Szanowni Państwo, Członkowie Związku Pracodawców Polska Miedź

Uprzejmie informuję, że do konsultacji publicznych skierowany został projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (numer z wykazu 68).

Przedmiotowy projekt aktu prawnego wraz z załącznikami (szt. 12), Uzasadnieniem oraz Oceną Skutków Regulacji dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12398903/katalog/13135632#13135632

Uprzejmie proszę o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 9 lipca 2025 roku na adres: szkop@pracodawcy.pl w formie tabeli uwag przesyłanej w załączeniu w wersji elektronicznej umożliwiającej edytowanie tekstu.

Obecnie obowiązujące rozporządzenie z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny

odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1225, z późn. zm.), zwane dalej „rozporządzeniem Wt”, jest podstawowym aktem prawa regulującym obszerną materię warunków technicznych, jakie są stawiane budynkom. 

W wyniku dokonania zmian w obowiązujących przepisach, w tym wprowadzenia nowych wymogów dotyczących zapewnienia dostępności architektonicznej osobom ze szczególnymi potrzebami, wprowadzonych przepisami ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji

towarzyszących (Dz. U. z 2024 r. poz. 195) oraz przepisami ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. z 2024 r. poz. 1411) – zachodzi konieczność wydania nowego rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie regulującego na nowo materię warunków technicznych. Nowe przepisy powinny zostać wydane do 20 września 2026 r.

Celem wydania nowego rozporządzenia jest m.in. przyjęcie rozwiązań, które będą odpowiadały aktualnym technologiom występującym w budownictwie, jak również przyspieszą i ułatwią proces realizacji inwestycji, będąc jednocześnie przejrzyste i zrozumiałe dla odbiorcy. Dlatego też planuje się wprowadzenie zmian mających na celu m.in. uaktualnienie warunków technicznych, ich ulepszenie i uproszczenie, a także doprecyzowanie przepisów, które aktualnie budzą wątpliwości interpretacyjne.

Rozwój technologii

W związku z rozwojem nowych technologii w budownictwie, niektóre przepisy obowiązującego rozporządzenia stały się nieaktualne i przestarzałe, na przykład dotyczące niektórych instalacji. Pojawiła się również konieczność uregulowania kwestii, które do tej pory nie stanowiły przedmiotu rozporządzenia, na przykład instalacji punktów ładowania samochodów i rowerów elektrycznych, urządzeń fotowoltaicznych czy magazynów energii, a także wykorzystania energii słonecznej. 

Ułatwienie procesu inwestycyjnego

Do resortu wpływały również uwagi dotyczące utrudnień w prowadzeniu procesu inwestycyjnego spowodowanych m.in. niejednoznacznością przepisów, która prowadziła do różnej interpretacji przez projektantów i organy administracji architektoniczno-budowlanej. Za niewłaściwe uznano również funkcjonowanie w rozporządzeniu przepisów, które uzależniały możliwość ich spełnienia od uzyskania zgody lub opinii właściwego, wskazanego w przepisie, podmiotu. Jest to materia, która powinna być uregulowana przepisami rangi ustawowej.

Wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych i uproszczenie przepisów

Wątpliwości interpretacyjne związane z przepisami dotychczasowego rozporządzenia dotyczyły m.in. warstwy lingwistycznej, w zakresie np. stosowania pojęcia „powinno”, które część osób odbierała jako wskazujące na fakultatywność przepisu. Niejasności budziło również zamienne stosowanie liczy pojedynczej i mnogiej w przepisach. Inne wątpliwości dotyczyły m. in. definicji kondygnacji podziemnej, szerokości dojścia i dojazdu do działki budowlanej oraz do budynku, usytuowania miejsc postojowych dla samochodów oraz ich zgrupowań, stosowania przepisów w odniesieniu do budynków zabytkowych. Wątpliwości budziła również kwestia zakresu stosowania przepisów rozporządzenia w przypadku przebudowy, rozbudowy, nadbudowy i zmiany sposoby użytkowania budynku. Czy np. jeśli przebudowa obejmuje jedynie np. pomieszczenia higieniczno-sanitarne, to należy cały budynek w każdym aspekcie przystosować do przepisów projektu rozporządzenia, przykładowo w zakresie obowiązku wyposażenia w dźwig osobowy?

Celem zmiany niektórych przepisów było również ułatwienie projektowania oraz rozwiązania zgłaszanych do resortu problemów, które powodują przepisy dotyczące m.in. nasłonecznienia i przesłaniania. 

Dostępność dla osób ze szczególnymi potrzebami

Celem projektu rozporządzenia jest również spełnienie wymagań, które zostały wprowadzone przepisami ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. z 2024 r., poz. 1411), dalej „ustawa o dostępności”. W szczególności chodzi tutaj o zapewnienie dostępności architektonicznej, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o dostępności.  Jednym z największych problemów zgłaszanych do resortu w zakresie dostępności były niewystarczające regulacje dotyczące wyposażania budynków w dźwigi osobowe lub towarowo-osobowe. Prowadziło to do wykluczenia dużej grupy społeczeństwa, np. tzw. „więźniów czwartego piętra”.

Należy wskazać, iż niektóre z projektowanych regulacji w zakresie dostępności mogą przyczynić się do wzrostu cen inwestycji w porównaniu z obecnymi regulacjami w tym zakresie, co wpłynie na finanse wspólnot mieszkaniowych oraz spółdzielni mieszkaniowych. 

Ochrona przeciwpożarowa 

Na podstawie informacji uzyskanych od Państwowej Straży Pożarnej, wynikających z zebranych doświadczeń z działań ratowniczo-gaśniczych, w rozpatrywanych obiektach zidentyfikowano główne czynniki techniczno-budowlane sprzyjające niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu się pożarów, w związku z powyższym, celem wydania nowego rozporządzenia jest m. in. ograniczenie możliwości wystąpienia pożarów dużych i bardzo dużych, wymagających prowadzenia długotrwałych działań ratowniczo-gaśniczych, a także związanych z nimi nieakceptowalnych społecznie skutków (duże straty materialne i całkowite zniszczenia budynków, ryzyko znacznego zanieczyszczenia środowiska, utrata wielu miejsc pracy, etc.).

Efektywność energetyczna budynków

Ze względu na wejście w życie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz. Urz. UE L 2024/1275 z 08.05.2024) konieczna jest jej implementacja do prawa krajowego oraz zmiana przepisów rozporządzenia w tym zakresie. 

Użytkowanie budynków mieszkalnych

Przewiduje się włączenie do projektu rozporządzenia regulacji dotychczas zawartych w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U. poz. 836, z późn. zm.).

Upoważnienie do wydania rozporządzenia określającego warunki techniczne użytkowania budynków mieszkalnych

zawarte w art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. –  Prawo budowlane ma charakter fakultatywny, a to oznacza, że jego wydanie nie jest obowiązkowe nawet w przypadku utraty mocy przez aktualnie obowiązujące rozporządzenie. Biorąc jednak pod uwagę, że regulowana materia jest szczególnie istotna dla znaczącej części społeczeństwa, a w szczególności dla osób mieszkających w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych (gdzie np. nadzór nad sprawnością poszczególnych instalacji czy właściwego utrzymania części wspólnych sprawowany może być przez podmioty trzecie), zasadne i celowe jest zamieszczenie przepisów dotyczących warunków technicznych użytkowania jako odrębny dział projektowanego rozporządzenia.

Zawarcie przepisów dotyczących warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych jest korzystne ze

względu na brak konieczności przeprowadzenia kolejnego procesu legislacyjnego, zmniejszenie liczby przepisów oraz ich uproszczenie i doprecyzowanie, a także ułatwi korzystanie z nich bez konieczności przeszukiwania wielu aktów prawnych. Ma na celu również upowszechnienie regulacji zawartych do tej pory w rozporządzeniu o użytkowaniu budynków mieszkalnych, które, jak wynikało z rozeznania przeprowadzonego przez resort, nie były znane wielu podmiotom z branży architektoniczno-budowlanej.

Projekt rozporządzenia określa warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Celem określenia wymienionych warunków jest zapewnienie, że budynek będzie – stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane – zaprojektowany i wykonany zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, jednocześnie zapewniając: 

1) spełnienie podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych określonych w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylającego dyrektywę Rady 89/106/EWG (Dz. Urz. UEL 88 z 04.04.2011, str. 5, z późn. zm.), dotyczących: nośności i stateczności konstrukcji, bezpieczeństwa pożarowego, higieny, zdrowia i środowiska, bezpieczeństwa użytkowania i dostępności obiektów, ochrony przed hałasem, oszczędności energii i izolacyjności cieplnej, zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych;

2) warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu, w szczególności w zakresie: zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz, odpowiednio do potrzeb, w energię cieplną i paliwa, przy założeniu efektywnego wykorzystania tych czynników, usuwania ścieków, wody opadowej i odpadów;

3) możliwość dostępu do usług telekomunikacyjnych, w szczególności w zakresie szerokopasmowego dostępu do Internetu;

4) możliwość utrzymania właściwego stanu technicznego budynku;

5) niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, o których mowa w art. 1 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 1169, z późn. zm.), w tym osoby starsze;

6) minimalny udział lokali mieszkalnych dostępnych dla osób niepełnosprawnych, o których mowa w art. 1 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., w tym osób

starszych, w ogólnej liczbie lokali mieszkalnych w budynku wielorodzinnym;

7) warunki bezpieczeństwa i higieny pracy;

8) ochronę obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz obiektów objętych ochroną konserwatorską; 

9) odpowiednie usytuowanie na działce budowlanej;

10) poszanowanie występujących w obszarze oddziaływania obiektu, uzasadnionych interesów osób trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi publicznej;

11) warunki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia osób przebywających na terenie budowy.

Rozwój technologii, ułatwienie procesu inwestycyjnego, wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych i uproszczenie przepisów Zmiany w projekcie rozporządzenia obejmują m. in:

1) przyjęcie rozwiązań, które będą odpowiadały aktualnym technologiom występującym w budownictwie m. in:

a) aktualizację przepisów, m.in. dotyczących niektórych instalacji, które były nieaktualne i przestarzałe, aby odpowiadały obecnie stosowanym technologiom,

b) zapewnienie instalacji punktów ładowania oraz niezbędne okablowanie wraz z infrastrukturą kanałową na stanowiskach postojowych dla samochodów oraz miejscach dla rowerów, zgodnie z art. 12a ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1289, z późn. zm.),

c) zapewnienie możliwości przyłączenia uzbrojenia działki lub bezpośrednio budynku do publicznej światłowodowej sieci telekomunikacyjnej dla działki budowlanej przewidzianej pod zabudowę budynkiem  zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej lub mieszkalnym wielorodzinnym,

d) zmiany w zakresie warunków minimalnych dotyczących charakterystyki energetycznej nowych i przebudowywanych budynków,

e) dodanie rozdziału dotyczącego warunków instalowania urządzeń fotowoltaicznych,

f) dodanie rozdziału dotyczącego warunków instalowania magazynów energii,

g) dodanie rozdziału dotyczącego wykorzystania energii słonecznej. 

2) przyspieszenie i ułatwienie procesu realizacji inwestycji:

a) do projektu rozporządzenia nie wprowadzono przepisów zawartych w dotychczasowym rozporządzeniu zawierających dopuszczenie, dla wymienionych przypadków, spełnienia wymagań rozporządzenia w inny sposób, po uzyskaniu zgody wskazanego podmiotu lub stosownie do wskazań ekspertyzy, określonej w przepisie, uzgodnionej ze wskazanymi podmiotami.: m. in. przepisów dotyczących budynków zabytkowych,

b) zmiana przepisów będących problematyczne przy projektowaniu, np. dotyczących nasłonecznienia i przesłaniania, a także innych przepisów, które były różnie interpretowane przez projektantów i organy administracji architektoniczno-budowlanej,

3) ulepszenie i uproszczenie przepisów, aby były przejrzyste i zrozumiałe dla odbiorcy oraz doprecyzowanie przepisów, które aktualnie budzą wątpliwości interpretacyjne,

a) ujednolicenie i uproszczenie tekstu poprzez zmianę słownictwa i redakcji przepisów,

b) dodanie załączników zawierających rysunki, 

c) przeniesienie części definicji do ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, 

d) doprecyzowanie zakresu stosowania przepisów rozporządzenia przy przebudowie, nadbudowie i zmianie sposobu użytkowania budynku, 

e) doprecyzowanie definicji kondygnacji podziemnej, 

f) dodanie definicji elementu doświetlającego,

g) zmiana przepisów dotyczących szerokości dojścia i dojazdu do działki budowlanej oraz do budynków, 

h) zmiana przepisów dotyczących usytuowania stanowisk postojowych dla samochodów i ich zgrupowania, 

i) zmiana przepisów dotyczących sytuowania zbiorników na nieczystości,

j) doprecyzowanie przepisów dotyczących placów zabaw dla dzieci,

k) zmiana przepisów dotyczących nasłonecznienie poprzez ich złagodzenie i doprecyzowanie,

l) uproszczenie i zmiana przepisów w zakresie akustyki budynków, 

m) zawarcie przepisów dotyczących warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych, 

n) zmiany w zakresie dostępności oraz bezpieczeństwa pożarowego (opisane poniżej). 

Dostępność dla osób ze szczególnymi potrzebami

W zakresie dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami projekt rozporządzenia przewiduje regulacje dotyczące m.in.:

1) doprowadzenia dojścia o odpowiedniej nawierzchni i wymiarach do wejścia do budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i budynku użyteczności publicznej,

2) zapewnienia swobodnego dostępu do chodnika ze stanowiska postojowego użytkowanego przez osoby niepełnosprawne,

3) projektowania furtek nieutrudniających ruchu osobom niepełnosprawnym,

4) wprowadzenia obowiązku wyposażenia w dostępny dźwig osobowy lub osobowo-towarowy budynków:

a) użyteczności publicznej mających dwie i więcej kondygnacji,

b) zamieszkania zbiorowego (z wyłączeniem budynków zamieszkania zbiorowego na terenach zamkniętych) mających dwie i więcej kondygnacji,

c) mieszkalnych wielorodzinnych, mających trzy lub więcej kondygnacji,

5) zapewnienia dostępności placów zabaw dla dzieci i ich wyposażenia,

6) zapewnienia przestrzeni manewrowej przed i za wejściem do budynku, o odpowiednich wymiarach,

7) zapewnienia dostępu na wszystkie kondygnacje (z wyjątkiem kondygnacji, na której znajdują się wyłącznie pomieszczenia techniczne) poprzez wykonanie pochylni lub wyposażenie budynku w trwale zainstalowane urządzenie podnoszące – w budynku mieszkalnym wielorodzinnym niewyposażanym w dźwig osobowy lub osobowo-towarowy,

8) dodatkowych wymagań dla domofonu i wideofonu (w przypadku jego zastosowania) w zakresie wysokości montażu oraz przycisków umożliwiających jego obsługę przez osoby niewidome i niedowidzące – budynkach zamieszkania zbiorowego, budynkach użyteczności publicznej i budynkach mieszkalnych wielorodzinnych,  

9) odpowiedniego wykonania i wykończenia schodów w budynkach użyteczności publicznej i budynkach zamieszkania zbiorowego przeznaczonych dla osób starszych i niepełnosprawnych,

10) oznakowania schodów i pochylni w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, budynkach użyteczności publicznej oraz budynkach zamieszkania zbiorowego, 

11) minimalnego udziału lokali mieszkalnych dostępnych dla osób niepełnosprawnych, w ogólnej liczbie lokali mieszkalnych w budynku wielorodzinnym posiadającym więcej niż 4 lokale mieszkalne, 

12) dodatkowych wymagań (oprócz tych, które wynikają z obowiązujących przepisów), które należy stosować przy projektowaniu lokali mieszkalnych dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych, 

13) warunków dla ogólnodostępnych pomieszczeń higienicznosanitarnych, 

14) wymagań dla progu w drzwiach wejściowe do lokalu mieszkalnego, 

15) dostępu do miejsca do czasowego gromadzenia odpadów stałych przy budynku mieszkalnym wielorodzinnym,

16) uwzględnienia bezpieczeństwa przeciwpożarowego dla ewakuacji osób ze szczególnymi potrzebami, w tym osób niepełnosprawnych, poprzez projektowanie miejsc tymczasowego schronienia.

Zauważyć należy, iż zaproponowane regulacje mają na celu m.in. ułatwienie dostępu do budynków i urządzeń z nimi związanych osobom z różnym rodzajem niepełnosprawności, co z pewnością będzie miało pozytywny wpływ również na inne grupy społeczne jak osoby starsze, opiekunowie z małymi dziećmi, czy osoby z czasowymi dysfunkcjami ruchowymi.

Ochrona przeciwpożarowa

W odniesieniu do kwestii dotyczących bezpieczeństwa pożarowego m.in.:

1) zaproponowano zmiany, które mają na celu ograniczenie zagrożenia związanego ze stosowaniem w budynkach palnych izolacji cieplnych o coraz większych grubościach, co stwarza realne niebezpieczeństwo szybkiego rozprzestrzeniania się pożaru w sposób uniemożliwiający jego sprawne ugaszenie przez ekipy straży pożarnej,

2) dodano nowe wymagania w celu zapewnienia ograniczenia rozprzestrzeniania się ognia przez palną izolację cieplną w przekryciach dachów w budynkach wielkopowierzchniowych,

3) doprecyzowano wymagania w zakresie stosowania pasów międzykondygnacyjnych w ścianach wydzielających przekryty dziedziniec oraz uszczegółowiono wymagania dla rozwiązań równorzędnych dla pasa międzykondygnacyjnego,

4) określono wymagania, jakie powinien spełniać pas międzykondygnacyjny na granicy strefy pożarowej w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się pożaru pomiędzy strefami pożarowymi,

5) zmieniono wymagania dotyczące określania dopuszczalnej wielkości stref pożarowych w budynkach ZL o jednej kondygnacji nadziemnej,

6) wprowadzono zmniejszone dopuszczalne wielkości stref pożarowych PM, w szczególności w budynkach o jednej kondygnacji nadziemnej (bez ograniczenia wysokości),

7) wprowadzono rozróżnienie wymagań w zakresie dopuszczalnego powiększenia powierzchni stref pożarowych PM w przypadku budynku lub jego części o jednej kondygnacji oraz w budynku wielokondygnacyjnym,

8) wyeliminowano możliwość stosowania nieograniczonej wielkości strefy pożarowej PM w budynku jednokondygnacyjnym z samoczynnymi urządzeniami gaśniczymi wodnymi i samoczynnymi urządzeniami oddymiającymi,

9) wyeliminowano, podobnie jak w przypadku stref pożarowych PM, możliwość stosowania nieograniczonej wielkości strefy pożarowej IN w budynku jednokondygnacyjnym przy hodowli bezściółkowej i określono, że dopuszczalna wielkość takiej strefy pożarowej wynosi 10 000 m2,

10) zmieniono dotychczasowe i wprowadzono nowe wymagania dotyczące sposobu dokonywania podziału budynków na strefy pożarowe,

11) zmieniono niektóre przepisy, które stanowiły barierę dla budownictwa drewnianego, łagodząc je.

Wprowadzenie w przepisach warunków technicznych proponowanych rozwiązań wyeliminuje występowanie części czynników techniczno-budowlanych, które sprzyjają niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu się pożarów, prowadzących do osiągania przez nie dużych i bardzo dużych rozmiarów, a także obniżą ich wpływ na szybkie rozprzestrzenianie się pożaru na duże powierzchnie.

Efektywność energetyczna budynków

Ze względu na wejście w życie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz. Urz. UE L 2024/1275 z 08.05.2024) oraz konieczność jej implementacji do prawa krajowego nowy projekt rozporządzenia zakłada zmiany w zakresie warunków minimalnych dotyczących charakterystyki energetycznej nowych i przebudowywanych budynków. Warunki te są zawarte w rozporządzeniu Wt, niemniej zostaną zaktualizowane w związku z wymaganiami ww. dyrektywy. Dotyczą one przede wszystkim wprowadzenia standardu „bezemisyjnego” dla nowych budynków począwszy od roku 2028, poprawy charakterystyki energetycznej dla budynków podlegających ważniejszej renowacji, wymogu stosowania systemów wykorzystujących energię słoneczną w nowych budynkach począwszy od 2027 r., wymogu wyposażania systemów technicznych w nowych budynkach w urządzenia zapewniające automatyczne sterowanie, regulację i monitorowanie, o ile będzie to wykonalne pod względem technicznym i ekonomicznym.

Użytkowanie budynków mieszkalnych

W nowym dziale XII ujęto przepisy zawarte dotychczas w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U. poz. 836, z późn. zm.). Dodatkowo uproszczono je, przeredagowano, a także dodano nowe regulacje, które mają poprawić bezpieczeństwo i komfort użytkowania budynków mieszkalnych.

Z wyrazami szacunku