Komisja Europejska prowadzi konsultacje publiczne przepisów prawa funduszy strukturalnych w UE (infrastruktura w sektorach transportu, energii i telekomunikacji) – na podstawie analizy zmienionego Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające instrument „Łącząc Europę oraz Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1153 z dnia 7 lipca 2021 r. ustanawiające instrument „Łącząc Europę” i uchylające rozporządzenia (UE) nr 1316/2013.

Ostateczny termin na przesłanie opinii to 28 maja 2025 r.

Instrument „Łącząc Europę” (CEF1) na lata 2014–2020 utworzono jako wspólny program finansowania na potrzeby ukończenia transeuropejskich sieci infrastruktury w sektorach transportu (TEN-T), energii (TEN-E) i telekomunikacji. Sieci te powinny ułatwiać połączenia transgraniczne, sprzyjać spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, przyczyniać się do podniesienia konkurencyjności społecznej gospodarki rynkowej oraz do przeciwdziałania zmianie klimatu. Uzasadnieniem utworzenia wspólnego instrumentu finansowania było umożliwienie pełnego wykorzystania synergii między tymi trzema sektorami. Budżet na wdrożenie CEF1 wynosi 30,4 mld EUR.

W sektorze transportu instrument CEF1 wykorzystuje się głównie do wsparcia projektów infrastrukturalnych będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w ramach sieci TEN-T. Projekty te ukierunkowane są na usunięcie wąskich gardeł, budowę brakujących połączeń i modernizację odcinków transgranicznych, a także poprawę interoperacyjności kolei. W ramach instrumentu CEF1 współfinansuje się również infrastrukturę bezpiecznego i zrównoważonego transportu (na przykład punkty zaopatrzenia w paliwa alternatywne dla transportu drogowego lub portów) oraz wzajemnie połączone i interoperacyjne rodzaje transportu i usługi transportowe (terminale multimodalne, połączenie portów lub portów lotniczych z siecią kolejową, systemy aplikacji telematycznych dla dróg, kolei, śródlądowych dróg wodnych i statków oraz systemy zarządzania ruchem lotniczym). Na instrument „Łącząc Europę” w sektorze transportu przeznaczono budżet w wysokości 24,1 mld EUR. Dla państw kwalifikujących się do objęcia wsparciem w ramach Funduszu Spójności przewidziano środki w łącznej wysokości 11,3 mld EUR.

W sektorze energii CEF1 przyczynia się do realizacji projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, które wspierają dalszą integrację wewnętrznego rynku energii oraz interoperacyjność transgranicznych sieci elektroenergetycznych i gazowych. Projekty te mają na celu zapewnienie UE większego bezpieczeństwa dostaw energii, włączenie energii ze źródeł odnawialnych do sieci przesyłowej oraz rozwój inteligentnych sieci energetycznych i sieci przesyłowych dwutlenku węgla. Budżet przeznaczony na instrument „Łącząc Europę” w sektorze energii wynosi 5,35 mld EUR.

W sektorze telekomunikacji CEF1 ukierunkowany jest na projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania, które mają na celu wsparcie interoperacyjności, łączności, zrównoważonego rozprzestrzeniania, funkcjonowania i modernizacji transeuropejskiej infrastruktury usług cyfrowych oraz inwestycji stymulujących rozwój i modernizację sieci szerokopasmowych, aby przyczynić się do osiągnięcia celów Europejskiej agendy cyfrowej w zakresie łączności szerokopasmowej. Budżet przeznaczony na instrument „Łącząc Europę” w sektorze telekomunikacji wynosi 1 mld EUR.

Instrument „Łącząc Europę” na lata 2014–2020 jest centralnie zarządzanym unijnym programem finansowania infrastruktury transportowej, energetycznej i telekomunikacyjnej. Instrument „Łącząc Europę” przyczynia się do realizacji sieci transeuropejskich dzięki budżetowi w wysokości 30,4 mld EUR.

Niniejsza ocena obejmie skuteczność, wydajność, spójność, adekwatność i unijną wartość dodaną współfinansowania w ramach instrumentu „Łącząc Europę” na rzecz projektów infrastrukturalnych w trzech sektorach.

Główne zainteresowane strony, z którymi przeprowadzone zostaną konsultacje:

w odniesieniu do instrumentu „Łącząc Europę” w sektorze transportu:

• – państwa członkowskie (krajowe ministerstwa odpowiedzialne za wdrażanie instrumentu „Łącząc Europę”, TEN-T i projektów w zakresie mobilności wojskowej);
• – promotorzy projektów (zarządcy infrastruktury transportowej, podmioty utworzone w celu realizacji połączeń transgranicznych i przedsiębiorstwa prywatne);
• – instytucje finansowe (Europejski Bank Inwestycyjny i krajowe banki prorozwojowe);
• – przyszli użytkownicy infrastruktury współfinansowanej z CEF (stowarzyszenia przewoźników kolejowych/armatorów/przewoźników lotniczych/drogowych, spedytorzy, operatorzy transportu multimodalnego, zasiedziali lub nowi operatorzy kolejowi oraz organizacje pasażerów);
• – zainteresowane strony z sektora środowiska;
• – europejscy koordynatorzy dziewięciu korytarzy sieci bazowej TEN-T i dwóch priorytetów horyzontalnych;

w odniesieniu do instrumentu „Łącząc Europę” w sektorze energii:

• – państwa członkowskie (krajowe ministerstwa odpowiedzialne za wdrażanie projektów CEF i TEN-E);
• – promotorzy projektów (operatorzy systemów energetycznych, operatorzy sieci składowania i sieci przesyłowych dwutlenku węgla, przedsiębiorstwa takie jak podmioty zaangażowane w rozwój odnawialnych źródeł energii i zakłady użyteczności publicznej);
• – stowarzyszenia europejskich sieci operatorów systemów energetycznych;
• – Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER);
• – krajowe organy regulacyjne;
• – właściwe organy krajowe odpowiedzialne za wydawanie zezwoleń;
• – instytucje finansowe (Europejski Bank Inwestycyjny i krajowe banki prorozwojowe);
• – użytkownicy infrastruktury (odbiorcy energii, przedsiębiorstwa kompensujące emisje, odbiorcy przemysłowi, organizacje konsumenckie, przedsiębiorstwa takie jak producenci i dostawcy energii);
• – organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną środowiska;
• – grupy regionalne w ramach priorytetowych korytarzy i obszarów infrastruktury energetycznej TEN-E;

w odniesieniu do Instrumentu „Łącząc Europę” w sektorze technologii cyfrowych:

• – organy państw członkowskich odpowiedzialne za infrastrukturę cyfrową;
• – operatorzy telekomunikacyjni (sieci telekomunikacji ruchomej, sieci szkieletowe, podmorskie);
• – potencjalni użytkownicy sieci 5G (producenci samochodów, świadczeniodawcy opieki zdrowotnej itp.);
• – dostawcy sprzętu (np. producenci kabli podmorskich);
• – przedsiębiorstwa wdrażające infrastrukturę kablową;
• – inwestorzy w infrastrukturę cyfrową.

(więcej…)