Raport „Polska droga do gospodarki o obiegu zamkniętym – opis sytuacji i rekomendacje”

Niniejsza publikacja została przygotowana dla Europejskiego Biura Ochrony Środowiska (EEB – European Environmental Bureau) przez Mirosława Bachorza z Instytutu Gospodarki o Obiegu Zamkniętym.

Instytut Gospodarki o Obiegu Zamkniętym to profesjonalny think-tank przygotowany do rozwiązywania problemów implementacji konceptu GOZ w krajowej gospodarce, a także do rozmów i negocjacji z decydentami. Instytut tworzą współpracujące ze sobą organizacje pozarządowe i aktywiści, a także naukowcy i praktycy, zarówno z Polski, jak i z innych krajów Europy.

Od ponad dwóch lat zwrot „gospodarka o obiegu zamkniętym”, jak i jego synonimy „gospodarka cyrkulacyjna” czy „circular economy”, jest powszechnie używany w Polsce. Posługują się nim dziennikarze w publikacjach prasowych, specjaliści podczas targów branżowych i naukowcy w trakcie konferencji naukowych. Zwrot ten jest tematem spotkań samorządu, biznesu i administracji rządowej, a także aktywistów. Wykorzystują go nawet artyści i projektanci. To ogromne zainteresowanie gospodarką o obiegu zamkniętym (GOZ) trudno byłoby wytłumaczyć jedynie dążeniem różnych grup do spełnienia wymagań prawnych, które zaproponowała Komisja Europejska (KE) w ramach komunikatu
pt. „Zamknięcie obiegu – plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym” albo ich obawą przed ewentualnymi karami nakładanymi przez UE za niespełnienie ustalonych norm. Przyczyn zainteresowania należy zatem szukać w samej idei GOZ, która wydaje się dobrą i logiczną odpowiedzią na globalne, europejskie i krajowe problemy gospodarcze (np. wzrost cen surowców), społeczne obawy (np. pogarszający się stan środowiska), a także na codzienne troski nas wszystkich (np. planowana awaryjność produktów czy zbyt duża ilość opakowań).

Europejskie Biuro Ochrony Środowiska (EEB, ang. European Environmental Bureau) postanowiło wspomóc proces tworzenia tej strategii w Polsce, inicjując projekt pt. „Polska droga do gospodarki o obiegu zamkniętym”. W jego ramach przeprowadzono rozmowy o koncepcji GOZ w Polsce z ekspertami specjalizującymi się w wybranych etapach cyklu życia produktów od pozyskiwania surowców, przez ich wytwarzanie, handel, konsumpcję, aż po powstawanie i zagospodarowanie odpadów. Do rozmów zaproszeni zostali również przedstawiciele ekonomii społecznej, socjolog i duchowny, ponieważ podczas planowania przebudowy obecnego systemu gospodarczego musimy pamiętać o grupach wykluczonych, kapitale społecznym i uwarunkowaniach kulturowych. Te wielowątkowe i merytoryczne rozmowy pozwoliły zidentyfikować wiele wyzwań czekających Polskę na drodze do GOZ.

Analiza wielu krajowych i zagranicznych raportów posłużyły do opracowania niniejszej publikacji. Przedstawiono w niej rekomendowane działania dla każdego z obszarów cyklu GOZ, wierząc, że ich realizacja może pomóc we wdrożeniu korzystnego dla Polski modelu gospodarki o obiegu zamkniętym. W publikacji znajdują się również opisy obecnej sytuacji w każdym z obszarów cyklu GOZ uzupełnione opiniami specjalistów. Niemniej zawarte w publikacji treści, z wyjątkiem cytatów wypowiedzi, odzwierciedlają wyłącznie poglądy autora i niekoniecznie muszą być podzielane przez wymienionych powyżej rozmówców.

 
Źródło: Instytut Gospodarki o Obiegu Zamkniętym, European Environmental Bureau