przez powódź oraz umożliwi kontynuowanie nauki przez dzieci i młodzież. Przewiduje się realizację tygodniowych lub dwutygodniowych pobytów dzieci i młodzieży. Koszt organizacji zajęć w parkach narodowych w 2024 r. to ok. 150 000 zł. Środki powinny pochodzić z budżetu państwa.

Propozycja zmiany art. 69 ustawy z dnia 1 października 2024 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw

Wykreślenie wyrazu „brutto” (zasiłek nie jest opodatkowany).

Propozycja zmiany w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach

Dostosowanie terminologii w art. 29 ust. 3 ustawy o lasach do obowiązującej w ustawie o ochronie przeciwpożarowej (działania ratownicze), powiązanie uprawnień do wstępu także z ćwiczeniami oraz umożliwienie wstępu do lasu psom ratowniczym. Umożliwienie wstępu do lasu objętego zakazem wstępu Siłom Zbrojnym RP.

Propozycja zmiany w ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

Rekomendowanym rozwiązaniem jest wprowadzenie przepisów zmniejszających obciążenie gmin, gminnych jednostek organizacyjnych oraz podmiotów odbierających odpady komunalne na podstawie indywidualnych umów z właścicielami nieruchomości, za brak osiągnięcia poziomów określonych w art. 3b ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W stosunku do podmiotów oraz gmin z obszaru objętego klęską żywiołową zakłada się zwolnienie z kar, natomiast w przypadku gmin i podmiotów z pozostałych obszarów kraju zakłada się zmniejszenie kar o połowę. Jest to rozwiązanie tymczasowe, nie wpływające na ogólny obowiązek związany z osiąganiem coraz wyższych poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych oraz ograniczania składowania.

XIV. Sprawy wewnętrzne i administracja

1. Propozycja zmiany art. 35 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi ma na celu umożliwienie wszystkim poszkodowanym gminom wskazanym art. 1 ust. 2 ww. ustawy skorzystanie z dofinansowania w 100% na realizację zadań własnych, również w przypadku jeżeli straty poniesione przez gminę nie przekroczyły 50% planowanych dochodów własnych za rok poprzedzający rok wystąpienia powodzi. Udzielenie dotacji (100%) wszystkim jednostkom samorządu terytorialnego poszkodowanych na skutek powodzi stanowi jeden z kluczowych elementów przywracania normalnego funkcjonowania życia społecznego. Oczekiwany efekt to przyspieszenie procesu odbudowy.

2. Niezależnie od przewidzianego w art. 5 ustawy o stanie klęski żywiołowej trybu ogłaszania stanu klęski żywiołowej, proponuje się, aby w przypadku wydawanych odpowiednio przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starostę, wojewodę zarządzeń, decyzji lub rozporządzeń, były one niezwłocznie przekazywane do właściwych komendantów wojewódzkich Policji lub Komendanta Stołecznego Policji, właściwego miejscowo komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej oraz właściwego miejscowo komendanta oddziału Straży Granicznej. Dlatego też w art. 23 ustawy o stanie klęski żywiołowej po ust. 2, proponuje się dodanie ust. 2a, który będzie nakładał obowiązek powiadamiania przedstawicieli Policji, SG oraz PSP. Takie rozwiązanie usprawni obieg informacji, które powinny w możliwie najkrótszym czasie dotrzeć do służb, których funkcjonariusze są niezwłocznie angażowani do realizacji niezbędnych zadań.

3. Proponuje się wprowadzić do ustawy o stanie klęski żywiołowej nowy art. 27a, który będzie stanowić: „Kto w związku z wystąpieniem stanu klęski żywiołowej wiedząc, że zagrożenie nie istnieje, publicznie rozpowszechnia informację mającą wywołać przekonanie o istnieniu zdarzenia, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób lub mieniu w znacznych rozmiarach lub stwarza sytuację, mającą wywołać przekonanie o istnieniu takiego zagrożenia podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności do roku”.

4. Projekt umożliwia organom wykonawczym jednostek samorządu terytorialnego dokonywanie zmian w planach dochodów i wydatków.

XV. Zabezpieczenie społeczne, podmioty ekonomii społecznej, rynek pracy

1. Wdrożenie przepisów dających podstawę do udzielania dotacji celowej przez ministra właściwego do spraw rodziny za pośrednictwem wojewody umożliwi jej przekazanie jednostkom samorządu terytorialnego z terenów objętych powodzią, dając  możliwości na szybsze finansowanie niezbędnych inwestycji i zakupów niezbędnych do przywrócenia funkcji podmiotom systemu pieczy zastępczej w sposób gwarantujący bezpieczeństwo dzieci. Beneficjentami końcowymi udzielonej dotacji będą placówki opiekuńczo-wychowawcze, rodzinne domy dziecka i rodziny zastępcze, w których w skutek powodzi w 2024 r. doszło do zniszczenia infrastruktury służącej realizacji zadań  z zakresu pieczy zastępczej. Jednostki samorządu terytorialnego otrzymując dotacje na przywrócenie funkcjonowania systemu pieczy zastępczej i instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 będą zwolnione z zapewnienia wkładu własnego, a terminy uruchomienia i przekazania dotacji będą dostosowane do trybu udzielenia dotacji celowych jako instrumentu pomocowego w związku z wystąpieniem powodzi tj. tożsamo do wdrożonych na mocy art. 25 ustawy z dnia 1 października 2024 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw.

2. Usprawnienie procesu rozliczania zwrotu ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) poniesionych przez pracodawcę kosztów wynikających z prawa pracownika do zwolnienia od pracy, w wymiarze do 20 dni, w celu usuwania skutków powodzi. Zmiany mają na celu wprowadzenie dodatkowych narzędzi, które pozwolą marszałkom województw na kontrolę prawidłowości wydatkowania środków FGŚP w zakresie udzielonej pomocy. Zmiany mają też na celu określenie zasad udzielania ulg w spłacie należności wynikających z przedmiotowej pomocy. Zawarto również przepisy doprecyzowujące kwestie związane z przetwarzaniem danych osobowych.

3.Usprawnienie procesu rozliczania pożyczki z FGŚP. Zmiany mają na celu umożliwienie zastosowania szerszego katalogu ulg w stosunku do udzielonej pożyczki. Obok możliwości jej umorzenia, proponuje się wprowadzić możliwość odroczenia terminu jej spłaty czy rozłożenie jej spłaty w całości lub części. Rozszerzenie katalogu ulg poprawi również sytuację finansową FGŚP poprzez możliwość zastosowania innych niż umorzenie ulg  w spłacie należności. Wprowadzono również możliwość niedochodzenia zwrotu należności z tytułu pożyczki w przypadku gdy kwota należna do zwrotu nie przekracza kosztów doręczenia w obrocie krajowym przesyłki poleconej za potwierdzeniem odbioru. Dodatkowo wprowadzone zostały narzędzia, które pozwolą marszałkom województw (działającym przy pomocy wojewódzkich urzędów pracy) kontrolę prawidłowości wydatkowania środków FGŚP w zakresie udzielonej pożyczki.

. Proponuje się zmianę, która pozwoli na finansowanie warsztatów terapii zajęciowej dotkniętych skutkami powodzi lub położonych na terenach objętych stanem klęski żywiołowej bez zmniejszania wysokości dofinansowania w przypadku zawieszenia działalności warsztatu lub krótszego niż 35 godzin tygodniowo wymiaru zajęć.

4. Proponuje się zmianę pozwalającą na zachowanie statusu uczestnika warsztatów terapii zajęciowej w przypadku przekroczenia terminów dopuszczalnej nieobecności w zajęciach m.in. na skutek braku możliwości dojazdu do placówki czy dowozu uczestników z powodu nieprzejezdnych dróg.

5. Zwolnienie z obowiązku prowadzenia aktualizacji rodzinnego wywiadu środowiskowego w przypadku osób korzystających ze stałych form pomocy społecznej.

6. Umożliwienie przekazywania środków na prowadzenie ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi (środowiskowe domy samopomocy i kluby samopomocy) pomimo czasowego zamknięcia działalności tych ośrodków.

7. Proponuje się objęcie świadczeniem interwencyjnym także organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie prowadzące działalność pożytku publicznego oraz podmioty ekonomii społecznej w rozumieniu ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej, które obok działalności pożytku publicznego prowadzą również inną działalność o charakterze odpłatnym, które zostały poszkodowane w wyniku wystąpienia powodzi. Przedmiotowa pomoc ma na celu wsparcie tych podmiotów w dalszym prowadzeniu działalności pożytku publicznego (odpłatnej i nieodpłatnej) lub innej działalności o charakterze opłatnym w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy o ekonomii społecznej. Wsparcie będzie udzielane na wniosek składany do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na zasadach i w trybie analogicznym, przewidzianym w propozycji dla przedsiębiorców.

8. Doprecyzowanie przepisów dotyczących wsparcia dla powodzian w zakresie przepisów związanych z pomocą publiczną w rozumieniu przepisów unijnych.

9. Zaproponowane zostało uchylenie 3 artykułów (art. 44, art. 45 i art. 50) w ustawie o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw. Jednocześnie zaproponowano dopisanie ww. przepisów w identycznym kształcie, dodając je do ustawy zmienianej, czyli ustawy z 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. Dzięki temu zabiegowi możliwe będzie zastosowanie do instrumentów dla podmiotów ekonomii społecznej terminów określanych w rozporządzeniu wydawanym na podstawie ustawy zmienianej, a także uniknięcie wątpliwości interpretacyjnych w zakresie stosowania tych przepisów.

10. Zaproponowano wprowadzenie możliwości umorzenia w całości lub części wraz z odsetkami pożyczek na utworzenie stanowiska pracy i pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej udzielonych na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, jeżeli utworzone stanowiska uległy zniszczeniu na skutek powodzi, a działalność nie może być kontynuowana lub jeżeli możliwość jej prowadzenia uległa istotnemu ograniczeniu.

11. Zmiana umożliwiająca sprawniejsze wprowadzanie zmian w planach finansowych również w roku kolejnym po roku w którym wystąpiła powódź, skróci procedurę dokonywania zmiany w planach i umożliwi szybsze pozyskanie środków z państwowych funduszy celowych, których środki są zaangażowane w realizację instrumentów wsparcia.

12. Wprowadzenie przepisów wydłużających ważność orzeczeń o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności, wydanych na czas określony dla osób posiadających miejsce stałego pobytu, albo miejsce pobytu (m. in. w przypadku osób bezdomnych, przebywających poza miejscem stałego pobytu ze względów zdrowotnych lub rodzinnych, przebywających w zakładach karnych, w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia) na obszarze gminy poszkodowanej w wyniku wystąpienia powodzi w 2024 r., które nie złożyły w ustawowym terminu wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności.

13. Wprowadzony został również przepis wydłużający ważność posiadanych kart parkingowych do dnia 31 marca 2025r.

14. Zaproponowane zostało rozwiązanie zapewniające uczestnikom centrum integracji społecznej, zamieszkującym na terenie obszaru wskazanego w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi, świadczenie integracyjne, o którym mowa w art. 15 ust. 4 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym, w pełnej wysokości, za okres usprawiedliwionej nieobecności, jeżeli nieobecność ta była spowodowana faktyczną niemożnością uczestnictwa w zajęciach w związku z powodzią. Decyzję o przyznaniu świadczenia integracyjnego za okres usprawiedliwionej nieobecności wydaje kierownik CIS, na wniosek uczestnika.

15. Uchylenie przepisu dot. dofinansowania likwidacji barier technicznych i architektonicznych w przedszkolach, szkołach i placówkach systemu oświaty. Propozycja przepisu z art. 11 ust. 1 pkt 4a projektu wychodzi poza zakres zadań realizowanych przez PFRON, zaś jednostki wskazane w tym przepisie mogą ubiegać się o dofinansowanie w ramach programów Rady Nadzorczej PFRON. Ponadto, wskazane placówki bardzo często są placówkami samorządowymi i wsparcie na likwidację barier technicznych i architektonicznych w przedszkolach, szkołach i placówkach oświatowych powinno być udzielone ze środków przyznanych samorządom na usuwanie skutków powodzi.

16. Umożliwienie wykorzystania przez samorządy powiatów środków Funduszu Pracy przeznaczonych na świadczenia, o których mowa w art. 19-21, które nie zostały niewykorzystane do końca roku budżetowego również w następnym roku budżetowym.

17. W celu uproszczenia sposobu obliczania kosztów kwalifikowanych w ramach programu pomocowego proponuje się, by za koszty kwalifikowane uznawać 100% kosztów.

18. Jednym z warunków udzielenia pomocy, zgodnie z ww. rozporządzeniem Komisji (UE), jest pozostawanie wnioskodawcy w dobrej sytuacji ekonomicznej. Biorąc pod uwagę uwarunkowania wynikające z sytuacji powodziowej, spełnienie tego warunku może być utrudnione lub niemożliwe dla pracodawców prowadzących działalność na terenach gmin objętych powodzią. Proponuje się, aby pomoc wynikająca z ustawy o rehabilitacji (…) udzielana dotychczas zgodnie z art. 33 i 34 rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 651/2014, mogła być udzielana z pominięciem warunku dotyczącego sytuacji ekonomicznej jako pomoc, o której mowa w art. 50 rozporządzenia Komisji, pracodawcom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej w rozumieniu rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014, którzy prowadzą działalność na terenach gmin objętych powodzią. Nie jest planowane wydanie komunikatu przez Komisję Europejską w związku z uproszczonym trybem udzielania pomocy publicznej na podstawie art. 50 Komisji (UE) nr 651/2014.

XVI. Obrona narodowa

Sytuacja na obszarach dotkniętych przez powódź uzasadnia wprowadzenie regulacji, zgodnie z którą możliwe będzie udzielenie przez Ministra Obrony Narodowej, na wniosek wojewody, wsparcia finansowego w postaci dotacji celowej, w związku z likwidacją skutków powodzi, na dofinansowanie zadań inwestycyjnych w przedszkolach, szkołach, placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz żłobkach.

XVII. Zmiany w ustawie o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, ustawie o aplikacji mObywatel oraz ustawie o zmianie ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa

1.           zmiany proponowane w ustawie o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne dotyczą wprowadzenia uprawnienia dla ministra właściwego do spraw informatyzacji do udostępniania usług online przy wykorzystaniu systemów teleinformatycznych tego ministra. W skład tych usług wchodzi obsługa podań, w tym wniosków umożliwiających poszkodowanym uzyskanie wsparcia od państwa oraz usługi umożliwiające wykonanie przez ministrów kierujących działami administracji rządowej zadań związanych z m.in. z zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku publicznego;

2.           proponowane zmiany w ustawie o aplikacji mObywatel, mają na celu rozwój tej aplikacji przez rozszerzenie rodzaju usług udostępnianych w aplikacji mObywatel;

3.           proponowane zmiany w ustawie o zmianie ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa umożliwiają przedłużenie pilotażu dotyczącego dokonywania płatności elektronicznych na rzecz podmiotów publicznych. Obsługa elektronicznych transakcji płatniczych realizowanych na rzecz podmiotów publicznych będzie zadaniem Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK), wykonywanym na podstawie umowy zawartej z ministrem właściwym do spraw informatyzacji, której warunki i zakres są określone w ustawie. BGK za zrealizowanie transakcji będzie przysługiwało wynagrodzenie ze środków budżetu państwa, z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw informatyzacji, przy czym zgodnie z projektowaną regulacją wysokość tego wynagrodzenia nie może przekroczyć 0,10 zł od pojedynczej transakcji.

XVIII. Gospodarka nieruchomościami, mieszkalnictwo i budownictwo

1)           nowelizacja ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw

A) Projektowane zmiany przewidują pomniejszenie należnych od osób poszkodowanych powodzią opłat za użytkowanie wieczyste oraz za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności proporcjonalnie do czasu trwania stanu klęski żywiołowej. Mając jednocześnie na uwadze, że termin płatności tych świadczeń za rok 2024 upłynął w dniu 1 kwietnia 2024 r., rozliczenie tej ulgi odbędzie się poprzez skompensowanie wartości pomniejszenia w należnościach odpowiednio z tytułu użytkowania wieczystego lub przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności za rok 2025.

Zaproponowano ponadto zmniejszenie zobowiązań podmiotów poszkodowanych, z tytułu najmu, dzierżawy oraz użytkowania gruntów należących do zasobu Skarbu Państwa. Celem tej preferencji jest zwolnienie osób uprawnionych ze świadczenia na rzecz publicznego właściciela gruntu za okres pełnych miesięcy w roku 2024, w których obowiązywał stan klęski żywiołowej. W przypadku, gdy świadczenie rozliczane jest w cyklach dłuższych niż jeden miesiąc, zobowiązanie będzie podlegało zmniejszeniu proporcjonalnie do pełnych miesięcy, w których obowiązywał stan klęski żywiołowej.

Projekt przewiduje również możliwość udzielenia analogicznych preferencji w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego.

W przypadku, gdy stan klęski żywiołowej będzie obowiązywał przez 60 dni w roku 2024, przykładowa wartość pomniejszenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz za przekształcenie tego prawa we własność wynosić będzie:

– przy założeniu, że wysokość tej opłaty wynosi 1.000 złotych – 164 zł (1.000 zł / 366 dni x 60 dni)

– przy założeniu, że wysokość tej opłaty wynosi 10.000 złotych – 1.639 zł (10.000 zł / 366 dni x 60 dni)

– przy założeniu, że wysokość tej opłaty wynosi 30.000 złotych – 4.918 zł (30.000 zł / 366 dni x 60 dni).

W przypadku, gdy stan klęski żywiołowej obowiązywałby przez okres 60 dni (od września do listopada 2024 r.) najemcy, dzierżawcy oraz użytkownicy wieczyści będą zwolnieni z czynszów lub opłat z tytułu najmu, dzierżawy lub użytkowania za okres 3 miesięcy w roku 2024.

Wartość ulgi przypadku czynszu lub opłaty z tytułu najmu, dzierżawy lub użytkowania wynosić będzie:

– jeżeli wysokość świadczenia w cyklu miesięcznym wynosi 1.000 zł – 3.000 zł (1.000 zł x 3 miesiące)

– jeżeli wysokość świadczenia w cyklu miesięcznym wynosi 3.000 zł – 9.000 zł (3.000 zł x 3 miesiące).

B) W odniesieniu do należności z tytułu oddania nieruchomości w najem, dzierżawę lub użytkowanie możliwe będzie umarzanie w całości albo w części, odroczenie spłaty lub rozłożenie na raty, a także odstąpienie od dochodzenia należności, bez zgody wojewody. W przypadku należności jednostek samorządu terytorialnego – do czasu podjęcia stosownej uchwały – decyzję o udzieleniu ulgi będzie mógł samodzielnie podjąć organ wykonawczy tej jednostki (wójt, burmistrz, prezydenta miasta).

2)           Nowelizacja ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami proponuje się przywrócenie brzmienia art. 10 ust. 5 ustawy sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw oraz dodanie do art. 69a ust. 1a. Rozwiązanie to w pełni koresponduje z intencją ustawodawcy oraz zakresem uzgodnień z Komisją Europejską w procesie negocjacji rynkowego modelu odpłatności za grunty wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, jak również przyczyni się do wsparcia spółek komunalnych w realizacji zadań publicznych w okresie usuwania skutków powodzi, w tym poprzez poprawę dostępności gruntów pod budownictwo mieszkaniowe.

3)           Nowelizacja ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących.

Przewiduje się rezygnację z określania na poziomie krajowym minimalnego współczynnika liczby miejsc postojowych przewidzianych do realizacji w ramach inwestycji mieszkaniowej i powrót do zasad obowiązujących przed 2023 rokiem. W uchwałach o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej przyjmowanych na podstawie ustawy mieszkaniowej nadal będzie ustalana minimalna liczba miejsc postojowych, pozostanie także przepis upoważniający radę gminy do określenia w lokalnych standardach urbanistycznych liczby miejsc postojowych niezbędnych dla obsługi realizowanej inwestycji mieszkaniowej.

4)           Nowelizacja ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych usuwaniem skutków powodzi.

Dla inwestycji związanych z usuwaniem skutków powodzi w budynkach wielorodzinnych proponuje się uchylenie ogólnej zasady braku możliwości rozpoczęcia inwestycji przed przyznaniem finansowego wsparcia w formie premii MZG.

5)           Zmiany w ustawie z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu

Zmiany wprowadzane w ustawie o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu obejmują w szczególności:

1.           zwolnienie remontu wszystkich uszkodzonych w wyniku działania żywiołu obiektów budowlanych z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę i zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej;

2.           usprawnienie procedur rozbiórki obiektów budowlanych uszkodzonych w wyniku działania żywiołu;

3.           uproszczenie zasad odbudowy uszkodzonych w wyniku działania żywiołu obiektów budowlanych;

4.           wyłączenie stosowania przepisów o katastrofach budowlanych w stosunku do obiektów budowlanych uszkodzonych w wyniku działania żywiołu;

5.           uchylenie definicji obiektu liniowego.

Ad 1.

Obecnie zgodnie z ustawą o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu jedynie niektóre remonty nie wymagają dokonania zgłoszenia, np. remonty obiektów liniowych, obiektów budowlanych o kubaturze mniejszej niż 1000 m3 i nie wyższych niż 12 m nad poziomem terenu.

Powyższa regulacja jest bardziej restrykcyjna niż regulacje zawarte obecnie w przepisach ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, gdzie duża część remontów jest zwolniona z pozwolenia na budowę i zgłoszenia. Niektóre remonty na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane wymagają dokonania zgłoszenia, tj. remont budowli, których budowa wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę oraz remont budynków, których budowa wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę – w zakresie przegród zewnętrznych albo elementów konstrukcyjnych.

Z uwagi na pilną potrzebę rozpoczęcia prac remontowych obiektów budowlanych, których stan techniczny pogorszył się w wyniku działania żywiołu, proponuje się zwolnić każdy remont z pozwolenia na budowę i zgłoszenia, aby umożliwić jak najszybsze przeprowadzenie remontów.

Ad 2.

Proponuje się wprowadzić przepis zwalniający rozbiórkę niektórych obiektów budowlanych z obowiązku dokonania pozwolenia na rozbiórkę lub dokonania zgłoszenia.

Zgodnie z art. 8 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu wymaga dokonania zgłoszenia rozbiórka obiektów budowlanych objętych, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę albo dokonania zgłoszenia.

Proponuje się wyłączyć z obowiązku uzyskania pozwolenia na rozbiórkę oraz dokonania zgłoszenia rozbiórki rozbiórkę budynków mieszkalnych jednorodzinnych oraz budynków i budowli, niebędących obiektami wpisanymi do rejestru zabytków lub nieobjętych ochroną konserwatorską, o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość od granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości. Jednocześnie o przystąpieniu do rozbiórki ww. obiektów budowlanych inwestor będzie zobowiązany poinformować organ administracji architektoniczno-budowlanej w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia robót.

Przedmiotowe zmiany mają na celu przyspieszyć rozbiórkę obiektów, które z uwagi na uszkodzenia stanowią zagrożenie dla życia ludzi, i jednocześnie umożliwić jak najszybsze podjęcie działań zmierzających do odbudowy uszkodzonego obiektu.

Ad 3.

Zmiany w zakresie odbudowy obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu mają na celu uporządkowanie przypadków odbudowy (zwolnionej z pozwolenia na budowę) wymagającej zgłoszenia i niewymagającej zgłoszenia. Proponuje się skonstruować przepisy na kształt art. 29 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, tak aby były one bardziej czytelne.

Obecnie odbudowa obiektów budowlanych o kubaturze mniejszej niż 1000 m3 i nie wyższych niż 12 m nad poziomem terenu wymaga zgłoszenia bez konieczności sporządzania dokumentacji projektowej. Proponowane zmiany mają na celu rozszerzenie przypadków zwolnienia z pozwolenia na budowę, ale wymagających zgłoszenia, o odbudowę obiektów budowlanych o kubaturze nie większej niż 2000 m3 (bez względu na ich wysokość). Jednak w takim przypadku, jeżeli obiekt będzie miał kubaturę nie większą 2000 m3 i większą niż 1000 m3 lub gdy obiekt o kubaturze nie większej niż 1000 m3 będzie wyższy niż 12 m nad poziomem terenu, do zgłoszenia odbudowy konieczne będzie załączenie (zamiast szkiców i rysunków) dokumentacji projektowej (tj. projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz projekt architektoniczno-budowlany).

Ad 4.

Proponuje się dodać przepisy wyłączające w stosunku do obiektów budowlanych zniszczonych w wyniku powodzi, wiatru, osunięcia ziemi lub działania innego żywiołu przepisy rozdziału 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, tj. przepisy dotyczące katastrof budowlanych.

Zgodnie z art. 73 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane katastrofą budowlaną jest niezamierzone, gwałtowne zniszczenie obiektu budowlanego lub jego części, a także konstrukcyjnych elementów rusztowań, elementów urządzeń formujących, ścianek szczelnych i obudowy wykopów. Powyższa definicja oznacza, że zniszczenie w sposób gwałtowny obiektu budowlanego np. w wyniku powodzi czy działania innego żywiołu, jest w myśl ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane uznawane za katastrofę budowlaną. Znajdują zatem do nich zastosowanie m.in. przepisy dotyczące obowiązku powołania komisji w celu ustalenia przyczyn i okoliczności katastrofy budowlanej, a także przepisy dotyczące przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego przyczyny i okoliczności powstania katastrofy budowlanej.

Wydaje się, że w przypadku gdy do zniszczenia obiektu budowlanego doszło w wyniku działania żywiołu przepisy o katastrofach budowlanych mające na celu ustalenie przyczyn i okoliczności katastrofy nie powinny mieć zastosowania (przyczyna i okoliczności takiej katastrofy są bowiem powszechnie znane). Proponuje się więc wyłączyć ich stosowanie, z tym zastrzeżeniem, że na właścicielu lub zarządcy obiektu budowlanego zniszczonego w wyniku działania żywiołu spoczywał będzie obowiązek niezwłocznego zawiadomienia organu nadzoru budowlanego o zaistniałej katastrofie budowlanej.

Jednocześnie proponuje się wskazać, że powyższe ograniczenia w stosowaniu rozdziału 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane będą wyłączone w stosunku do budowli regulacyjnych na wodach oraz urządzeń wodnych. Zniszczenie tego typu obiektów, w wyniku działania żywiołu, będzie podlegać w pełni regulacjom zawartym w rozdziale 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, tj. konieczne będzie powołanie komisji w celu ustalenia przyczyn i okoliczności katastrofy budowlanej, a także przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego przyczyny i okoliczności powstania katastrofy budowlanej. W przypadku budowli regulacyjnych na wodach oraz urządzeń wodnych, których celem budowy jest m.in. ochrona przed niszczącym dzianiem żywiołu, wydaje się niezbędne szczegółowe ustalenie, dlaczego te obiekty uległy jednak uszkodzeniu w wyniku działania żywiołu

Ad 5.

Proponuje się uchylić definicję obiektu liniowego. Obecnie definicja ta znajduje się w art. 3 pkt 3a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane i obejmuje obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności drogę wraz ze zjazdami, drogę kolejową, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linię i trakcję elektroenergetyczną, linię kablową nadziemną i, umieszczoną bezpośrednio w ziemi, podziemną, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizację kablową, przy czym kable zainstalowane w kanalizacji kablowej, kable zainstalowane w kanale technologicznym oraz kable telekomunikacyjne dowieszone do już istniejącej linii kablowej nadziemnej nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego. Przedmiotowa definicja została dodana do ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane na mocy art. 65 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych.

Mając na uwadze fakt, że ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane zawiera definicję obiektu liniowego, która jest zbliżona do definicji tego obiektu w ustawie o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu zasadne jest uchylenie w art. 4 pkt 2, brak jest konieczności powielania tej definicji w ustawie zmienianej. Jak bowiem wynika z art. 3 ustawy o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu, w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, w tym również definicję obiektu liniowego, o której mowa w art. 3 pkt 3a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

Z wyrazami szacunku