Program badawczo-szkoleniowy Euratomu na lata 2026–2027

Komisja Europejska prowadzi konsultacje publiczne przepisów prawa energetycznego w UE (energetyka atomowa, badania naukowe i innowacje) – ocena na podstawie analizy Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej EURATOM w kontekście Komunikatu KE: Zabezpieczenie naszej przyszłości Cel klimatyczny na 2040 r. i droga ku neutralności klimatycznej do 2050 r. jako fundamenty zrównoważonego, sprawiedliwego i dostatniego społeczeństwa.

Ostateczny termin na przesłanie opinii lub wypełnienie kwestionariusza online udostępnionego przez KE to 24 maja 2024 r.

Proponowany program badawczo-szkoleniowy Euratomu na lata 2026–2027 dotyczy działań badawczych i szkoleniowych w zakresie fuzji jądrowej i rozszczepienia jądrowego. Jest on bezpośrednią kontynuacją obecnego programu badawczo-szkoleniowego (2021–2025), który uzupełnia program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa”. Program Euratomu ma na celu utrzymanie najwyższych standardów bezpieczeństwa jądrowego i kompetencji Europy w dziedzinie jądrowej.

Program badawczo-szkoleniowy Euratom na lata 2021–2025 (zwany dalej „programem”) jest głównym unijnym programem finansowania badań jądrowych, a jego budżet wynosi niemal 1,4 mld EUR. Program koncentruje się na utrzymaniu najwyższych standardów bezpieczeństwa jądrowego i umiejętności Europy w dziedzinie jądrowej. Program finansuje również rozwój energii termojądrowej, która jest długoterminową opcją niskoemisyjnej produkcji energii elektrycznej na dużą skalę, co może pomóc w zaspokojeniu zapotrzebowania na energię w przyszłości.

W sektorze syntezy jądrowej rośnie konkurencja międzynarodowa, a na całym świecie rozwija się dynamiczny sektor prywatny. Istnieje poważne niebezpieczeństwo, że utracimy unijną wiedzę fachową i potencjał przemysłowy w dziedzinie syntezy jądrowej, jeżeli nie wykorzystamy potencjału innowacyjnego unijnego sektora prywatnego do przyspieszenia rozwoju technologii. W komunikacie Komisji w sprawie europejskiego celu klimatycznego na 2040 r. (COM(2024)63) podkreślono, że wszystkie bezemisyjne i niskoemisyjne rozwiązania energetyczne, w tym energia jądrowa, są niezbędne do dekarbonizacji systemu energetycznego do 2040 r. Sojusz przemysłowy na rzecz małych reaktorów modułowych, zainicjowany w 2024 r., ma na celu wspieranie dekarbonizacji zgodnie z najwyższymi standardami bezpieczeństwa jądrowego i powinien również określać przyszłe potrzeby badawcze. Ważne jest także uznanie znaczenia badań jądrowych w dziedzinach nieenergetycznych, takich jak zastosowania medyczne lub kosmiczne, oraz szerokie zapotrzebowanie na specjalistów w dziedzinie jądrowej.

(więcej…)