Komunikat KE: Inwestowanie w rozwój technologii niskoemisyjnych (plan EPSTE)

Investing in the Development of Low Carbon Technologies (SET-Plan)

COM/2009/0519 final

Jako część strategii rozwoju gospodarki niskoemisyjnej Unia Europejska przyjęła cele polityki w zakresie energetyki i klimatu do 2020 r. Technologia może odegrać bardzo ważną rolę w realizacji tych celów. Plan EPSTE jest filarem technologicznym polityki UE w zakresie energetyki i klimatu.

Dokument ustanawia Plan EPSTE dotyczący rozwoju technologii niskoemisyjnych. Europejski strategiczny plan w dziedzinie technologii energetycznych ma na celu wspieranie rozwoju i wykorzystania technologii niskoemisyjnych do 2020 r. Promuje współpracę między krajami UE, firmami i placówkami badawczymi, która dzięki łączeniu umiejętności i obiektów może obniżyć koszty. Pomaga również w finansowaniu projektów.

Europejskie inicjatywy przemysłowe są realizowane dla różnych rodzajów energii. Dzięki nim można wyprodukować do 2020 r. następującą ilość energii elektrycznej: energii wiatrowej 20%, energii słonecznej 15% i bioenergii 14%.

Europejska inicjatywa na rzecz sieci elektrycznej ma na celu umożliwienie w 50% sieci w Europie zintegrowanie odnawialnych źródeł energii i skuteczne dopasowanie do siebie podaży i popytu do 2020 r.

Inicjatywa wychwytywania i składowania dwutlenku węgla ma na celu zapewnienie, aby stosowane technologie były opłacalne ekonomicznie.

Inicjatywa na rzecz zrównoważonego rozszczepiania jądrowego ma na celu wprowadzenie prototypowych technologii IV generacji do 2020 r.

Inicjatywa na rzecz racjonalizacji zużycia energii powinna zapewnić, że 25-30 inteligentnych miast (czyli miast, które korzystają z technologii cyfrowych, pozwalających na oferowanie mieszkańcom lepszego poziomu usług publicznych oraz na lepsze wykorzystanie zasobów przy mniejszym wpływie na środowisko) wysunie się na czoło w dążeniu do przejścia na niskoemisyjne technologie przyszłości.

Europejskie stowarzyszenie badań nad energią wspiera skoordynowaną współpracę między krajowymi placówkami badawczymi w ramach wspólnych programów. Towarzyszą temu działania na rzecz tworzenia ośrodków naukowo-badawczych.

Komisja bada inne rozwiązania technologiczne, takie jak morska energia odnawialna (np. energia wiatrowa, elektrownie pływowe), przechowywanie energii, ogrzewanie i chłodzenie za pomocą energii odnawialnej. W dziedzinie energii jądrowej zajmuje się wyzwaniami dotyczącymi przedłużenia okresu eksploatacji obiektów i usuwania odpadów radioaktywnych.

UE współpracuje aktywnie z wieloma międzynarodowymi partnerami, np. ze Strategicznym Forum ds. Międzynarodowej Współpracy Naukowo-Technicznej.

Jednym z najważniejszych celów UE musi być stworzenie gospodarki niskoemisyjnej. UE przyjęła kompleksowe ramy polityki obejmujące między innymi: cele polityki w zakresie energetyki i klimatu do 2020 r. oraz ceny emisji CO2 w ramach systemu handlu uprawnieniami do emisji. Dąży się również do udanego zakończenia międzynarodowych negocjacji w sprawie zmian klimatu na konferencji w Kopenhadze[1] pod koniec 2009 r. Nadszedł więc czas na osiąganie konkretnych rezultatów, zarówno w odniesieniu do celów do roku 2020, jak i – w perspektywie długoterminowej – zmierzając ku obniżeniu do 2050 r. emisji gazów cieplarnianych o 80 % w stosunku do poziomów emisji z 1990 r.

Jednym w najważniejszych wyzwań XXI wieku jest transformacja obecnego systemu energetycznego w oparciu o model niskoemisyjny. Obecnie 80 % zaopatrzenia w źródła energii pierwotnej w UE pokrywają paliwa kopalne. W minionych dziesięcioleciach sieci i łańcuchy dostaw udoskonalano pod kątem zaopatrywania społeczeństwa w energię pochodzącą z tych źródeł. Wzrost gospodarczy i dobrobyt budowano na ropie, węglu i gazie. Jednocześnie paliwa te były jednak źródłem podatności na zakłócenia w dostawach energii występujące poza UE, zmienność jej cen i zmiany klimatu.

Istnieje wiele różnych sposobów przejścia na gospodarkę niskoemisyjną. Nie wystarczy jednak do tego pojedynczy środek czy technologia, a ich odpowiedni dobór w poszczególnych krajach będzie wypadkową decyzji politycznych, sił rynkowych, dostępności zasobów i społecznej akceptacji.

Jak wiadomo, najważniejszy element tego wyzwania stanowią technologia i efektywne wykorzystanie zasobów. Należy motywować najwybitniejszych naukowców do poszerzania granic nauki w zakresie materiałoznawstwa, chemii, fizyki, nanotechnologii oraz biotechnologii, co pozwoli na znalezienie nowych i lepszych sposobów wytwarzania i zużywania energii. Jednocześnie nie można pozwolić sobie na bierne czekanie na opracowanie takich potencjalnie przełomowych rozwiązań w laboratoriach, a następnie ich często długotrwałą i niełatwą drogę do wprowadzenia na rynek. Koniecznie jest podjęcie działań już teraz, co przyspieszy rozwój technologii o największym potencjale. Stawia to pod presją środowiska naukowe i ośrodki technologiczne, aby szybko przedstawiły rozwiązania.

Przejście UE na gospodarkę niskoemisyjną byłoby jednak bezcelowe, gdyby takiego procesu nie podjęto na całym świecie. To właśnie dlatego wzmocnienie międzynarodowej współpracy stanowi integralną część negocjacji w sprawie klimatu, a G-8 wyraziła zgodę na wspieranie rozwoju, wprowadzanie i rozpowszechnianie zaawansowanych technologii w gospodarkach wschodzących i rozwijających się, natomiast forum największych gospodarek świata na stworzenie światowego partnerstwa na rzecz współpracy w zakresie rozwoju technologii niskoemisyjnych powodujących przekształcenie modelu gospodarki. Aktywna polityka w zakresie handlu międzynarodowego również promować będzie rozwój rynków w Europie i poza nią, a także zwiększenie upowszechnienia technologii niskoemisyjnych.

Źródło: Komisja Europejska