Projekt ustawy – Prawo własności przemysłowej

Uprzejmie informujemy, że do konsultacji publicznych został skierowany projekt ustawy – Prawo własności przemysłowej.

Celem przedkładanego projektu jest uregulowanie w jednym akcie prawnym, w sposób przejrzysty instytucji i procedur dotyczących ochrony własności przemysłowej, zaproponowanie nowych rozwiązań umożliwiających ochronę praw wyłącznych, uproszczenie i skrócenie postępowań, w tym skrócenie czasu udzielania ochrony. Niniejszy projekt jest odpowiedzią na liczne postulaty zgłaszane przez użytkowników systemu ochrony własności przemysłowej, tj. przedsiębiorców, przedstawicieli instytucji otoczenia biznesu i środowiska naukowego. Proponowana regulacja jest zgodna z założeniami polityki Rządu, zwłaszcza w odniesieniu do uproszczenia procedur i zwiększenia efektywności działania administracji publicznej.

W przedkładanym projekcie wprowadzono zatem szereg rozwiązań mających na celu skrócenie czasu oczekiwania przez zgłaszających na uzyskanie praw wyłącznych, przyspieszanie i upraszczanie procedur. Sprawne i skuteczne funkcjonowanie systemu ochrony stanowi istotną zachętę do korzystania z niego. Szybkie rozpatrywanie zgłoszeń ma także bardzo duże znaczenie dla efektywnego korzystania z takich instrumentów jak umowy licencyjne oraz umowy cesji praw, co przyczynia się do zwiększenia pewności obrotu gospodarczego. Równie istotnym jest wprowadzenie efektywnego systemu kontroli udzielonych już praw wyłącznych. Stąd też zakłada się wprowadzenie skutecznej procedury sprzeciwowej i spornej, pozwalającej na rozpoznanie sprawy w możliwe najkrótszym terminie. Zaproponowano także wprowadzenie możliwości alternatywnego rozwiązania sporu.

W związku z przekrojowym charakterem projektu, poniżej określono najważniejsze zmiany w poszczególnych obszarach:

  • w zakresie wynalazków zmiany mają głównie charakter redakcyjny i usuwają wątpliwości interpretacyjne. Wprowadzenie zasadniczych zmian w obszarze ochrony patentowej nie jest zasadne z uwagi na okoliczność, że istota tych regulacji wynika z licznych umów międzynarodowych, których Rzeczypospolita Polska jest stroną
  • w zakresie wzorów użytkowych konieczne jest usprawnienie i przyspieszenie postępowania zgłoszeniowego. Jedna z istotnych zmian przedmiotowego projektu zakłada zastąpienie obecnego systemu badawczego systemem rejestrowym, przy jednoczesnym maksymalnym zapewnieniu pewności obrotu prawnego. Pozwoli to na szybsze rozpatrywanie zgłoszeń i skrócenie tego czasu ze średnio 24 miesięcy do ok. 12 miesięcy. Decyzja o udzieleniu prawa z rejestracji wzoru użytkowego będzie wydawana bowiem po sprawdzeniu, czy zgłoszenie spełnia wymogi formalne. Krótszy czas rozpatrywania przyczyni się również do zwiększenia liczby zgłoszeń oraz do maksymalizacji potencjalnych korzyści ekonomicznych dla zainteresowanych, w szczególności przedsiębiorców, wykorzystujących w swojej działalności ten przedmiot własności przemysłowej.
  • przepisy dotyczące dodatkowych praw ochronnych oraz topografii układów scalonych co do ich istoty zostają przeniesione do projektu ustawy w niemal niezmienionej wersji. Zmiany wynikają z konieczności zachowania poprawności legislacyjnej, jak również poprawności redakcyjnej i językowej, tak aby można było dostosować te kategorie praw wyłącznych do całości projektowanej ustawy;
  • w zakresie wzorów przemysłowych zmieniono definicję wzoru przemysłowego oraz warunki ochrony w ten sposób, aby rozwiązania krajowe były w pełni zharmonizowane z dyrektywą 98/71/WE. Usystematyzowano również przepisy p.w.p. dotyczące prawa z rejestracji wzorów przemysłowych i wyłączeń z ochrony. Ponadto konstrukcja czasowości prawa została ukształtowana podobnie jak w przypadku wzorów wspólnotowych zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych (Dz. Urz. UE L 2002 z 5.1.2002, str. 1, z późn. zm.). Należy jednocześnie zauważyć, że przewidziany obecnie, wyłącznie dla znaków towarowych, obowiązek powiadamiania przez UP RP o zbliżającym się upływie okresu ochronnego został również zastosowany w odniesieniu do wzorów przemysłowych. Projekt ustawy przewiduje ponadto regulacje mające na celu ułatwienie zgłoszeń uwzględniających nowe technologie, jak grafikę 3D czy wirtualną rzeczywistość, odpowiadając tym samym na wyzwania, które stawia nowoczesna gospodarka. Wprowadzono także ułatwienie dla zgłaszających w postaci możliwości dokonywania zgłoszeń zbiorowych;
  • w zakresie znaków towarowych projekt ustawy wprowadza wyraźny podział na przepisy materialne i proceduralne. Połączono wymogi formalne dotyczące zgłoszenia i rozpatrywania zgłoszenia znaku towarowego w jeden rozdział. Wyjątek przewidziano dla wspólnych znaków towarowych i znaków towarowych gwarancyjnych, gdzie przepisy materialne i proceduralne są zgrupowane w jednym rozdziale, bowiem co do tych znaków uchybienia dotyczące regulaminu, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2436 z 16 grudnia 2015 r. mającej na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych (Dz. Urz. UE L 336 z 23.12.2015, str. 1, z późn. zm.), zwaną dalej „dyrektywą 2015/2436”, mają bezpośrednie skutki w zakresie prawa materialnego.
  • w celu zachęcenia producentów do zgłaszania oznaczeń geograficznych, projekt ustawy przewiduje nową procedurę rejestracji tych praw. Wprowadzone przepisy odnoszące się do oznaczeń geograficznych dotyczą jedynie produktów nierolnych, niemniej ich konstrukcja została oparta na rozwiązaniach przyjętych na poziomie unijnym dla oznaczeń geograficznych na produkty rolne. Zakres ochrony przyznanej na nierolne oznaczenia geograficzne ma szczególne znaczenie dla krajowych tradycyjnych wyrobów rzemieślniczych. Ochrona oznaczeń geograficznych jest istotna dla podniesienia renomy i utrzymania jakości tych produktów. Przyjęte rozwiązania mają na celu zachęcenie producentów do ochrony tego rodzaju produktów, co pomoże im również skuteczniej egzekwować swoje prawa i walczyć z imitacjami. Z punktu widzenia producentów pozytywny wpływ ochrony oznaczeń geograficznych jest widoczny przez większą rozpoznawalność produktu i regionu, przynosząc korzyści nie tylko producentom, ale również branżom pokrewnym, jak np. turystyka.
    przewiduje się, że zmianie ulegnie również sposób procedowania w sprawach rozpatrywanych w trybie postępowania spornego. Projekt ustawy przewiduje, że działający w trybie postępowania spornego UP RP będzie orzekał na posiedzeniach niejawnych. Rozprawy będą odbywać się jedynie wówczas, gdy przyczyni się to do przyspieszenia postępowania lub pozwoli na bardziej efektywne wyjaśnienie sprawy. O wyznaczenie rozprawy będzie mogła wnioskować również strona. W ten sposób znacząco skróci się czas trwania postępowania spornego. Przewiduje się również możliwość przeprowadzania rozpraw na odległość (zdalnie) oraz sporządzania protokołu w postaci elektronicznej z rozpraw;
  • w celu zapewnienia stronom skutecznego alternatywnego sposobu rozwiązania sporu dostosowanego do przedmiotów własności przemysłowej, projekt ustawy przewiduje wprowadzenie regulacji dotyczącej możliwości prowadzenia koncyliacji. Zgodnie z wprowadzoną regulacją koncyliacja przed UP RP jest dobrowolna i przeprowadzana na wniosek stron. Celem koncyliacji jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz uzgodnienie porozumienia rozwiązującego spór między stronami. Koncyliator, jako osoba zewnętrzna w stosunku do UP RP i stron, powinien się kierować zasadami bezstronności i neutralności oraz potrzebą zapewnienia sprawności i szybkości postępowania. Postępowanie koncyliacyjne jest w swoim założeniu odformalizowane, krótkie i wiąże się z niskimi kosztami. Proponowane regulacje pozwalają na elastyczne prowadzenie postępowania koncyliacyjnego. Pomimo że proponowana instytucja będzie nowym sposobem na rozwiązywanie sporu przed UP RP, jest ona wzorowana na postępowaniu koncyliacyjnym prowadzonym przez Koncyliatorów Stałych Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej;
  • w celu rozwiązania problemu bezprawnego pozyskiwania informacji, projekt przewiduje wprowadzenie depozytu. Proponowane rozwiązanie koresponduje z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/943 z 8 czerwca 2016 r. w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych (tajemnic przedsiębiorstwa) przed ich bezprawnym pozyskiwaniem, wykorzystywaniem i ujawnianiem (Dz. Urz. UE L 157 z 15.6.2016, str. 1). Depozyt, zawierający informacje techniczne i technologiczne stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa, może ułatwić przeprowadzenie dowodu na okoliczność pierwszeństwa istnienia informacji stanowiącej tajemnicę przedsiębiorstwa i na okoliczność treści (przedmiotu) tej informacji.
  • projekt ustawy przewiduje również dostosowanie regulacji w zakresie struktury pobierania opłat i prowadzenia rejestrów. Usystematyzowano w tym zakresie przepisy i doprecyzowano wątpliwości co do wysokości i uprawnienia do wniesienia opłat. Zlikwidowano wielość pobieranych opłat oraz zrezygnowano z obowiązującego dotychczas sposobu wydawania decyzji o udzieleniu prawa wyłącznego pod warunkiem uiszczenia opłaty za ochronę.

Szczegóły dotyczące proponowanych zmian prawnych zawarte są w uzasadnieniu oraz Ocenie Skutków Regulacji (OSR), które wraz z projektem aktu prawnego znajdują się w załączeniu.
Link do informacji szczegółowych: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12359055
Uprzejmie prosimy o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu, także w formie elektronicznej (edytowalnej), w terminie do 23 maja 2022 roku na adres szkop@pracodawcy.pl.