Uprzejmie informujemy, że do konsultacji publicznych został skierowany projekt ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych.

Projekt implementuje do polskiego porządku prawnego przepisy dyrektywy Rady (UE) 2022/2523 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 328 z 22.12.2022 r., str. 1.

Celem dyrektywy jest wdrożenie w Unii Europejskiej (UE) globalnych zasad przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania („zasad GloBE”), tj. głównej części tzw. Filaru II OECD. Na podstawie tych zasad, na świecie ma zostać ustanowiony minimalny poziom opodatkowania działalności gospodarczej.

Zasady GloBE zawarto w dokumencie Inclusive Framework pn. „Wyzwania Podatkowe Wynikające z Cyfryzacji Gospodarki – Modelowe Globalne Zasady Przeciwdziałania Erozji Podstawy Opodatkowania (Filar II)” (dokument ten dalej jako: Modelowe Zasady GloBE). Modelowe Zasady GloBE razem z Komentarzem do Modelowych Zasad GloBE, Wytycznymi Administracyjnymi, oraz dokumentem o Deklaracji Informacyjnej GloBE, stanowią tzw. Ramy Implementacyjne (Implementation Framework). Dyrektywa powinna być interpretowana i implementowana z uwzględnieniem Ram Implementacyjnych.

W ramach prac prowadzonych pod egidą Inclusive Framework zidentyfikowano kilka kluczowych problemów dotyczących szeroko pojętej architektury międzynarodowego opodatkowania działalności gospodarczej. Po pierwsze, zaobserwowano występowanie konkurencji podatkowej pomiędzy jurysdykcjami. To jest: rywalizację pomiędzy państwami o jak najniższe stawki podatkowe (ang. race to the bottom – wyścig do dna lub wyścig w dół). W ocenie OECD oraz niektórych jurysdykcji zrzeszonych w Inclusive Framework, race to the bottom prowadzić ma do agresywnej optymalizacji podatkowej polegającej na lokowaniu dochodu przez grupy międzynarodowe (potocznie zwane korporacjami) w krajach o najniższym poziomie opodatkowania (np. w rajach podatkowych). W opinii OECD grupy międzynarodowe korzystając ze zjawiska race to the bottom, doprowadzają do sytuacji, w której:

• opodatkowanie następuje w jurysdykcji o niskiej efektywnej stawce podatkowej, a nie w miejscu wytworzenia wartości,
• jurysdykcje bogate mogą sobie pozwolić na obniżanie stawek podatkowych i rezygnację z dochodów podatkowych, co w efekcie pogłębia dalszy rozdźwięk ekonomiczny miedzy państwami rozwiniętymi a rozwijającymi się,
• państwo które chce pozostać atrakcyjnie inwestycyjnie, musi (jako efekt presji w wyścigu do dna) także obniżyć opodatkowanie na swoim terytorium, co przyczynia się do spadku ogólnego poziomu opodatkowania grup międzynarodowych na całym świecie.

Celem projektu jest wprowadzenie tzw. globalnego podatku minimalnego (zasad GloBE). Jest to rozwiązanie, w którym największe przedsiębiorstwa międzynarodowe i krajowe będą podlegały każdego roku sprawdzeniu, czy spełniają wymóg minimalnego efektywnego poziomu opodatkowania: 15%. Jeśli efektywny poziom opodatkowania dochodu dla danej grupy międzynarodowej, w określonej jurysdykcji, będzie wynosił poniżej 15% (tzw. efektywna stawka 15%), na taką grupę zostanie nałożony odpowiedni podatek wyrównawczy (ang. top-up tax).

Wprowadzany projektem system globalnego podatku minimalnego ma zostać oparty o trzy rodzaje podatku wyrównawczego:

1. globalny podatek wyrównawczy – w dyrektywie jako zasada włączenia dochodu do opodatkowania (dalej jako: IIR),
2. krajowy podatek wyrównawczy – w dyrektywie jako krajowy podatek wyrównawczy wynikający z art. 11 (dalej jako: QDMTT),
3. podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków – w dyrektywie jako zasada niedostatecznie opodatkowanych zysków (dalej jako: UTPR).

IIR nakłada obowiązek zapłacenia odpowiedniego podatku wyrównawczego, co do zasady, na jednostkę dominującą najwyższego szczebla w grupie. System ten w założeniach jest podobny do funkcjonującego w wielu państwach, w tym w Polsce, reżimu opodatkowania zagranicznych jednostek kontrolowanych. Jednostka dominująca grupy, w jurysdykcji w której ma siedzibę, powinna zapłacić podatek wyrównawczy od swoich nisko opodatkowanych jednostek zależnych w innych jurysdykcjach.

QDMTT działa w sposób podobny do IIR, z tą istotną różnicą, że prawo do poboru podatku wyrównawczego zostaje w państwie, w którym znajdują się nisko opodatkowane jednostki składowe grupy, a więc najczęściej, będzie on płacony w tej jurysdykcji, gdzie ulokowany został nisko opodatkowany dochód (a niekoniecznie tam gdzie jest jednostka dominująca).

Względem standardu OECD, IIR i QDMTT zostało rozszerzone w dyrektywie na duże grupy krajowe, czyli grupy jednostek operujące na terenie wyłącznie jednego państwa członkowskiego.

UTPR nakłada obowiązek zapłacenia podatku wyrównawczego od jednostki dominującej, na jednostki z grupy znajdujące się w danej jurysdykcji, w sytuacji gdy ta jednostka dominująca działa w innej jurysdykcji, w której nie ma IIR.

Projektowane przepisy o opinii w sprawie opodatkowania wyrównawczego, uwzględniają specyfikę regulacji dot. opodatkowania wyrównawczego m.in. poprzez zastosowanie następujących rozwiązań:

• Ograniczenie kręgu podmiotów mogących wystąpić o wydanie opinii zasadniczo do podatników podatków wyrównawczych.
• Zwiększoną opłatę za opinię względem interpretacji indywidualnych.
• Utworzenie Rady do Spraw Opodatkowania Wyrównawczego na wzór Rady do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania. Na wniosek organu wydającego interpretację wspomniana Rada będzie opracowywać dokument opiniujący w zakresie m.in. prawidłowego rozumienia Ram Implementacyjnych czy odpowiedniego stosowania przepisów o rachunkowości.
• Ustalenie dłuższego, niż przy interpretacjach indywidualnych, terminu na wydanie opinii.
• Określony czas obowiązywania opinii.

Szczegóły dotyczące proponowanych zmian w prawnych zawarte są w uzasadnieniu oraz Ocenie Skutków Regulacji (OSR), które wraz z projektem aktu prawnego znajdują się w załączeniu.

Link do informacji szczegółowych: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12384558

Uprzejmie prosimy o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 16 maja 2024 r. na adres: szkop@pracodawcy.pl. Uwagi należy wnieść przy użyciu załączonej tabeli.