Raport KPMG International „The move to mandatory reporting. Survey of Sustainability Reporting 2024”.

Badanie KPMG pokazuje, że największe firmy robią postępy w zakresie raportowania zrównoważonego rozwoju, które staje się dla nich częścią zwykłej działalności biznesowej. Rosnąca liczba przedsiębiorstw, szczególnie w Europie, przygotowuje się do wymogów dyrektywy CSRD, która wprowadza obowiązek raportowania ESG, uwzględniającego zasadę podwójnej istotności. W tym procesie firmy napotykają różnorodne wyzwania, co uwidacznia się w wysokim odsetku tych, które nadal preferują opisowe podejście do raportowania i unikają opartego na danych liczbowych modelowania wpływu ryzyk środowiskowych i społecznych. Choć rosnąca liczba przedsiębiorstw uwzględnia w raportach zagadnienia takie jak bioróżnorodność i ład korporacyjny, to brakuje kompleksowych analiz wpływu społecznego i związanego z zarządzaniem. 

Analiza oddziaływań w zakresie ESG dostarcza istotnych informacji na temat zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstwa w perspektywie długoterminowej, dzięki czemu stanowi fundament zapewnienia ciągłości operacyjnej. Wydarzenia geopolityczne, takie jak gwałtowne wahania cen paliw wynikające z konfliktów w Ukrainie i na Bliskim Wschodzie, jednoznacznie podkreślają znaczenie przejrzystości w raportowaniu, która pozwala ocenić, jak organizacja przygotowuje się na wyzwania przyszłości. Pomimo rosnącej świadomości wiele firm nadal zmaga się z wypracowaniem odpowiedniej równowagi w raportowaniu zagadnień ESG: przeważa podejście skoncentrowane na pozytywnych narracjach oraz jakościowych opisach działań, podczas gdy brakuje wystarczającego uwzględnienia wpływu środowiskowego i społecznego na prowadzenie działalności.

Kluczowe dane z raportu

1. 250 największych firm na świecie (próba obejmuje 250 największych firm pod względem przychodów wymienionych w rankingu Global Fortune 2023)

• 96% spośród 250 największych firm na świecie raportuje w zakresie zrównoważonego rozwoju (brak zmian od 2022 roku);
• 95% tych firm publikuje cele emisji dwutlenku węgla – ten odsetek wzrósł aż o 15 p.p. od 2022 roku;
• 82% takich firm zintegrowało raportowanie i uwzględnia informacje na temat zrównoważonego rozwoju w swoich raportach rocznych. to istotny wzrost z poziomu 68% w 2022 roku, spowodowany w dużej mierze rosnącą adaptacją ESG przez firmy chińskie i amerykańskie, które łącznie stanowią 60% grupy najbardziej dochodowych firm.

2. 5800 największych firm z 58 jurysdykcji (próba obejmuje 5800 firm, po 100 z każdego z 58 włączonych krajów, terytoriów lub jurysdykcji. Lista firm w każdym z krajów została zdefiniowana przez specjalistów KPMG na podstawie uznanego krajowego źródła, a w przypadku jego braku – na podstawie kapitalizacji rynkowej lub podobnej miary. W Europie na próbę składają się przedsiębiorstwa z 24 krajów: Austrii, Belgii, Cypru, Czech, Estonii, Finlandii, Niemiec, Grecji, Węgier, Islandii, Irlandii, Włoch, Luksemburgu, Malty (od 2024 r.), Holandii, Norwegii, Polski, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Hiszpanii, Szwecji, Szwajcarii oraz Wielkiej Brytanii)

• 79% badanych dużych firm raportuje w zakresie zrównoważonego rozwoju (brak zmian od 2022 roku);
• 80% tych organizacji publikuje cele emisji dwutlenku węgla, co oznacza wzrost o 9 p.p. od 2022 roku;
• 62% takich firm uwzględniło ESG i zrównoważony rozwój w swoich raportach rocznych na przestrzeni ostatnich dwóch lat. Odsetek ten jest stabilny, choć istnieją znaczące różnice lokalne – na przykład w regionie Azji i Pacyfiku 81% procent spółek uwzględnia zrównoważony rozwój w raportach rocznych, w porównaniu z 50% na Bliskim Wschodzie i w Afryce.
• 60% największych firm z 58 badanych jurysdykcji łączy obecnie swoje cele redukcji emisji dwutlenku węgla z celem ustalonym w Porozumieniu Paryskim, jakim jest utrzymanie globalnego wzrostu temperatury w granicach 2°C w stosunku do poziomu sprzed epoki przemysłowej.

3.Polskie firmy

• 89% największych polskich firm, raportuje ESG. To o 10 p.p. więcej niż średnia dla największych firm na świecie i wzrost o 7 p.p w ciągu dwóch lat.
• 22% z grupy 100 największych polskich firm deklaruje, że podejmuje działania w celu osiągnięcia zgodności ze standardami ESRS, co sytuuje nasz kraj na szóstym miejscu w Europie. Jest to trzykrotnie mniejszy wynik niż uzyskała w tym zakresie Hiszpania (66%), ale o 10 p.p. większy niż średnia europejska.

4. 89% firm z sektora leśnictwa i papieru raportuje ESG, co daje mu pierwsze miejsce wśród wszystkich sektorów. Tuż za nim plasują się firmy motoryzacyjne (86%) i przedsiębiorstwa użyteczności publicznej (85%). Zrównoważony rozwój najrzadziej raportują firmy z sektora opieki zdrowotnej (67%).

Główne tendencje w ESG w 2024 roku

1. Raportowanie ESG w dużych firmach staje się normą: Raportowanie zrównoważonego rozwoju oraz ustalanie i kontrolowanie celów w zakresie emisji dwutlenku węgla jest częścią zwykłej działalności biznesowej największych firm. Ponadto niektóre spółki, głównie z siedzibą lub prowadzące działalność w Europie, z wyprzedzeniem przygotowują się na obowiązkową sprawozdawczość w zakresie zrównoważonego rozwoju, zgodną z unijną dyrektywą CSRD.
2. Stopień realizacji zaleceń TCFD nadal rośnie: Prawie trzy czwarte z 250 najbardziej dochodowych firm na świecie raportuje ryzyko klimatyczne zgodnie z zaleceniami Task Force on Climate-related Financial Disclosures. Ponieważ TCFD było kluczowym wkładem zarówno w standardy ISSB, jak i ESRS, podmioty które wdrożyły te nieobowiązkowe zalecenia mają przewagę we wdrażaniu nowych, obowiązkowych regulacji.
3. Firmy raportują coraz więcej aspektów zrównoważonego rozwoju: Blisko połowa największych badanych spółek raportuje obecnie kwestie związane z bioróżnorodnością, co stanowi dwukrotny wzrost w ciągu czterech lat. Podobną dynamikę wzrostu odnotowało w niektórych grupach raportowanie ładu korporacyjnego.
4. Organizacje preferują opisowe zamiast opartego na liczbach raportowanie ryzyk: Niewielka liczba spółek stosuje alternatywy, takie jak modelowanie wpływu w zakresie ryzyk klimatycznych, a jeszcze mniej wykracza poza raportowanie narracyjne w zakresie ryzyk społecznego i zarządzania. W przypadku tych ostatnich, w zależności od podgrupy, jest to 0-2% firm, przy czym żadna z grupy 250 najbardziej dochodowych organizacji nie kwantyfikuje potencjalnego wpływu ryzyka związanego z zarządzaniem.

Zgodność z dyrektywą CSRD

Dyrektywa Unii Europejskiej w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD) wprowadza obowiązek raportowania niefinansowego dla około 50 000 firm, które na terenie Unii Europejskiej mają swoją siedzibę, spółki zależne lub są notowane na jej rynkach regulowanych. Legislacja wykracza poza zagadnienia związane z klimatem i obejmuje szereg kwestii ESG, od zanieczyszczenia środowiska, przez bioróżnorodność, eksploatację zasobów, wpływ społeczny na pracowników bezpośrednio zatrudnionych, dostawców, społeczności, konsumentów i użytkowników końcowych, po zarządzanie procesami biznesowymi. Zgodnie z dyrektywą firmy muszą stosować unijne standardy raportowania i taksonomię, wprowadzającą klasyfikację zrównoważonej działalności gospodarczej, a następnie publikować zgodne z nimi sprawozdania jako część raportów zarządczych i poddawać je niezależnej weryfikacji. Regulacja wprowadza zasadę „podwójnej istotności”, w której raportowanie uwzględnia z jednej strony wpływ na interesariuszy i społeczeństwo, a z drugiej – wpływ finansowy.

Niezależne zapewnienie rzetelności

Uzyskanie niezależnej weryfikacji będzie obowiązkowe dla spółek raportujących zgodnie z dyrektywą CSRD, co oznacza, że odsetek spółek uzyskujących taką weryfikację będzie wciąż wzrastał, kontynuując obecny trend. Formalne zapewnienie dotyczące ujawniania informacji na temat zrównoważonego rozwoju jest obecnie najczęściej stosowane przez firmy motoryzacyjne (70%), a najrzadziej przez dostawców usług transportowych i rekreacyjnych (47%). Spośród największych organizacji, które uzyskują zewnętrzne zapewnienia, blisko połowa firm korzysta w tym zakresie z usług tej samej organizacji, która przeprowadza jej audyt finansowy.

Zasada podwójnej istotności

Podwójna istotność polega na ocenie dwukierunkowego wpływu: po pierwsze, wpływu firmy na społeczeństwo i środowisko, a po drugie tego, jak uwarunkowania zrównoważonego rozwoju wpływają na wyniki finansowe i przepływy pieniężne firmy. Podwójna istotność jest najbardziej kompletną formą oceny istotności i stanowi kamień węgielny zgodności z unijną dyrektywą CSRD.

Szczegółowe informacje o Raporcie pod linkiem.

Źródło: KPMG (KPMG Sp. z o.o.)