Uprzejmie informujemy, że do konsultacji publicznych został skierowany projekt ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw.

Projektowana w art. 1 zmiana w ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2023 r. poz. 1587, z późn. zm.) 1597, 1688, 1852, 2029) ma na celu wprowadzenie podstawy prawnej umożliwiającej przekazanie środków z rezerwy celowej budżetu państwa, właściwym organom administracji samorządowej, w szczególności gminom, które borykają się z problemem nielegalnie nagromadzonych odpadów zagrażających życiu i zdrowiu ludzi oraz środowisku (w trybie art. 26a ustawy o odpadach). Projektowany przepis ma stanowić uzupełniające źródło finansowania zadania, o którym mowa w art. 26a ust. 1 ustawy o odpadach, w przypadku dostępności środków z rezerwy celowej. Celem proponowanego przepisu jest zwiększenie wachlarza instrumentów służących usuwaniu skutków nielegalnego gospodarowania odpadami.

Od 1 stycznia 2023 r. w polskim porządku prawnym miał obowiązywać art. 101a ustawy o odpadach zgodnie z którym odpady budowlane i rozbiórkowe zbiera się oraz odbiera selektywnie, z podziałem co najmniej na: drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips, odpady mineralne, w tym beton, cegłę, płytki i materiały ceramiczne oraz kamienie. Przepisy ustawy o odpadach miały zobowiązywać podmioty do segregowania odpadów budowlanych i rozbiórkowych w miejscu wytworzenia (u źródła). Po analizie przepisów dotyczących obowiązku selektywnego zbierania odpadów budowlanych i rozbiórkowych oraz z uwagi na zgłaszane przez przedstawicieli branży budowlanej oraz branży gospodarki odpadami wątpliwości interpretacyjne dotyczące brzmienia art. 101a ustawy o odpadach, przesunięto termin wejścia w życie ww. przepisów z 1 stycznia 2023 r. na 1 stycznia 2025 r.

Aktualnie obowiązujące przepisy prawa, tj. art. 128 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1270 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o finansach publicznych”, umożliwiają przekazanie środków z rezerwy celowej organom administracji samorządowej  na ww. cel w wysokości do 80%, jednak pozostałe 20% środków musi pochodzić ze środków własnych organu. Dlatego też została zaprojektowana konstrukcja przepisów w taki sposób, aby umożliwić przekazanie ewentualnych środków z rezerwy celowej właściwym organom administracji samorządowej  i jednocześnie umożliwić ewentualne pozyskanie środków z innych źródeł finansowania (w aktualnym brzmieniu obowiązujących przepisów prawa inne źródła finansowania nie stanowią środków własnych samorządu). Projektowana zmiana ma na celu umożliwienie przekazania ewentualnych środków z rezerwy celowej organom administracji samorządowej wraz z możliwością pozyskania środków z innych źródeł finansowania w ramach tworzenia montażu finansowego w celu domknięcia luki finansowej. Jest to zwiększenie wachlarza instrumentów służących usuwaniu skutków nielegalnego gospodarowania odpadami, którego spodziewanym efektem będzie poprawa możliwości finansowania usuwania odpadów z różnych źródeł, a także przynieść pozytywny wpływ na życie i zdrowie ludzi oraz środowisko w związku z usuwaniem zagrożeń wywołanych zalegającymi nielegalnie odpadami.

Projektowane przepisy wprowadzające możliwość przekazania środków z rezerwy celowej właściwym organom administracji samorządowej mają być uzupełniającym źródłem finansowania zadania, o którym mowa w art. 26a ust. 1 ustawy o odpadach. Przede wszystkim trzeba mieć na uwadze, że docelowym źródłem finansowania ww. zadania powinno być dofinansowanie ze środków NFOŚiGW. Środki z budżetu państwa powinny być przeznaczane na usuwanie nielegalnie nagromadzonych odpadów o najwyższym ryzyku zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi oraz środowiska, z uwzględnieniem kluczowej przy dysponowaniu środkami z rezerwy budżetowej wykonalności projektów w stosunkowo krótkim czasie (tj. wykonanie przedsięwzięcia usunięcia odpadów musi zostać wykonane w tym samym roku, w którym zostały przeznaczone środki rezerwy budżetowej na ten cel), ale również operatywności organów administracji pod względem formalnym, ilości i rodzajów odpadów, gotowości organu do realizacji takiego przedsięwzięcia w bardzo krótkim czasie, a przede wszystkim ograniczonych środków finansowych budżetu państwa.

Rekomendowanym rozwiązaniem jest  także nowelizacja brzmienia art. 101a ustawy o odpadach, aby rozwiać ww. wątpliwości interpretacyjne oraz wyjść naprzeciw oczekiwaniom zainteresowanych branż. Określony podział odpadów budowlanych i rozbiórkowych na poszczególne frakcje pozwoli na stworzenie jednolitego systemu selektywnej zbiórki odpadów budowlanych i rozbiórkowych.

Szczegóły dotyczące proponowanych zmian w prawnych zawarte są w uzasadnieniu oraz Ocenie Skutków Regulacji (OSR), które wraz z projektem aktu prawnego znajdują się w załączeniu.

Link do informacji szczegółowych: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12384653

Uprzejmie prosimy o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 27 maja 2024 r. na adres: szkop@pracodawcy.pl. Uwagi należy wnieść przy użyciu załączonej tabeli.