Uprzejmie informujemy, że do konsultacji publicznych został skierowany projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wyłączenia określonych porozumień specjalizacyjnych i badawczo-rozwojowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wyłączenia określonych porozumień specjalizacyjnych i badawczo-rozwojowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2023 r. poz. 1689 i 1705). Zgodnie z tym przepisem, Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia wyłączyć określone rodzaje porozumień ograniczających konkurencję spod zakazu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy, jeżeli spełniają one warunki określone w art. 8 ust. 1 ustawy. Obecnie obowiązują dwa rozporządzenia Rady Ministrów wyłączające określone rodzaje porozumień spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję:

• rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 kwietnia 2015 r. w sprawie wyłączenia niektórych rodzajów porozumień o transferze technologii spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz. U. poz. 585) oraz
• rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 maja 2023 r. w sprawie wyłączenia niektórych rodzajów porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz.U. 2023 poz. 1033).

Polski ustawodawca zdecydował, że obie grupy porozumień w sprawie współpracy horyzontalnej zostaną objęte jednym aktem prawnym, co przeciwdziała przeregulowaniu materii wyłączeń grupowych i zbędnemu mnożeniu przepisów wykonawczych. Za takim rozwiązaniem przemawia także to, iż w praktyce porozumienia obydwu powyższych rodzajów występują w ramach jednej kooperacji przedsiębiorców. Tak też ta kwestia była rozwiązywana do tej pory.  Rozporządzenie R&D UE oraz Rozporządzenie specjalizacyjne UE znalazły swój odpowiednik w rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 marca 2011 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień specjalizacyjnych i badawczo-rozwojowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. Polski ustawodawca do tej pory konsekwentnie przyjmował przepisy, które na potrzeby rynku krajowego, regulowały zakres wyłączeń w sposób odpowiadający zaproponowanemu przez Komisję. W celu zachowania ciągłości, przepisy polskich rozporządzeń przewidywały okres obowiązywania o rok dłuższy niż regulacje unijne. Okres ten pozwalał na analizę kierunku rozwiązań przyjmowanych przez UE oraz na przeprowadzenie prac legislacyjnych mających na celu wprowadzenie wyłączeń porozumień wzorowanych na rozwiązaniach unijnych. Rozporządzenie, wzorując się na rozwiązaniach przyjętych w HBER, będzie przewidywało wyłączenie porozumień specjalizacyjnych i badawczo-rozwojowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję określonego w art. 6 u.o.k.k. Jednocześnie rozporządzenie określi warunki dopuszczalności zwolnienia, klauzule niedozwolone – czyli takie, których strony nie mogą wprowadzić do porozumienia (występowanie tych klauzul w porozumieniu stanowi naruszenie art. 6 u.o.k.k.) oraz okres obowiązywania wyłączenia. Rozporządzenie wprowadza ogólne definicje i zakres rozporządzenia, określając, że reguluje ono warunki, na jakich porozumienia specjalizacyjne i badawczo-rozwojowe mogą być wyłączone spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. Rozporządzeni określa, które porozumienia specjalizacyjne i badawczo-rozwojowe mogą być wyłączone spod zakazu konkurencji, jaki jest próg udziału w rynku warunkujący wyłączenie, jakie klauzule niezależnie od spełniani pozostałych warunków nie mogą zostać wyłączone spod zakazu oraz Klauzule, których występowania w porozumieniach badawczo-rozwojowych nie uznaje się za naruszenie art. 6 ust. 1 u.o.k.k. Celem rozporządzenia przewidującego wyłączenie grupowe jest zatem uproszczenie z punktu widzenia przedsiębiorców oceny, czy zawarte przez nich porozumienie kooperacyjne może naruszać art. 6 u.o.k.k. Rozporządzenie to ma też w założeniu zwiększać pewność prawną po stronie przedsiębiorcy – w przeciwnym razie przedsiębiorca każdorazowo musiałby oceniać, czy jego porozumienie ogranicza ze względu na cel lub skutek konkurencję (przy czym określenie, jakie są skutki porozumienia jest znacznie trudniejsze) i czy potencjalnie wchodzi ono w zakres wyjątku określonego w art. 8 ust. 1 u.o.k.k. Wydanie rozporządzenia wyłączającego zmniejsza zatem obciążenia regulacyjne po stronie przedsiębiorców. Główne zmiany w porównaniu z rozporządzeniem obowiązującym do 31 grudnia 2023 r. obejmują kilka istotnych aspektów. Pierwszym z nich jest wprowadzenie większej przejrzystości i elastyczności w wyliczaniu udziałów w rynku zgodnie z zasadami. Nie zmieniono jednak istotnych uregulowań dotyczących progów udziałów w rynku (pozostają one na poziomie 20% dla porozumień specjalizacyjnych i 25% dla badawczo-rozwojowych), warunków zwolnień oraz klauzul czarnych i szarych. W odniesieniu do porozumień specjalizacyjnych, kluczowe zmiany obejmują dodatkowo poszerzenie zakresu w celu uwzględnienia umów produkcyjnych zawieranych przez więcej niż dwie strony. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów Szczegóły dotyczące projektu aktu prawnego zawarte są w uzasadnieniu oraz Ocenie Skutków Regulacji (OSR), które wraz z projektem aktu prawnego znajdują się w załączeniu. Link do informacji szczegółowych: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12381904 Uprzejmie prosimy o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu, także w wersji elektronicznej (edytowalnej), w terminie do dnia 20 lutego 2024 r. na adres szkop@pracodawcy.pl.