Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM) – opłata emisyjna uiszczana w państwie trzecim

Komisja Europejska prowadzi konsultacje publiczne przepisów prawa ochrony środowiska oraz energetycznego w UE (działania w dziedzinie klimatu, cła, energia) – zgodnie z założeniami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 z dnia 10 maja 2023 r. ustanawiające mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2Dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego I Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz Rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2019/331 z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie ustanowienia przejściowych zasad dotyczących zharmonizowanego przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji w całej Unii na podstawie art. 10a dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady.

Ostateczny termin na przesłanie opinii to 25 września 2025 r.

W ramach Europejskiego Zielonego Ładu w 2023 r. UE wprowadziła mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM). CBAM jest instrumentem klimatycznym mającym służyć zapobieganiu ucieczce emisji. Do ucieczki emisji gazów cieplarnianych dochodzi, gdy z powodu kosztów emisji dwutlenku węgla przemysł UE przenosi produkcję do państw trzecich o mniej rygorystycznych ograniczeniach emisji lub gdy produkty przywożone z innych państw zastępują równoważne produkty, których produkcja wiąże się z mniejszymi emisjami gazów cieplarnianych ze względu na różnice w polityce klimatycznej. CBAM obejmuje obecnie cement, żelazo i stal, aluminium, nawozy, energię elektryczną i wodór. Zapewnia on, by produkty przywożone podlegały takim samym kosztom emisji dwutlenku węgla jak produkty wywarzane w UE w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS).

W rozporządzeniu (UE) 2023/956 („rozporządzenie CBAM”) przewidziano przyjęcie szeregu aktów wykonawczych, które doprecyzują i zharmonizują kluczowe aspekty techniczne CBAM, takie jak obliczanie emisji wbudowanych (art. 7), dostosowania obowiązku CBAM uwzględniające opłatę emisyjną faktycznie uiszczoną w państwie pochodzenia produktu (art. 9) oraz odzwierciedlanie przydziału bezpłatnych uprawnień w ramach EU ETS w latach 2026–2034 (art. 31).

Obecna inicjatywa jest zgodna z wysiłkami Komisji na rzecz uproszczenia rozporządzenia w sprawie CBAM i zapewnienia, by było ono stosowane racjonalnie pod względem kosztów. Komisja dąży również do zapewnienia przedsiębiorstwom jasności i pewności prawa, wspierania państw członkowskich w ich wysiłkach na rzecz wdrażania oraz poprawy ogólnej skuteczności CBAM. Aby zapobiec ucieczce emisji, kluczowe znaczenie ma spójne i skuteczne stosowanie przepisów CBAM we wszystkich państwach członkowskich. W tym celu Komisja będzie musiała przyjąć szereg aktów wykonawczych, które umożliwią wdrożenie przepisów dotyczących CBAM, aby zapewnić funkcjonowanie mechanizmu w jego ostatecznym kształcie, począwszy od 1 stycznia 2026 r.

Komisja zmienia metodykę CBAM mającą zastosowanie w okresie przejściowym (2023–2025), aby doprecyzować i uprościć jej stosowanie, zmniejszyć obciążenia administracyjne i ułatwić wykorzystywanie rzeczywistych emisji. Zmiana ta będzie opierała się na doświadczeniach zdobytych w okresie przejściowym i informacjach zwrotnych od zainteresowanych stron oraz zostanie uwzględniona w metodyce mechanizmu w jego ostatecznym kształcie (od 2026 r.), która zostanie określona w akcie wykonawczym dotyczącym metodyki. Niniejsze zaproszenie do zgłaszania uwag ma na celu zebranie dodatkowych informacji zwrotnych, danych i dowodów które pomogą Komisji w zmianie metodyki obliczania emisji bezpośrednich.

W ramach tej inicjatywy określone zostaną zasady przekształcania opłaty emisyjnej uiszczonej w państwie trzecim z tytułu zadeklarowanych emisji wbudowanych na odpowiednią liczbę certyfikatów mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2. Uwzględnione przy tym zostaną wszelkie formy rekompensaty dostępne w tym państwie, prowadzące do obniżenia ceny.

Więcej informacji, opinii oraz ocen skutków regulacji jest dostępnych pod linkiem KE: https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/14830-Mechanizm-dostosowywania-cen-na-granicach-z-uwzglednieniem-emisji-CO2-CBAM-op%C5%82ata-emisyjna-uiszczana-w-panstwie-trzecim_pl

Uprzejmie prosimy o przesłanie wszelkich uwag oraz opinii na adres: szkop@pracodawcy.pl.

W załączeniu znajduje się zaproszenie do zgłaszania uwag.

Źródło: Komisja Europejska