Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie szczegółowych warunków udzielania przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pomocy publicznej na inwestycje w magazynowanie energii elektrycznej i związaną z nimi infrastrukturę

Szanowni Państwo, Członkowie Związku Pracodawców Polska Miedź

Uprzejmie informuję, że do konsultacji publicznych skierowany został projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie szczegółowych warunków udzielania przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pomocy publicznej na inwestycje w magazynowanie energii elektrycznej i związaną z nimi infrastrukturę (numer z wykazu 1214).

Przedmiotowy projekt aktu prawnego wraz Uzasadnieniem oraz Oceną Skutków Regulacji dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12391402/katalog/13093694#13093694

Uprzejmie proszę o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 20 listopada 2024 roku na adres: kuydowicz@pracodawcy.pl w formie tabeli uwag przesyłanej w załączeniu, wersji elektronicznej umożliwiającej edytowanie tekstu.

W obecnym stanie prawnym brak jest uregulowań umożliwiających udzielanie pomocy publicznej na realizację przedsięwzięć finansowanych w ramach Programu Priorytetowego dotyczącego magazynów energii elektrycznej i związaną z nimi infrastrukturę dla poprawy stabilności polskiej sieci elektroenergetycznej (zwanego dalej „Programem”) ze środków Funduszu Modernizacyjnego (zwanego dalej „FM”).

Środki FM wypłacane Polsce jako Beneficjentowi FM, są przekazywane, zgodnie z ustawą dnia 15 kwietnia 2021 roku o zmianie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1047) (zwanej dalej „ustawą”), na wyodrębniony rachunek Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (zwanego dalej „NFOŚiGW”) pełniącego funkcję Operatora FM, który zarządza nimi na poziomie krajowym.

Przygotowany przez Operatora FM Program finansowany będzie z dwóch źródeł – Funduszu Modernizacyjnego oraz Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.

Uruchomienie Programu, po jego zatwierdzeniu przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) i udzielenie z jego środków wsparcia Beneficjentom Programu, będzie możliwe jedynie na podstawie przedmiotowej regulacji. 7 października 2024 roku EBI zatwierdził program i przyznanie środków na jego realizację.

Upoważnienie ustawowe do wydania niniejszego rozporządzenia zostało zawarte w art. 400a Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2024 r. poz. 54, z późn. zm.), zgodnie z którym minister właściwy  do spraw klimatu może określić, w  drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki udzielania pomocy publicznej na cele z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej ze środków pozostających w dyspozycji NFOŚiGW oraz wojewódzkich funduszy, uwzględniając konieczność zapewnienia przejrzystości udzielania tej pomocy oraz zapewnienia zgodności udzielanej pomocy z warunkami jej dopuszczalności. Przedmiotowa regulacja służyć będzie określeniu warunków udzielenia pomocy publicznej podmiotom, które będą ubiegały się o wsparcie z Programu.

W celu zapewnienia uruchomienia Programu rekomenduje się stworzenie na gruncie krajowym regulacji zgodnej z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu Komisji (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014, str. 1, z późn. zm.).

Celem Programu jest poprawa stabilności pracy krajowych sieci elektroenergetycznych oraz bezpieczeństwa energetycznego kraju poprzez wsparcie budowy magazynów energii elektrycznej przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej na wszystkich poziomach napięcia. Program przyczyni się do osiągnięcia ramowych celów klimatyczno-energetycznych wyznaczonych na poziomie krajowym (Polityka Energetyczna Polski 2040, cel szczegółowy nr 2 – rozwój wytwarzania energii elektrycznej i infrastruktury sieciowej; projekt strategiczny 2B – wdrożenie inteligentnych sieci elektroenergetycznych) oraz długoterminowych celów określonych w Porozumieniu paryskim. Aby kwalifikować się do wsparcia w ramach programu, projekt musi dotyczyć nowych magazynów energii elektrycznej podłączonych do linii przesyłowych lub dystrybucyjnych, niezależnie od wysokości napięcia.

Rodzajami inwestycji kwalifikujących się do wsparcia w ramach Programu będą:

1.       Budowa magazynów energii elektrycznej o mocy nie mniejszej niż 2 MW oraz pojemności nie mniejszej niż 4 MWh, mających unijny certyfikat bezpieczeństwa CER i ppoż. oraz homologację (np. kontenery bateryjne, inwertery, transformatory, montaż modułów bateryjnych, systemy wspomagające jak np. detekcji i ppoż., klimatyzacji, przekształtniki DC/DC (DC- prądu stałego) lub DC/AC (AC- prądu zmiennego), zabezpieczenia aktywne i nieaktywne) wraz z testami i odbiorami magazynów;

2.       Budowa przyłącza do sieci i infrastruktury towarzyszącej;

3.       Konfiguracja i adaptacja magazynu (BMS, EMS, odwzorowanie w systemach monitorujących, utworzenie zdalnego dostępu do urządzeń i/lub danych, certyfikacja i homologacja instalacji magazynowania energii w standardach UE, itp.),

przy czym inwestycja, o której mowa w pkt 1, jest obligatoryjna, natomiast te, o których mowa w pkt 2 i 3, są fakultatywne.

Działalność magazynów energii będzie skupiona na absorpcji nadwyżek energii z odnawialnych źródeł energii w celu zapewnienia stabilnej pracy sieci przesyłowych. Instalacje magazynowania energii zostaną podłączone do krajowych sieci elektroenergetycznych na wszystkich poziomach napięcia, co przyczyni się do ich stabilności.

Magazyn energii ma duży potencjał w zakresie dostosowywania się do szybkich zmian w podaży i zapotrzebowaniu na energię elektryczną, obsługi dużych dziennych wzrostów i opóźnień obciążenia resztkowego oraz zapewniania regulacji częstotliwości i usług bezwładnościowych w celu zapewnienia bezpiecznej i stabilnej pracy sieci elektroenergetycznej. Rozszerzanie tych możliwości jest niezbędne, aby móc dalej rozwijać produkcję energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w Polsce. Aby osiągnąć ten cel, beneficjenci będą aktywnie uczestniczyć w sprzedaży hurtowej i bilansowaniu rynku. Jednostki magazynowania energii ułatwią lepsze dopasowanie wzorców dostaw i zużycia energii odnawialnej, a jednocześnie będą dostępne do regulacji częstotliwości. Ponadto mogą przyczynić się do wzmocnienia dostaw energii fotowoltaicznej. Program zwiększy aktywność rynkową w polskim sektorze elektroenergetycznym.

Beneficjentami Programu będą przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236, z późn. zm.).

Program realizowany będzie w latach 2024 – 2028, przy czym:

1.       zobowiązania (rozumiane jako podpisywanie umów) podejmowane będą do 31.12.2025 r.;

2.       środki wydatkowane będą do 31.12.2028 r.

Łączny budżet Programu wynosi około 1,2 mld euro, w tym na wsparcie w formie dotacji przeznaczonych będzie około 90% środków, a 10% w formie pożyczek. Kwota środków pochodzących z FM wyniesie około 1 mld euro. Inwestycje wspierane ze środków FM będą mogły być finansowane poprzez pożyczki i dotacje.

Nabór wniosków odbywa się w trybie konkursowym. Terminy, sposób składania i rozpatrywania wniosków określone zostaną odpowiednio w ogłoszeniu o naborze lub w regulaminie naboru, które zamieszczane będą na stronie internetowej NFOŚiGW.

W ramach realizacji Programu stopień realizacji jego celu mierzony będzie następującymi wskaźnikami:

1.       moc systemów magazynowania energii elektrycznej (MW);

2.       wydajność systemów magazynowania energii elektrycznej (MWh).

Planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wyniesie co najmniej:

1.       2 500 MW mocy,

2.       pojemność 5 000 MWh.

Z wyrazami szacunku