Szanowni Państwo, Członkowie Związku Pracodawców Polska Miedź

Uprzejmie informuję, że do konsultacji publicznych skierowany został projekt rozporządzenia Ministra Przemysłu zmieniającego rozporządzenie w sprawie ratownictwa górniczego (numer z wykazu 1).

Przedmiotowy projekt aktu prawnego wraz Uzasadnieniem oraz Oceną Skutków Regulacji dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12389700/katalog/13082024#13082024

Uprzejmie proszę o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 22 października 2024 roku na adres: kuydowicz@pracodawcy.pl w wersji elektronicznej umożliwiającej edytowanie tekstu.

Dotychczasowa praktyka stosowania przepisów rozporządzenia Ministra Energii z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie ratownictwa górniczego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1418), zwanego dalej „rozporządzeniem”, wskazuje na potrzebę usprawnienia funkcjonowania ratownictwa górniczego.

W ocenie podmiotów działających w tym obszarze organizacja ratownictwa górniczego nie zapewnia niezbędnego stopnia bezpieczeństwa, w szczególności liczba ratowników górniczych przypadających na pracowników zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego jest niewystarczająca do sprawnego prowadzenia akcji ratowniczych. W dotychczasowym stanie prawnym zdarzało się, że przedsiębiorcy w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2024 r. poz. 1290), zwanej dalej „Pgg”, ustalając wymaganą liczbę ratowników w drużynie ratowniczej uwzględniali tylko pracowników „własnych”, pomijając pracowników zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego przez podmioty zewnętrzne. Jeśli taki stan będzie się utrzymywał, to w przypadku zaistnienia niebezpiecznego zdarzenia lub wypadku może nie być możliwe udzielenie pomocy wszystkim poszkodowanym w odpowiednim czasie.

Ponadto, obecnie obowiązujące przepisy dopuszczają, by nie wszystkie osoby pełniące funkcję zastępcy kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego spełniały wymagania, jakie musi spełniać kierownik takiej stacji. Mając na uwadze, że osoba taka musi działać w sytuacji zagrożenia i ponosi odpowiedzialność za podległe jej osoby, powinna legitymować się niezbędnym doświadczeniem i wiedzą.

Aktualnie, przepisy rozporządzenia nakazują skreślenie ratownika górniczego z ewidencji członków drużyny ratowniczej, w przypadku niewywiązywania się z obowiązków dotyczących m.in. uczestniczenia w pogotowiu ratowniczym, brania udziału w ćwiczeniach i pracach profilaktycznych, a także poddawania się badaniom lekarskim i uczestniczenia w okresowych kursach. Powoduje to automatyczne zmniejszenie liczby ratowników górniczych. Obecnie brakuje przepisu, który dopuszczałby możliwość „zawieszenia” gotowości członka drużyny ratowniczej, na czas dopełnienia ciążących na ratowniku górniczym obowiązków albo ewentualny czas uzupełnienia składu drużyny ratowniczej o nową osobę.

Również organizacja ćwiczeń ratowniczych wymaga dostosowania do faktycznych warunków. Np. wymaganie powtarzania ćwiczeń okresowych co 2 miesiące powoduje, że jeśli pierwsze ćwiczenia przeprowadzono w dniu 3 stycznia, to przeprowadzenie kolejnych w dniu 4 marca stanowi już naruszenie tego wymagania. Ponadto, pomimo iż w zakładach górniczych istnieją warunki do przeprowadzenia ćwiczeń, ratownicy są szkoleni poza zakładem górniczym, w którym wykonują czynności ratownicze. Wymaga to także dojazdu do jednostki ratownictwa, jedynie w celu odbycia ćwiczeń. Taka sytuacja często prowadzi do przekroczenia norm czasu pracy ratownika górniczego.

Dokumentacja dotycząca ratownictwa górniczego wymaga dostosowania do rzeczywistych potrzeb w zakresie prowadzonych ewidencji oraz treści planu ratownictwa górniczego.

W aktualnym stanie prawnym brakuje ponadto regulacji dotyczących prowadzenia akcji ratowniczej w przypadku zaistnienia zagrożenia w zakładzie górniczym mającym połączenie wentylacyjne (wyrobiskami dołowymi) z sąsiednim zakładem górniczym. Taki stan powoduje zagrożenie dla ratowników górniczych oraz osób poszkodowanych. Bez określenia takich zagadnień, co najmniej w planie ratownictwa górniczego, awaryjna zmiana kierunku przewietrzania chodników w jednym zakładzie górniczym może spowodować zatrzymanie dopływu powietrza do połączonych wentylacyjnie chodników sąsiedniego zakładu górniczego, w którym prowadzi się akcję ratowniczą.

Uporządkowania oraz zapewnienia przejrzystości, elastyczności (z podkreśleniem odpowiedzialności kierownika ruchu zakładu górniczego za podejmowane decyzje) i adekwatności do istniejących potrzeb wymagają także przepisy dotyczące prac profilaktycznych, m.in. w zakresie związanym z pożarami endogenicznymi w podziemnych zakładach górniczych.

Niezależnie od powyższego, zauważono potrzebę uproszczenia i doprecyzowania norm rozporządzenia w celu zapewnienia wewnętrznej spójności oraz spójności z przepisami innych aktów prawnych, w szczególności z Pgg, jako aktu zawierającego upoważnienie do wydania rozporządzenia w sprawie ratownictwa górniczego.

Dla utrzymania wysokich standardów bezpieczeństwa ruchu zakładów górniczych lub zakładów niezbędne jest wprowadzenie przepisów usprawniających działalność ratownictwa górniczego, w tym poprawiających warunki funkcjonowania zespołów ratowniczych w zakładach górniczych i zakładach. W tym celu konieczne jest wydanie przez Ministra Przemysłu rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie ratownictwa górniczego.

W porównaniu z dotychczasowym stanem prawnym, w projektowanym rozporządzeniu przewiduje się następujące zmiany:

1)  uproszczenie normy dotyczącej wyłączenia stosowania przepisów rozporządzenia do odkrywkowych zakładów górniczych;

2)  doprecyzowanie sposobu ustalania liczby pracowników (łącznie „własnych” i „obcych”) dla potrzeb określenia liczby ratowników górniczych w drużynie ratowniczej podziemnego zakładu górniczego;

3)  zwiększenie liczby ratowników górniczych w drużynie ratowniczej podziemnego zakładu górniczego w zakładach górniczych zatrudniających pod ziemią ponad 500 oraz ponad 2000 pracowników (odpowiednio z 50 do 80 oraz z 80 do 120 ratowników górniczych);

4)  doprecyzowanie mechanizmu prowadzenia ewidencji osób przeszkolonych w zakresie ratownictwa górniczego;

5)  ujednolicenie wymagań dla wszystkich zastępców kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego;

6)  doprecyzowanie wymagań dla kandydatów na ratowników górniczych albo mechaników sprzętu ratowniczego;

7)  wprowadzenie wpisu o czasowym braku gotowości członka drużyny ratowniczej do wykonywania pracy ratownika górniczego, poprzedzającym skreślenie z ewidencji drużyny ratowniczej, w celu umożliwienia w tym czasie uzupełnienia wymaganych badań lekarskich lub ćwiczeń;

8)  określenie mechanizmu dokumentowania nakazu pełnienia stałego dyżuru przez dyżurujący zastęp ratowniczy;

9)  doprecyzowanie normy dotyczącej wyposażenia ratowników górniczych w sygnalizatory bezruchu;

10)  doprecyzowanie wymagań dotyczących m.in. badań lekarskich zapewnianych przez jednostkę ratownictwa;

11)  określenie terminów specjalistycznych szkoleń jako rozłożonych równomiernie w trakcie roku;

12)  umożliwienie przeprowadzenia ćwiczeń także w podziemnym zakładzie górniczym, poza właściwą jednostką ratownictwa górniczego;

13)  rezygnację z przetwarzania danych osobowych lekarzy psychiatrów, psychologów i psychoterapeutów oraz osób personelu medycznego w planie ratownictwa górniczego;

14)  rozszerzenie w planie ratownictwa górniczego katalogu sposobów prowadzenia akcji ratowniczej o sposób postępowania w przypadku połączenia wentylacyjnego sąsiednich zakładów górniczych;

15)  uporządkowanie i jednoznaczne wskazanie przypadków, w których prowadzi się prace profilaktyczne;

16)  doprecyzowanie przepisów związanych z zabezpieczeniem aparatu regeneracyjnego lub powietrznego butlowego oraz sprzętu ochrony układu oddechowego, jeżeli do wypadku doszło podczas jego używania;

17)  rezygnację z zamieszczania w dzienniku kopalnianej stacji ratownictwa informacji o ćwiczeniach ratowniczych, którą wpisuje się do dziennika ćwiczeń drużyny ratowniczej;

18)  rezygnację z zastosowania nieadekwatnych do pomiaru składu chemicznego powietrza przyrządów pomiarowych na stanowisku pomiarowym.

Ponadto w projektowanym rozporządzeniu przewiduje się zmiany o charakterze redakcyjnym lub porządkującym, które mają na celu zapewnienie wewnętrznej spójności przepisów rozporządzenia, np. doprecyzowanie norm odsyłających do § 8 i 9 rozporządzenia przez konsekwentne stosowanie zwrotu „zakładów górniczych oraz zakładów”, oraz zapewnienie spójności przepisów rozporządzenia z przepisami innych aktów, np. z art. 122 ust. 3 Pgg w zakresie obowiązków kierownika ruchu zakładu górniczego.

Wyżej wymienione rozwiązania mogą być ujęte wyłącznie w przepisach nowelizowanego rozporządzenia.

Z wyrazami szacunku