Szanowni Państwo, Członkowie Związku Pracodawców Polska Miedź

Uprzejmie informuję, że do konsultacji publicznych skierowany został projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska (numer z wykazu UDER44).

Przedmiotowy projekt aktu prawnego wraz z Uzasadnieniem oraz Oceną Skutków Regulacji dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12401951/katalog/13154907#13154907

Uprzejmie proszę o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 26 września 2025 roku na adres: kuydowicz@pracodawcy.pl w formie tabeli uwag przesyłanej w załączeniu w wersji elektronicznej umożliwiającej edytowanie tekstu.

Nowelizacja przepisów ma przede wszystkim poprawić spójność obowiązujących wymagań z zakresu ochrony środowiska oraz zlikwidować zbędne obciążenia administracyjne. Przeszło dziesięcioletnie doświadczenia z prac administracji rządowej i samorządowej w przedmiocie stosowania przepisów dotyczących pozwoleń zintegrowanych pozwalają na zidentyfikowanie procedur, które przy zachowaniu wysokiego poziomu ochrony środowiska mogłyby zostać uproszczone bez uszczerbku dla jakości wydawanych decyzji administracyjnych.

Najważniejsze problemy, które znajdą swoje rozwiązanie wskutek wejścia w życie regulacji zawartych w projekcie ustawy:

1. obowiązujące regulacje dotyczące wprowadzania ścieków przemysłowych do kanalizacji zewnętrznej mogą prowadzić do dublowania obciążeń dla przedsiębiorców. Zgodnie art. 34 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2024 r. poz. 1087, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą – Prawo wodne”, wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych będących własnością innych podmiotów ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, stanowi szczególne korzystanie z wód wymagające uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Część instalacji posiadających pozwolenia zintegrowane odprowadza ścieki przemysłowe do kanalizacji, co często uregulowane jest także na podstawie wymagań określonych w konkluzjach BAT. W świetle bieżących przepisów, w takich przypadkach prowadzący instalację obowiązani są do posiadania dwóch decyzji regulujących wprowadzanie ścieków do zewnętrznej sieci kanalizacyjnej;
2. procedura dostosowania pozwoleń zintegrowanych do decyzji wykonawczych Komisji Europejskiej ustanawiających konkluzje BAT opisana w art. 215 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2025 r. poz. 647, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą Poś”, przewiduje obowiązek analizy pozwoleń zintegrowanych niezwłocznie po publikacji konkluzji BAT odnoszących się do głównego rodzaju działalności instalacji objętych takim pozwoleniem. Przepis został wprowadzony w 2014 r. aby ułatwić dostosowanie do wymagań BAT i uprawdopodobnić, że cała procedura zakończy się w terminie wynikającym z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/EU z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (Dz. Urz. UE L 334 z 17.12.2020, str. 17), zwanej dalej „dyrektywą 2010/75/EU”, tj. w ciągu 4 lat od daty publikacji konkluzji BAT. Obecne doświadczenia, związane ze stosowaniem tego przepisu wskazują jednak, że ma on ograniczoną wartość dodaną, stanowiąc jednocześnie dodatkową procedurę (a tym samym obciążenie dla organów administracji oraz podmiotów prowadzących instalacje) poprzedzającą złożenie wniosku o zmianę pozwolenia zintegrowanego;
3. obowiązujące przepisy nie dookreślają właściwości miejscowej wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska, zwanych dalej „WIOŚ”, dotyczącej zakresu informowania wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska przez inwestora np. o planowanym oddaniu do użytkowania instalacji wykorzystujących energię wiatru do wytwarzania energii elektrycznej, zlokalizowanych na obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej, czyli tzw. morskich farm wiatrowych. Problem ten jest szerszy i generalnie tyczy się inwestycji zlokalizowanych na morzu.

Zgodnie art. 76 ust. 4 ustawy Poś, na 30 dni przed terminem oddania do użytkowania nowo zbudowanego lub przebudowanego obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji realizowanych jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko inwestor jest obowiązany poinformować WIOŚ o planowanym terminie oddania do użytkowania nowo zbudowanego lub przebudowanego obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji oraz  zakończenia rozruchu instalacji, jeżeli jest on przewidywany.

Jednocześnie wedle art. 2 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2024 r. poz. 425), zwanej dalej „ustawą o inspekcji”, do zadań Inspekcji Ochrony Środowiska należy wykonywanie zadań określonych w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2024 r. poz. 1112, z późn. zm.) oraz udział w przekazywaniu do użytkowania obiektów lub instalacji realizowanych jako przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.

W odniesieniu do przedsięwzięć zlokalizowanych na morzu takich jak np. morskie farmy wiatrowe wywiązanie się z tych obowiązków jest utrudnione, gdyż na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów brak m.in. jednoznacznego wskazania, którego dokładnie wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska inwestor jest obowiązany poinformować o planowanym terminie: 1) oddania do użytkowania nowo zbudowanego lub przebudowanego obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji; 2) zakończenia rozruchu instalacji, jeżeli jest on przewidywany. W obecnym stanie prawnym próżno szukać przepisów precyzyjnie określających, który WIOŚ powinien uczestniczyć w odbiorze instalacji umiejscowionych na obszarach morskich. Taki stan rzeczy może w przyszłości przełożyć się na wydatne wydłużenie się procedury oddawania tych inwestycji do użytkowania.

Rekomendowane rozwiązania:

1. Rozwiązaniem problemu w zakresie dublowania obowiązków dotyczących wprowadzania ścieków przemysłowych do kanalizacji zewnętrznej będzie doprecyzowanie przepisów przez wskazanie, że odprowadzenie ścieków przemysłowych do kanalizacji, z instalacji wymagającej uzyskania pozwolenia zintegrowanego, będzie uregulowane na gruncie pozwolenia zintegrowanego, o ile mające zastosowanie do danej instalacji konkluzje BAT określają graniczne wielkości emisyjne dla tzw. uwolnień pośrednich, a więc odprowadzania ścieków do kanalizacji, a tym samym pozwolenie zintegrowane obejmuje ten zakres oddziaływań.

Zgodnie z art. 34 pkt 3 ustawy – Prawo wodne, szczególne korzystanie obejmuje wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych będących własnością innych podmiotów ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego określone w przepisach wydanych na podstawie art. 100 ust. 1 ww. ustawy. Natomiast „szczególne korzystanie z wód” wymaga, zgodnie z art. 389 tej ustawy uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Jednocześnie na podstawie art. 392 pozwolenia wodnoprawne na wprowadzanie ścieków do urządzeń kanalizacyjnych są wydawane z uwzględnieniem przepisów rozdziałów 1–4 w dziale IV tytułu III ustawy Poś.

Do zastąpienia (w określnych przypadkach) pozwolenia wodnoprawnego przez pozwolenie zintegrowane konieczne jest dokonanie zmian w ustawie Poś przez uwzględnienie w katalogu decyzji wskazanych w art. 182, które zastępuje pozwolenie zintegrowane, pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzenie ścieków do urządzeń kanalizacyjnych – o ile pozwolenie zintegrowane określa graniczne wielkości emisyjne dla uwolnień do kanalizacji. Nieodzowna będzie również nowelizacja art. 208 ust. 1 i art. 211 ust. 1 ustawy Poś przez dodanie do wskazanych tam decyzji także pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do urządzeń kanalizacyjnych. Jednocześnie zmieniony zostanie art. 211 ust. 6 pkt 7 ustawy Poś.

• Uproszczenie procedury dostosowania pozwoleń zintegrowanych do konkluzji BAT zostanie osiągnięte przez wykreślenie z art. 215 ust. 1 ustawy Poś obowiązku analizy i porównywania pozwoleń zintegrowanych z nowo opublikowanymi konkluzjami BAT. Właściwy organ ochrony środowiska nadal informowałby prowadzących instalację o fakcie publikacji konkluzji BAT oraz wzywał w związku z tym do złożenia wniosku o zmianę pozwolenia zintegrowanego, wskazując jakie konkluzje BAT mają zastosowanie i powinny zostać uwzględnione we wniosku.

Rezygnacja z analizy pozwoleń następującej po publikacji konkluzji BAT odciąży zarówno organy ochrony środowiska, jak również prowadzących instalacje, przekładając się na lepsze zagospodarowanie, wynikającego z przepisów UE, okresu 4 lat na dostosowanie instalacji. Sama procedura analizy pozwolenia zintegrowanego zapisana obecnie w art. 215 ust 1 ustawy Poś nie wynika bezpośrednio z przepisów dyrektywy 2010/75/UE.

Postulowana zmiana pociągnie za sobą także konieczność modyfikacji treści art. 216 ustawy Poś dotyczącego okresowych analiz pozwoleń zintegrowanych, z uwagi na funkcjonujące tam odniesienia do analizy opisanej obecnie w art. 215.

• W sprawach, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy o inspekcji, właściwość miejscowa WIOŚ zostanie rozszerzona także na obszary morskie Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1125, z późn. zm.).

Terytorialny zakres działania Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska oraz Zachodniopomorskiego Inspektora Ochrony Środowiska zostanie określony w oparciu o rozwiązania przyjęte już w § 2 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 7 października 1991 r. w sprawie utworzenia urzędów morskich, ich siedzib oraz terytorialnego zakresu działania dyrektorów urzędów morskich (Dz. U. z 2021 r. poz. 1339), gdzie wskazano terytorialny zakres działania dyrektorów urzędów morskich oraz w art. 82c ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2025 r. poz. 418), w którym uregulowana została właściwość wojewodów oraz Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w sprawach pozwoleń na budowę dla morskich farm wiatrowych. Zastosowanie jednolitego podziału terytorialnego dla wszystkich organów administracji zaangażowanych w proces inwestycyjny na obszarach morskich, w tym i dla wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska, przyczyni się do zwiększenia przejrzystości, spójności i efektywności działań kontrolnych oraz ograniczenia ryzyka interpretacyjnego.

Proponowanym rozwiązaniem jest również dodanie przepisu obligującego właściwego miejscowo dyrektora urzędu morskiego do zapewnienia, na wniosek organów Inspekcji Ochrony Środowiska, wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska niezbędnej pomocy w zakresie przeprowadzenia czynności kontrolnych w sprawach, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 6 i 7. Wskazana pomoc miałaby mieć charakter nieodpłatny i obejmować w szczególności zapewnienie terminowego transportu na miejsce i z miejsca czynności kontrolnych oraz zapewnienie bezpieczeństwa inspektorowi w trakcie czynności kontrolnych. Z uwagi na dotychczasowy brak doświadczeń w wykonywaniu przez wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska czynności na obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej organy te nie posiadają odpowiedniego zaplecza logistycznego do operowania na obszarach morskich. Niemniej jednak należy mieć na uwadze, że wobec potencjalnie czysto incydentalnego charakteru ww. działań w przyszłości oraz znaczących kosztów związanych z przeszkoleniem załogi i zakupem przez organy Inspekcji Ochrony Środowiska odpowiednich łodzi, zapewniających bezpieczny transport także poza morskie wody wewnętrzne (np. do wyłącznej strefy ekonomicznej) doposażenie Inspekcji Ochrony Środowiska w chwili obecnej nie znajduje uzasadnienia ekonomicznego.

Bezspornym jest, że tylko dyrektorzy urzędów morskich jako terenowe organy administracji morskiej w Polsce (wraz ze swoim aparatem pomocniczym w postaci urzędów morskich) posiadają niezbędne doświadczenie, zasób kadrowy i zaplecze techniczne dające gwarancje zapewnienia inspektorom Pomorskiego i Zachodniopomorskiego WIOŚ bezpieczeństwa w przeprowadzaniu na obszarach morskich RP czynności kontrolnych w sprawach, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy o inspekcji.

Z wyrazami szacunku