Szanowni Państwo, Członkowie Związku Pracodawców Polska Miedź

Uprzejmie informuję, że do konsultacji publicznych skierowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz ustawy o rachunkowości (numer z wykazu UDER94).

Przedmiotowy projekt aktu prawnego wraz z Uzasadnieniem oraz Oceną Skutków Regulacji dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12403803/katalog/13167237#13167237

Uprzejmie proszę o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 5 listopada 2025 roku na adres: kuydowicz@pracodawcy.pl w wersji elektronicznej umożliwiającej edytowanie tekstu.

Celem projektu ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz ustawy o rachunkowości, zwanej dalej „projektem ustawy”, jest wprowadzenie zmiany, która została zidentyfikowana jako nadmierne obciążenie przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez firmy audytorskie  oraz jednostki zainteresowania publicznego.

Deregulacja w tym obszarze polega na zniesieniu dodatkowych, w stosunku do przepisów unijnych, ograniczeń prowadzenia działalności przez firmy audytorskie w zakresie świadczenia usług na rzecz badanych przez te firmy audytorskie jednostek zainteresowania publicznego (JZP), tj. na uchyleniu art. 136 ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1035, z późn. zm., zwanej dalej „ustawą o biegłych rewidentach”), czyli tzw. „białej listy” usług dozwolonych.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylające decyzję Komisji 2005/909/WE (Dz. Urz. UE L 158 z 27.05.2014, str. 77 oraz Dz. Urz. UE L 170 z 11.06.2014, str. 66) wprowadza zakaz świadczenia wymienionych w nim określonych usług na rzecz JZP, dla której firma audytorska przeprowadza ustawowe badanie sprawozdań finansowych. Jednocześnie rozporządzenie to przewiduje możliwość zabronienia przez państwa członkowskie świadczenia usług innych niż wymienione w tym rozporządzeniu, jeżeli państwa te uznają, że takie usługi stanowią zagrożenie dla niezależności. Opcja ta została wykorzystana przez Polskę. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami (art. 136 ustawy o biegłych rewidentach) firma audytorska może wykonywać na rzecz badanej JZP jedynie ściśle określone usługi. Oprócz czynności rewizji finansowej, są to np. usługi przeprowadzania procedur należytej staranności (due dilligence) w zakresie kondycji ekonomiczno-finansowej; wydawanie listów poświadczających; usługi atestacyjne w zakresie informacji finansowych pro forma, prognoz wyników lub wyników szacunkowych, zamieszczane w prospekcie emisyjnym badanej jednostki, czy też badanie historycznych informacji finansowych do prospektu. Jest to tzw. „biała lista” usług dozwolonych. Pozostałe usługi, które nie są wskazane w ustawie np. procedury due dilligence związane z nabyciem spółki (jako dozwolone są jedynie procedury due dilligence w zakresie kondycji ekonomiczno-finansowej) weryfikacja wyliczenia wskaźników dla celów umowy handlowej, weryfikacja wydatków inwestycyjnych czy też weryfikacja korekty ceny przy rozliczeniu nabycia spółki nie mogą być wykonane przez firmę audytorską, która bada daną JZP, musi je wykonać inna firma audytorska.

Może to powodować określone trudności dla JZP i firm audytorskich zwłaszcza w rzeczywistości gospodarczej, która cechuje się dużą dynamiką zmian i potrzeb po stronie przedsiębiorców lub organów administracji publicznej.

Przewiduje się, że w projekcie zostanie przyjęte poniższe rozwiązanie:

1. usunięcie „białej listy” usług dozwolonych do świadczenia przez firmę audytorską na rzecz badanej JZP, poprzez uchylenie w ustawie o biegłych rewidentach art. 136, czego skutkiem będzie stosowanie wprost przepisów rozporządzenia UE 537/2014, tj. tzw. „czarnej listy” usług zakazanych, co będzie oznaczało, że firma audytorska na rzecz badanej JZP będzie mogła wykonywać wszystkie usługi, w tym atestacyjne i pokrewne, które nie są wskazane w rozporządzeniu 537/2014 jako zakazane. Usługami, które nadal będą zakazane są m.in. usługi podatkowe, usługi obejmujące udział w zarządzaniu lub procesie decyzyjnym badanej jednostki, prowadzenie księgowości , czy też usługi związane z funkcją audytu wew. badanej jednostki.

Proponowane rozwiązanie pozwoli na większą elastyczność w zakresie działania zarówno firm audytorskich jak i JZP, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego poziomu niezależności firmy audytorskiej, dzięki obowiązującym innym przepisom jak np. konieczność opracowania przez komitet audytu odpowiednich polityk w zakresie świadczenia innych usług niż badanie, zatwierdzanie przez komitet audytu świadczonych usług i ocena ich wpływu na niezależność, czy też ograniczenia maksymalnego wynagrodzenia za, dodatkowe dozwolone usługi.

• dokonanie koniecznych zmian również w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120, z późn. zm.), będących konsekwencją uchylenia art. 136 ustawy o biegłych rewidentach.

Z wyrazami szacunku