Szanowni Państwo, Członkowie Związku Pracodawców Polska Miedź

Uprzejmie informuję, że do konsultacji publicznych skierowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców oraz niektórych innych ustaw (numer z wykazu UD218).

Przedmiotowy projekt aktu prawnego wraz z Uzasadnieniem oraz Oceną Skutków Regulacji dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12399454/katalog/13140261#13140261

Uprzejmie proszę o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 28 lipca 2025 roku na adres: kuydowicz@pracodawcy.pl w formie tabeli uwag przesyłanej w załączeniu w wersji elektronicznej umożliwiającej edytowanie tekstu.

Ponad sześć lat obowiązywania ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, zwanej dalej „ustawą o Rzeczniku”, pozwoliło na zidentyfikowanie obszarów, w których zmiana lub dodanie nowych regulacji powinno przyczynić się do usprawnienia funkcjonowania instytucji Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, zwanego dalej „Rzecznikiem”, w zakresie ochrony praw i słusznych interesów przedsiębiorców.

Ponadto, w związku z procesem konsultacji i opiniowania projektu ustawy o zmianie ustawy o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, ustawy o pracownikach urzędów państwowych oraz ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (nr w poprzednim wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów: UD49) do Ministerstwa Rozwoju i Technologii zostało przekazanych kilka propozycji organizacji przedsiębiorców.

Obecnie ochroną ze strony Rzecznika objęci są tylko mikroprzedsiębiorcy oraz mali i średni przedsiębiorcy. W praktyce pojawiają się wątpliwości, np. co do zasad rozpatrywania wniosków zgłoszonych przez organizacje zrzeszające zarówno przedsiębiorców z sektora MŚP, jak i dużych przedsiębiorców. Stąd, wskazane byłoby umożliwienie podejmowania działań przez Rzecznika na rzecz ogółu przedsiębiorców, a nie tylko mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców. Warto też podkreślić, że duzi przedsiębiorcy zazwyczaj dysponują swoimi zasobami prawnymi (np. mają do obsługi wewnętrzne departamenty prawno-regulacyjne lub korzystają na stałe z usług kancelarii prawnych), a więc raczej nie będą się zgłaszać do Rzecznika z indywidualnymi sprawami interwencyjnymi, natomiast mogliby zgłaszać do Rzecznika np. sprawy dotyczące zmian legislacyjnych, co pozwoliłoby bardziej kompleksowo reagować na zidentyfikowane problemy w przepisach prawnych wpływających na warunki działalności gospodarczej w Polsce.

Sygnalizowane są wątpliwości czy Rzecznik może podejmować interwencję na rzecz podmiotów zajmujących się m.in. działalnością wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego czy też działalnością wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. Niezbędne jest zatem odpowiednie uregulowanie, tak żeby Rzecznik mógł podejmować interwencje również na rzecz rolników. Przepis art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236, z późn. zm.) ustanowił kategorie wyłączeń spod stosowania przepisów tej ustawy. Jedną z nich jest szeroko rozumiana działalność wytwórcza w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego. Konieczność zastosowania przedmiotowego wyłączenia związana jest ze specyfiką opisywanej działalności na tle innych branż. Dzięki temu, że do osób prowadzących tę działalność nie stosuje się pozostałych przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, osoby te zwolnione są z szeregu przewidzianych w niej obowiązków, w tym m.in. konieczności rejestracji w CEIDG, przyjmowania i dokonywania niektórych płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, czy też znakowania towarów. Niezależnie od okoliczności przemawiających za utrzymaniem powyższego wyłączenia należy wskazać, iż prowadzenie gospodarstwa rolnego wypełnia wszystkie istotne cechy działalności gospodarczej, co z kolei uzasadnia konieczność wprowadzenia regulacji, która przesądzi w sposób jednoznaczny, że Rzecznik może podejmować interwencje na rzecz ochrony praw rolników właśnie jako podmiotów wykonujących działalność gospodarczą. Takie rozwiązanie pozwoliłoby na uniknięcie konieczności każdorazowego rozstrzygania wątpliwości prawnych co do statusu prawnego rolników przed podjęciem w ich sprawie czynności przez Rzecznika. Z informacji przekazanej przez Rzecznika wynika, że rolnicy często zwracają się o pomoc w sprawach dotyczących decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji polegającej na budowie budynków inwentarskich oraz o wydanie warunków zabudowy dla budynków inwentarskich, a także w kwestiach związanych z kontrolami przeprowadzanymi przez inspekcję weterynaryjną. Niejasne przepisy i ich niejednoznaczna interpretacja uniemożliwiały interwencję procesową Rzecznika. Ponadto Rzecznik zgłaszał trudności rolników w postępowaniach administracyjnych prowadzonych przez np. Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Ponadto praktyka pokazała, że ze względu na nieprecyzyjność przepisów ustawy o Rzeczniku, Rzecznik nie może obecnie podejmować działań stricte procesowych w niektórych sprawach dotyczących zasad prowadzenia działalności gospodarczej, np. w sprawach dotyczących wspólnika jednoosobowej spółki z o.o., gdyż wspólnik sp. z o.o. nie jest przedsiębiorcą, zaś sama spółka z o.o. nie jest formalnie stroną prowadzonych w tym zakresie postępowań. Obecnie, ze względu na nieprecyzyjne przepisy ustawy o Rzeczniku, brak jest podstaw prawnych do podejmowania przez niego działań stricte procesowych w tego typu sprawach.

Ponadto istnieją wątpliwości, czy Rzecznik może obecnie podejmować działania stricte procesowe w zakresie działalności prowadzonej w ramach wolnego zawodu, który również ma zbliżony charakter do działalności gospodarczej, lecz nie jest równoznaczny z posiadaniem statusu przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców. Nie funkcjonuje ogólnie obowiązująca definicja wolnego zawodu. Na gruncie ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wolny zawód definiowany jest zatem przez pryzmat samozatrudnienia, wskazując na wykonywanie go poza stosunkiem pracy. Od strony formalnej, wykonawcy wolnych zawodów podlegają specyficznym regulacjom podatkowym i ubezpieczeniowym, natomiast od strony praktycznej, granice między różnymi formami wykonywania działalności gospodarczej, w tym wolnego zawodu są płynne. Dzisiaj wiele rodzajów wolnych zawodów ma swoje zrzeszenia czy związki, które reprezentują interesy tych grup bądź wspierają w rozwiązywaniu problemów np. w kontaktach z organami administracji. W tym aspekcie można wskazać pewne podobieństwa do zrzeszeń, które reprezentują np. przedsiębiorców z konkretnych branż. Co je odróżnia to to, że przedsiębiorcy z konkretnych branż mogą być również objęci wsparciem przez Rzecznika, podczas gdy przedstawiciele wolnych zawodów już takiej ochrony  mogą być pozbawieni.

Brak jest wystarczających przepisów umożliwiających dostęp Rzecznikowi przez właściwe organy, organizacje lub instytucje publiczne również do spraw niezakończonych. Zgodnie z art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców obecnie Rzecznik może żądać dostępu do akt i dokumentów spraw zakończonych. Ograniczenie tego uprawnienia wyłącznie do akt i dokumentów spraw zakończonych stanowi istotną barierę w realizacji ustawowych zadań Rzecznika z uwagi na utrudnienie możliwości weryfikacji zasadności zgłaszanych przez przedsiębiorców-wnioskodawców skarg lub zarzutów na podejmowane wobec nich przez organy administracji publicznej czynności w sprawach niezakończonych, tj. pozostających w toku na dzień złożenia wniosku o interwencję.

Brak jest też wystarczających rozwiązań, które pozwoliłyby Rzecznikowi na pełnienie aktywniejszej roli w procesie tworzenia i monitorowania unijnego prawodawstwa dotyczącego praw przedsiębiorców. Tym bardziej, że znaczna część obowiązujących w Polsce regulacji określających warunki prowadzenia działalności gospodarczej ma swoje źródło w przepisach unijnych.

Brak też obecnie przepisu na poziomie ustawowym zobowiązującego podmioty uprawnione do opracowywania projektów aktów normatywnych z zakresu prawa gospodarczego do opiniowania takich projektów z Rzecznikiem. Taki obowiązek wynika z uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (§ 38) (M.P. z 2024 r. poz. 806), jednakże instytucja Rzecznika nie została tam wskazana wprost. W efekcie dochodziło do sytuacji, w których Rzecznik był pomijany w procesie tworzenia regulacji o istotnym znaczeniu dla praw przedsiębiorców. W praktyce obowiązujące przepisy Regulaminu pracy Rady Ministrów, przewidujące obowiązek przekazywania projektów dokumentów rządowych do zaopiniowania przez organy i instytucje państwowe, jeżeli projekt dotyczy ich zakresu działania – są niewystarczające dla realizacji ustawowych zadań Rzecznika.

Potrzebne jest też wzmocnienie roli Rzecznika w zakresie mediacji administracyjnej między przedsiębiorcami a organami administracji publicznej. W chwili obecnej, zgodnie ustawą o Rzeczniku, zadanie to w przypadku Rzecznika ogranicza się do „pomocy w organizacji mediacji”, co z uwagi na wąski zakres znaczeniowy tego sformułowania budziło wątpliwości interpretacyjne i w praktyce negatywnie wpływało na możliwość skutecznej realizacji tego zadania.

Istotne jest również ujednolicenie regulacji dotyczących udziału Rzecznika w postępowaniach cywilnych z regulacjami dotyczącymi innych samodzielnych organów ochrony prawa, takich jak Rzecznik Praw Obywatelskich albo Rzecznik Finansowy, w szczególności w zakresie spraw cywilnych z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Rzecznik może brać udział w postępowaniu w powyższych sprawach. Niemniej jednak, w celu usunięcia pojawiających się wątpliwości interpretacyjnych niezbędne jest dookreślenie, że Rzecznik może żądać wszczęcia, jak również brać udział w toczącym się już postępowaniu. Jednocześnie, brakuje w obecnych regulacjach przepisów uprawniających Rzecznika do wstępowania do postępowań cywilnych z udziałem przedsiębiorców, w szczególności do postępowań cywilnych prowadzonych na skutek odwołań od decyzji organów administracyjnych – takich jak Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, Prezes Komunikacji Elektronicznej, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Instytucja Rzecznika została powołana celem udzielania wsparcia przedsiębiorcom w relacjach z organami administracji publicznej – wsparcie to powinno być więc możliwe w toku całej drogi odwoławczej, niezależnie od ustalenia przez ustawodawcę trybu sądowo-administracyjnego czy cywilnego, jako trybu odwołania od aktów władczych (decyzji) organów administracji publicznej adresowanych do przedsiębiorców.

W praktyce dostrzeżono też problem zasądzania zwrotu kosztów od Rzecznika w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Rzecznik uczestniczy co prawda w powyższych postępowaniach na prawach przysługujących prokuratorowi, jednak niektóre sądy stosują zawężającą interpretację tej regulacji, co skutkuje zasądzaniem od Rzecznika na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zwrotu kosztów (w tym kosztów zastępstwa procesowego) mimo, iż Rzecznik występując w postępowaniu sądowym nie jest stroną postępowania w znaczeniu materialnym.

Ponadto, w dotychczasowej praktyce Rzecznika ujawniły się bariery utrudniające sprawną realizację zadań Rzecznika w zakresie ochrony praw przedsiębiorców dotyczących udzielania zamówień publicznych. Zgodnie z art. 517 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1340) wniesione odwołanie podlega rozpoznaniu, jeżeli nie zawiera braków formalnych oraz uiszczono od niego wpis w wymaganej wysokości. W obecnie obowiązujących regulacjach nie ma przepisu, który jednoznacznie przesądzałby, że Rzecznik nie ma obowiązku uiszczania wpisu, co skutkuje istotnymi utrudnieniami w zakresie korzystania z drogi odwoławczej przez Rzecznika. Rzecznik, korzystając z określonego w art. 505 ust. 2 ww. ustawy uprawnienia, nawet jeśli występuje w sprawie indywidualnej, to działa zawsze w interesie powszechnym – w interesie ochrony praworządności, w tym przypadku w zamówieniach publicznych. Aktywność ta nie powinna zatem być uzależniona od uiszczenia wpisu od odwołania wnoszonego przez Rzecznika do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej. Wskazane jest zatem wprowadzenie zmiany dla zapewnienia spójności obowiązujących przepisów prawa oraz naprawę przysługującego Rzecznikowi narzędzia prawnego pozwalającego na skuteczną ochronę praw przedsiębiorców w sprawach z zakresu zamówień publicznych.

Dotychczasowy okres funkcjonowania organu – Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców ujawnia najistotniejsze deficyty i wątpliwości interpretacyjne oraz potrzeby zmian w obowiązującej obecnie ustawie. W pierwszej kolejności istnieje potrzeba ujednolicenia i poszerzenia kręgu podmiotów uprawnionych do zwracania się do Rzecznika, w tym również objęcie ochroną podmiotów pozbawionych dotychczas takiej ochrony. Celem projektowanych zmian jest wzmocnienie organu jako Rzecznika praw i słusznych interesów przedsiębiorców. Podmioty te stanowią istotny element systemu gospodarczego państwa. Potrzebne jest, aby umożliwić im jak najlepsze warunki, w tym środowisko prawne do funkcjonowania i rozwoju. Wyposażenie samodzielnego organu ochrony prawa (w tym przypadku praw przedsiębiorców) w skuteczne narzędzia interwencji generalnej, jak i indywidualnej procesowej jest konieczne do prawidłowej realizacji funkcji organu, co stanowi szczególne ważny interes publiczny. W taki sposób Rzecznik, jako silny, sprawny i skuteczny organ, stanowić będzie dobro wspólne, którego efekty działań będą mogły służyć całemu społeczeństwu.

Projekt ustawy ma na celu doprecyzowanie obowiązujących regulacji i usunięcie dostrzeżonych luk prawnych, a także przyznanie Rzecznikowi nowych uprawnień i kompetencji.

W związku z tym proponuje się:

1. zmianę nazwy Rzecznika na Rzecznika Praw Przedsiębiorców oraz rozszerzenie katalogu podmiotów objętych ochroną Rzecznika, w tym:

• dużych przedsiębiorców,
• osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu,
• rolników w rozumieniu ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Dzięki temu Rzecznik będzie mógł podejmować interwencje również na rzecz podmiotów wykonujących m.in. działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego czy też działalność wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów,
• innych podmiotów wykonujących działalność, której charakter jest jednak zbliżony do charakteru działalności gospodarczej, lecz nieposiadających formalnie statusu przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, tj. m.in. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,

Zaproponowana w projekcie modyfikacja przewiduje objęcie ochroną Rzecznika wszystkich przedsiębiorców, a nie tylko mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców. Zmiana ta powinna pozwolić Rzecznikowi na podejmowanie działań na rzecz ogółu przedsiębiorców oraz wyeliminowanie zachodzących w praktyce wątpliwości, np. co do zasad rozpatrywania wniosków zgłoszonych przez organizacje zrzeszające zarówno przedsiębiorców z sektora MŚP, jak i dużych przedsiębiorców. Aktualnie z ochrony Rzecznika skorzystać mogą przedsiębiorcy posiadający status mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców, zgodnie z definicjami uregulowanymi w art. 7 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. Dokonując rozszerzenia katalogu podmiotów wymagana jest zmiana nazwy, gdyż aktualna nazwa odnosiłaby się do części podmiotów podlegających ochronie.

W dalszej części przedstawiono dodatkowe uzasadnienie w zakresie rozszerzenia katalogu podmiotów objętych ochroną Rzecznika.

2. wprowadzenie możliwości powołania stałych lub doraźnych pełnomocników, w szczególności Pełnomocnika do spraw Unii Europejskiej, który wspierałby Rzecznika w realizowaniu zadań związanych z unijnym prawem gospodarczym. Ponadto proponuje się doprecyzowanie, że do zadań Rzecznika będzie należała również współpraca z właściwymi organami i instytucjami Unii Europejskiej na rzecz ochrony praw przedsiębiorców oraz poszanowania zasady wolności działalności gospodarczej i równego traktowania. Celem proponowanych zmian w tym zakresie nie jest wprowadzenie rozwiązań konkurencyjnych wobec dotychczasowej reprezentacji polskich interesów w Unii Europejskiej, a jedynie umożliwienie wprowadzenia rozwiązań organizacyjnych, które przyczyniłyby się do usprawnienia działań Rzecznika opartych na jego ustawowych kompetencjach oraz ramach dialogu wyznaczonych przez właściwe regulacje unijne,
3. wzmocnienie roli Rzecznika w ramach mediacji między przedsiębiorcami a organami administracji publicznej, poprzez nadanie Rzecznikowi konkretnych uprawnień w zakresie prowadzenia mediacji, która będzie przeprowadzana na wniosek oraz będzie objęta zasadą poufności, chyba że uczestnicy postanowią inaczej, przy czym mediacja nadal byłaby dobrowolną formą rozstrzygania sporu. Zmiany powinny przyczynić się do zwiększenia dostępności alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów na linii przedsiębiorca – organ administracji publicznej,
4. doprecyzowanie i rozszerzenie katalogu spraw cywilnych, w których Rzecznik może występować na rzecz ochrony praw przedsiębiorców – Rzecznik będzie mógł żądać wszczęcia, jak również brać udział w toczącym się już postępowaniu w sprawach cywilnych z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów oraz w sprawie praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową, w sprawach z zakresu regulacji energetyki, w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty, w sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego oraz w sprawach z zakresu regulacji rynku wodno-kanalizacyjnego (tj. w szczególności do postępowań cywilnych prowadzonych na skutek odwołań od decyzji organów administracyjnych – takich jak Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, Prezes Komunikacji Elektronicznej, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, itd.), jeżeli stroną jest przedsiębiorca, który wyraził zgodę na piśmie na udział Rzecznika, oraz jeżeli Rzecznik brał udział w postępowaniu administracyjnym poprzedzającym to postępowanie sądowe. Dzięki temu wsparcie przedsiębiorców przez Rzecznika będzie możliwe w toku całej drogi odwoławczej, niezależnie od ustalenia przez ustawodawcę trybu sądowo-administracyjnego czy cywilnego, jako trybu odwołania od aktów władczych (decyzji) organów administracji publicznej adresowanych do przedsiębiorców,
5. doprecyzowanie statusu Rzecznika w postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez uregulowanie wprost, że Rzecznikowi przysługują uprawnienia do wnoszenia skargi w postępowaniach przed sądami administracyjnymi w sprawach dotyczących praw przedsiębiorców, co będzie stanowić potwierdzenie możliwości  ochrony praw przedsiębiorców w tych postępowaniach,
6. rozstrzygnięcie w sposób jednoznaczny o przyznaniu Rzecznikowi uprawnienia do wnoszenia skarg kasacyjnych w sprawach dotyczących naruszenia praw przedsiębiorcy, w szczególności w postępowaniu w sprawach cywilnych z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, co powinno ułatwić przedsiębiorcom dochodzenia swoich praw w postępowaniach. Jednocześnie projektowane brzmienie art. 39818 k.p.c. przesądzi o wzajemnym zniesieniu kosztów procesu w razie wniesienia skargi kasacyjnej przez Rzecznika, co jednoznacznie ureguluje kwestię zwolnienia Rzecznika z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych,
7. wzmocnienie roli Rzecznika w zakresie opiniowania projektów aktów normatywnych dotyczących praw przedsiębiorców poprzez dodanie do ustawy o Rzeczniku przepisu, zgodnie z którym członkowie Rady Ministrów oraz inne podmioty właściwe do przygotowania projektów aktów normatywnych, programów i innych dokumentów rządowych dotyczących praw przedsiębiorców oraz zasad podejmowania, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będą zobowiązani do przedstawiania Rzecznikowi do zaopiniowania projektów tych dokumentów. Dzięki tej zmianie zmniejszy się ryzyko omijania Rzecznika w opiniowaniu projektów legislacyjnych zawierających zmiany istotne dla funkcjonowania przedsiębiorców,
8. rozszerzenie kompetencji Rzecznika o uprawnienia związane z opracowywaniem i przedkładaniem właściwym członkom Rady Ministrów oraz innym podmiotom właściwym do opracowywania projektów aktów normatywnych propozycji w zakresie projektów aktów normatywnych dotyczących praw przedsiębiorców oraz zasad podejmowania, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dzięki tej zmianie Rzecznik, po zidentyfikowaniu problemu, zamiast występować z wnioskiem do właściwego organu będzie mógł od razu zaproponować organowi rozwiązanie tego problemu, w formie projektu opracowanego zgodnie z zasadami tworzenia prawa, co powinno ułatwić i skrócić dalszy proces legislacyjny związany z rozwiązaniem danego problemu,
9. doprecyzowanie regulacji określających zasady ponoszenia kosztów w postępowaniach cywilnych z udziałem Rzecznika poprzez przesądzenie braku możliwości zasądzenia od Rzecznika zwrotu kosztów udziału w sprawie cywilnej dotyczącej sporu przedsiębiorcy z organem administracji publicznej,
10. doprecyzowanie regulacji określających zasady ponoszenia kosztów w postępowaniach z udziałem Rzecznika przed Krajową Izbą Odwoławczą poprzez wskazanie, że Rzecznik jest zwolniony z obowiązku uiszczenia wpisu przy wnoszeniu odwołania,
11. umożliwienie dostępu Rzecznikowi przez właściwe organy, organizacje lub instytucje publiczne również do spraw niezakończonych, jak również zobowiązanie tych podmiotów do przekazywania Rzecznikowi odpisów i kopii dokumentów dotyczących tych spraw. Uprawnienia Rzecznika nie będą naruszały przepisów o tajemnicach prawnie chronionych. Zobowiązanie organów, organizacji lub instytucji publicznych do udostępnienia akt i dokumentów spraw wszczętych i niezakończonych, w tym także odpisów i kopii z akt takich spraw, przyczyniłoby się do istotnego usprawnienia realizacji ustawowych zadań Rzecznika. W wielu przypadkach z prośbą o pomoc do Biura Rzecznika zwracają się mikroprzedsiębiorcy bądź mali przedsiębiorcy niedysponujący wsparciem profesjonalnego pełnomocnika, który mógłby zadbać o przekazanie całości np. dokumentacji podatkowej,
12. określenie maksymalnych limitów wydatków Rzecznika na kolejne 10 lat budżetowych wykonywania ustawy, zgodnie z art. 50 ust. 1c ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1530, z późn. zm.) (obecny limit wydatków w ustawie o Rzeczniku obejmuje okres do 2027 r.).

Projekt ustawy będzie miał pozytywny wpływ nie tylko na przedsiębiorców, ale także na całe społeczeństwo. Rozszerzenie kompetencji Rzecznika i katalogu podmiotów objętych jego ochroną, wzmocni pozycję osób fizycznych prowadzących lub planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej albo rolniczej.

Obecne przepisy w dużej mierze zapewniają ochronę mieszkańców miast, natomiast uwzględnienie producentów rolnych przyczyni się do zwiększenia świadomości mieszkańców wsi i mniejszych ośrodków, iż zarówno przedsiębiorcy, jak  i rolnicy mają organ ochrony ich praw, co również przyczyni się do zabezpieczenia produkcji rolnej, tym samym zwiększając bezpieczeństwo żywnościowe państwa.

Projekt ustawy będzie przewidywał objęcie ochroną Rzecznika również innych podmiotów wykonujących działalność, której charakter jest jednak zbliżony do charakteru działalności gospodarczej, lecz nieposiadających statusu przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców. Dotyczy to m.in. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.

Skutkiem projektowanych regulacji będzie poszerzenie kompetencji Rzecznika, w taki sposób, aby m.in. Rzecznik był organem ochrony praw i interesów przedsiębiorców, bez wykluczeń z grona podmiotów prowadzących działalność gospodarczą ze względu na formę czy wielkość struktury podmiotu będącego uczestnikiem obrotu gospodarczego. Nadmienić należy, iż aktualna ekonomia i gospodarka to złożony system zależności i powiązań podmiotów o różnej wielkości oraz wielości form prawnych funkcjonowania, co wymaga możliwości podejmowania adekwatnych działań. Wskazać należy jednak, iż podmioty mniejsze i słabsze ekonomicznie (sektor MŚP), ze względu na ograniczone możliwości i potencjał, zarówno organizacyjny jak i finansowy – znajdować się będą nieprzerwanie pod szczególną ochroną Rzecznika, co uzasadniają przywołane względy.

Odrębnie należy wskazać na dostrzeżone bariery w funkcjonowaniu instytucji Rzecznika, które niniejszy projekt ma za zadanie usuwać. Przeszkody te wynikają w większości z deficytu regulacji, w szczególności dotyczących zasad procesowych uczestnictwa Rzecznika w różnego rodzaju postępowaniach przed innymi organami i sądami. Ważne jest również, aby próby podjęcia przez Rzecznika interwencji i jego legitymacji nie wymagały każdorazowej analizy okoliczności faktycznych i prawnych stanu faktycznego z powodu niejasnego brzmienia przepisów obowiązującego prawa. Projektowana nowelizacja ma za zadanie również usunięcie wątpliwości interpretacyjnych.

Wprowadzone rozwiązania usprawnią funkcjonowanie Rzecznika w zakresie ochrony praw podmiotów. Projektowane regulacje mogą przyczynić się do redukcji kosztów ponoszonych przez przedsiębiorców poprzez eliminację nieuzasadnionych barier i utrudnień, których usunięcie będzie efektem działań Rzecznika podejmowanych w ramach jego ustawowych uprawnień.

Ze względu na fakt, że proponowane zmiany dotyczą konkretnych przepisów ustawowych, nie jest możliwe dokonanie zmiany w innej formie niż proponowana nowelizacja ustawy o Rzeczniku oraz innych ustaw.

Z wyrazami szacunku