Szanowni Państwo, Członkowie Związku Pracodawców Polska Miedź

Uprzejmie informuję, że do konsultacji publicznych skierowany został projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (numer z wykazu 54).

Przedmiotowy projekt aktu prawnego wraz z Uzasadnieniem oraz Oceną Skutków Regulacji dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12397702/katalog/13127565#13127565

Uprzejmie proszę o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 5 czerwca 2025 roku na adres: kuydowicz@pracodawcy.pl w wersji elektronicznej umożliwiającej edytowanie tekstu.

W związku ze zmianą dokonaną przez rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. poz. 1936) wprowadzające nową klasyfikację PKD 2025 zaszła konieczność zmiany (dostosowania) rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. z 2022 r. poz. 740).

Nie zmienią się kategorie ryzyk dla grup działalności, a w konsekwencji nie zmieni się wysokość stóp procentowych tej składki dla płatników składek.

Projektowane rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków jest wykonaniem upoważnienia ustawowego zawartego w art. 33 ust. 4 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2025 r. poz. 257).

Przepisy wykonawcze uszczegóławiające zasady, które określają ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe zarówno dla indywidualnego płatnika składek, jak i dla grup płatników składek zawarte są w rozporządzeniu z dnia 29 listopada 2002 r. Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne  z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. z 2024 r. poz. 451).

W załączniku nr 2 do rozporządzenia z dnia 29 listopada 2002 r. Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne  z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków obowiązującym od 1 kwietnia 2024 r. zawarte są kategorie ryzyka i odpowiadające im stopy procentowe składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Zgodnie z ustawą z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych płatnicy składek podzieleni są na dwie grupy:

• zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych,
• zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych.

Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych ustala Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe określonej dla grupy działalności, do której należy dany płatnik, i wskaźnika korygującego ustalonego dla tego płatnika. Stopę procentową składki Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustala tym płatnikom składek, którzy za trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe przesłali Informację o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe – ZUS IWA. Informację tę przekazują płatnicy składek, którzy podlegają wpisowi do rejestru REGON, byli zgłoszeni w ZUS jako płatnicy składek na ubezpieczenie wypadkowe nieprzerwanie przez cały rok kalendarzowy, za który składana jest informacja ZUS IWA, i przynajmniej jeden dzień w styczniu następnego roku oraz zgłaszali w roku kalendarzowym, za który składana jest informacja, średnio co najmniej 10 ubezpieczonych do ubezpieczenia wypadkowego.

Pozostali płatnicy składek samodzielnie ustalają stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe. Dla nich stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe wynosi tyle, co stopa procentowa określona dla grupy działalności, do której płatnik należy.

Płatnicy składek zostali przyporządkowani do określonych grup działalności, w zależności od rodzaju działalności Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), ujętej w rejestrze REGON podmiotów gospodarki narodowej.

Wysokość stopy procentowej składki dla płatników składek, którzy zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych i byli zobowiązani do składania ZUS IWA za trzy ostatnie lata kalendarzowe determinowana jest zarówno stopą procentową ustaloną dla grupy działalności oraz indywidualnym wskaźnikiem korygującym ustalanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych dla każdego płatnika składek odrębnie.

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) równocześnie ze stosowaniem klasyfikacji PKD 2025 w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, a także w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej można stosować klasyfikację PKD 2007 do działalności oznaczonej zgodnie z tą klasyfikacją przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2026 r.

Z uwagi na zmiany wprowadzone przez rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) wymagana jest zmiana rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków. Zakres zmian tego rozporządzenia będzie dotyczył płatników składek którzy będą zgłaszali do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych:

• którzy będą zgłaszani w ZUS jako płatnicy składek na ubezpieczenie wypadkowe po dniu 31 grudnia 2024 roku, lub
• którzy po dniu 31 grudnia 2024 r.  będą mieli ustalony kod PKD w oparciu o klasyfikację PKD 2025 roku.   

Nowi płatnicy składek zobowiązani są do samodzielnego ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w oparciu o swój rodzaj działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu, od którego płatnik został zgłoszony w ZUS.  Dla celów ustalenia swojego rodzaju działalności oraz właściwego zakwalifikowania do grupy działalności będą oni zobowiązani do zastosowania klasyfikacji PKD 2007 pomimo tego, że zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności, płatnicy ci będą wpisywani do rejestru REGON z nowym kodem PKD 2025. Analogiczna zasada będzie dotyczyła innych płatników, dla których w okresie od 1 stycznia 2025 r do 31 grudnia 2026 r. będzie ustalana stopa procentowa składki w oparciu o rodzaj działalności, jeżeli w tym okresie płatnikom tym zostanie ustalony kod PKD w oparciu o klasyfikację PKD 2025. 

Zatem w ramach projektowanego rozporządzenia wprowadzono regulację, zgodnie z którą dla celów ustalania rodzaju działalności i grupy działalności w okresie przejściowym od 1 stycznia 2025 r do 30 grudnia 2026 r., swój rodzaj działalności tacy płatnicy będą musieli określić według kodu PKD 2007, czyli na dotychczasowych zasadach.

Ponadto zgodnie z objaśnieniem do kolumny „Kod PKD” w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. klasyfikacją PKD wykorzystywaną do wyznaczania przeważającego rodzaju działalności płatnika składek na potrzeby ustalania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe jest klasyfikacja PKD 2007.

Dla celów wyliczania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadowe nie mogą być bowiem stosowane równolegle dwie różne klasyfikacje PKD, które dla danego rodzaju działalności mogą przewidywać zupełnie różne kody PKD. Rodzaj działalności płatnika musi być odkodowany w sposób jednoznaczny, a to może zostać zagwarantowane, jeśli wyznaczenie kodu PKD dla celów ustalania stopy procentowej składki będzie odbywało się w odniesieniu do jednej klasyfikacji PKD. Dlatego też konieczne jest zapewnienie, aby w okresie przejściowym, w którym będą stosowane równolegle dwie klasyfikacje PKD, rodzaj działalności dla celów wyznaczania składki wypadkowej był ustalany na podstawie klasyfikacji PKD 2007.

Wprowadzenie nowej klasyfikacji nie wymaga zmian w stosunku do płatników, którzy zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej  niż 9 ubezpieczonych bez względu na to czy działalność rozpoczęli po dniu 31 grudnia 2024 r. – ustalają oni stopę jako wartość 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności (art. 28 ustawy z dnia 30 października 2002 r.. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2025 r. poz. 257).

Analogiczna sytuacja miała już miejsce w 2008 r. Wówczas od 1 stycznia 2008 r. klasyfikacja PKD 2004 została zastąpiona klasyfikacją PKD 2007. Wtedy również na mocy przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz.U. z 2007 r. Nr 251, poz. 1885), klasyfikacja PKD 2004 mogła być stosowana do działalności oznaczonej zgodnie z tą klasyfikacją przed wejściem w życie zmian, jednak nie dłużej niż do 31 grudnia 2009 r. Wówczas celem jednoznacznego uregulowania kwestii wyznaczania kodu PKD dla celów ustalania stopy procentowej składki zostało zmienione rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 kwietnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U.  poz. 436).

Wprowadzenie nowej klasyfikacji PKD 2025 powoduje konieczność zmiany rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków, przez wprowadzenie regulacji określającej do jakiej daty ma być stosowana klasyfikacja PKD 2007 dla celów ustalania grup i rodzajów działalności oraz zapisu wskazującego, że na informacji ZUS IWA za rok 2025 należy podawać kod PKD 2007, a począwszy od informacji ZUS IWA za rok 2026 kod PKD 2025. Obowiązek wykazania w dokumencie ZUS IWA za 2026 r. przez płatnika składek przyporządkowania według nowej klasyfikacji PKD 2025 wynika z normy określonej w art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zgodnie z którą przyporządkowanie płatnika składek do grup działalności – a z tym związane jest ustalenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe –  następuje według numeru PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu 31 grudnia poprzedniego roku, co będzie niezbędne do wyliczenia składki na to ubezpieczenie według nowych stóp procentowych za okres od 1 stycznia 2027 r.

Nie ma możliwości rozwiązania problemu w drodze pozalegislacyjnej.

Z wyrazami szacunku