Uprzejmie informujemy, że do konsultacji publicznych został skierowany projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi wprowadza zmiany do przepisów dotyczących systemu kaucyjnego dla opakowań i ma celu doprecyzowanie kwestii dotyczących wydawania, cofania i zmieniania zezwolenia na prowadzenie systemu kaucyjnego, które wydaje minister właściwy do spraw klimatu na wniosek podmiotu reprezentującego, który będzie prowadził system kaucyjny. Prace nad projektem zostały zainicjowane w związku z pojawiającymi się wątpliwościami, czy obecne przepisy są wystarczające do zapewnienia planowego uruchomienia systemów kaucyjnych oraz rzetelnego ich prowadzenia. Projekt uwzględnia również postulaty przedstawicieli branż, które będą objęte działaniem systemu kaucyjnego, zgłaszane w ramach konsultacji organizowanych w I kw. 2024 r. Niezwykle ważne jest, aby system, który zostanie uruchomiony w 2025 r., działał nie tylko sprawnie, ale też rzetelnie, przejrzyście i wydajnie. W tym celu niezbędne jest doprecyzowanie przepisów dotyczących przygotowania i prowadzenia systemu kaucyjnego.

Planuje się wprowadzenie do ustawy przepisów uściślających obowiązujące obecnie warunki udzielania zezwolenia oraz po analizie postulatów zgłaszanych przez branżę, do modyfikacji przepisów w zakresie wprowadzenia zamkniętego system obiegu kaucji, odsunięcia w czasie obowiązku zbierania opakowań po mleku i napojach mlecznych oraz obowiązku przyjmowania przez jednostki handlu detalicznego szklanych opakowań wielokrotnego użytku, jeśli jednostka sprzedaje takie napoje.

W tym celu zaplanowano:

• doprecyzowanie zawartości wniosku o wydanie zezwolenia przez dookreślenie, jaki rodzaj dokumentów jest
  wymagany – będą to:
   – oświadczenia o niekaralności (w przypadku członków rady nadzorczej, członków zarządu i prokurentów: oświadczenia, że nie byli prawomocnie skazani za umyślne przestępstwo, a w przypadku podmiotu reprezentującego o niekaralności na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz. U. z 2023 r. poz. 659)),
  – oświadczenia o posiadaniu kapitału zakładowego, co będzie ułatwieniem dla podmiotów wnioskujących o wydanie decyzji co do formy, jaką powinno mieć przekazywanie informacji o poosiadanym kapitale zakładowym. Należy zauważyć, że o kapitale zakładowym mowa w aktualnie obowiązującej ustawie w art. 40g ust. 2-6, jednak sposób przekazania informacji na ten temat nie był określony,
  – planu realizacji rozliczeń finansowych (dotyczy formy zabezpieczenia roszczeń w przypadku niewykonania przez podmiot reprezentujący obowiązku rozliczenia z podmiotami uczestniczącymi w systemie kaucyjnym). W przypadku wystąpienia braku płynności finansowej podmiotu lub wystąpienia problemów lub opóźnień z przeprowadzeniem rozliczeń, przygotowany plan będący częścią zawieranych umów pomiędzy uczestnikami systemu kaucyjnego, będzie formą asekuracji dla podmiotów uczestniczących w systemie kaucyjnym, co do możliwości dokonania rozliczenia finansowego. Forma zabezpieczenia roszczeń będzie ustalana pomiędzy przedsiębiorcami uczestniczącymi w systemie i podmiotem reprezentującym oraz podmiotami reprezentującymi. Projektowana ustawa wprowadza wymóg określenia zabezpieczenia roszczeń w umowach, ale nie precyzuje jego formy,
  – szczegółowych informacji pozwalających na nadzorowanie przebiegu prac prowadzących do uruchomienia sytemu, co dotyczy m.in. przedstawienia planów działań podejmowanych w celu uruchomienia systemu (np. zasad i planowanej częstotliwości odbioru opakowań i odpadów opakowaniowych z jednostek handlu detalicznego i hurtowego oraz innych punktów zbierających opakowania i odpady opakowaniowe, objętych systemem kaucyjnym oraz zasad przekazywania tych opakowań do ponownego użycia lub tych odpadów opakowaniowych do przetworzenia; informacje o umowach, promesach, listach intencyjnych zawartych w celu uruchomienia systemu kaucyjnego, planowanych inwestycjach oraz zakupach maszyn i urządzeń), w tym harmonogramu (przygotowania, realizacji oraz zakończenia działań podejmowanych w celu uruchomienia systemu kaucyjnego oraz wskazanie innych warunków niezbędnych do jego uruchomienia). Określenie wymaganych załączników pozwoli ministrowi właściwemu do spraw klimatu na kontrolowanie procesu przygotowania uruchomienia sytemu po wydaniu zezwolenia;
• modyfikację przepisów w celu stworzenia tzw. zamkniętego systemu obiegu kaucji, czyli wdrożenie rozwiązania polegającego na pobieraniu kaucji w całym łańcuchu dystrybucji, co przyczyni się do uszczelnienia systemu i zapewnienia możliwości monitorowania przepływów kaucji. Mechanizm ten wyeliminuje możliwości defraudacji kaucji, problemów z jej rozliczeniem pomiędzy podmiotami reprezentującymi oraz zagwarantuje poprawne rozliczanie się operatorów z jednostkami handlu detalicznego, zapewniając jego prawidłowe funkcjonowanie,
• wskazanie terminu uruchomienia systemu kaucyjnego w zezwoleniu, który nie może być dłuższy niż 24 miesiące od dnia wydania zezwolenia. Ograniczenie czasowe i wymagany harmonogram mają na celu takie zaprojektowanie prac przez podmiot reprezentujący aby planowane działania realizowane były w określonym tempie, a postęp prac był możliwy do weryfikacji,
• wprowadzenie wymogu zapewnienia przez podmiot reprezentujący co najmniej jednego punktu odbierania opakowań i odpadów opakowaniowych objętych systemem kaucyjnym od użytkowników końcowych w każdej gminie spowoduje, że podmioty te będą miały jasną wytyczną co do minimalnej ilości takich punktów. Ponadto umożliwi to weryfikację objęcia terytorium całego kraju systemem odbioru opakowań i odpadów opakowaniowych objętych systemem kaucyjnym, co zapewni użytkownikom końcowym powszechny i równy dostęp,
• Rozwiązaniem wygodnym dla klientów będzie możliwość oddania opakowania szklanego wielokrotnego użytku na napoje i odzyskania kaucji niedaleko miejsca zamieszkania, stąd w projekcie ustawy zawarto obowiązek przyjmowania takich opakowań przez jednostki handlu detalicznego o powierzchni poniżej 200 m2 , jeśli jednostka sprzedaje napoje w takich butelkach.. Ocenia się, że takie rozwiązanie, do którego w ramach obecnie działającego systemu zarówno klienci, jak i działające lokalnie sklepy są przyzwyczajone, przeciwdziałać będzie spadkom obrotów tych sklepów oraz ryzyku odejścia klientów do punktów, w których mogą kaucję odzyskać,
• przesunięcie na 2026 r. obowiązku zbiórki opakowań po mleku i produktach mlecznych, co pozwoli odpowiednio zaplanować i przygotować system do zbierania tego rodzaju opakowań. Powyższe umożliwi podmiotom reprezentującym zebranie doświadczeń analogicznych podmiotów w innych krajach i uniknięcia błędów przy zbieraniu tego typu odpadów,
• przekazywanie informacji o zmianie warunków określonych w zezwoleniu oraz w związku z tym możliwość wezwania do zmiany zezwolenia. Mechanizm ten ma na celu umożliwić nadzór nad zmianami wprowadzanymi w systemie na etapie przed i po uruchomieniu systemu kaucyjnego. Nowe rozwiązanie zakłada, że podmiot reprezentujący posiadający zezwolenie na prowadzenie systemu kaucyjnego ma obowiązek informowania ministra o każdej zmianie warunków określonych w tym zezwoleniu przed i po uruchomieniem systemu kaucyjnego, nie później niż 14 dni od wystąpienia zmiany oraz o realizacji harmonogramu uruchomienia systemu, który będzie stanowił załącznik do wniosku. Minister właściwy do spraw klimatu po analizie informacji może wezwać podmiot reprezentujący do złożenia wniosku o zmianę posiadanego zezwolenia na prowadzenie systemu kaucyjnego, który podmiot reprezentujący przedkłada w terminie jednego miesiąca od daty otrzymania wezwania. W przypadku gdy zaistnieje sytuacja, w której podmiot reprezentujący prowadzi system kaucyjny w sposób, który narusza warunki określone w zezwoleniu, będzie podlegał sankcjom wskazanym w art. 40k ustawy,
• wskazanie, że decyzjom wydawanym przez ministra można nadać rygor natychmiastowej wykonalności. Dotyczy to wyłącznie przypadku, gdy system kaucyjny nie zostanie uruchomiony w terminie określonym w zezwoleniu na prowadzenie systemu kaucyjnego. W takim przypadku minister właściwy do spraw klimatu cofa, w drodze decyzji, to zezwolenie i temu działaniu powinien zostać nadany rygor natychmiastowej wykonalności,
• określenie, że postępowania dot. systemu kaucyjnego będą jednoinstancyjne. Wprowadzenie jednoinstancyjności będzie istotne dla ewentualnego składania przez podmioty reprezentujące odwołań od decyzji wydanej przez ministra. Obowiązujące obecnie przepisy przewidują możliwość złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ministra. W nowym rozwiązaniu nastąpi skrócenie i przyspieszenie procedury: od decyzji ministra od razu będzie służyła skarga do sądu administracyjnego,
• wskazanie, że wojewódzki inspektor ochrony środowiska przeprowadza kontrolę podmiotu reprezentującego przed i po uruchomieniu systemu. Prowadzenie kontroli przez Inspekcję przyczyni się do zapewnienia, że systemy zostały przygotowane prawidłowo i funkcjonują zgodnie z udzielonym zezwoleniem. Zakłada się, że WIOŚ będzie przeprowadzał kontrolę podmiotu reprezentującego przed (czyli przeprowadzana będzie kontrola prowadzenia prac przygotowujących do uruchomienia systemu) i w pierwszym roku po uruchomieniu systemu (czyli będzie badane czy podmiot reprezentujący prowadzi wszystkie działania wskazane w zezwoleniu oraz czy nie ma nieprawidłowości mogących rzutować na właściwe działanie sytemu). Wyniki przeprowadzanych kontroli będą przedkładane ministrowi, który będzie podejmował stosowne kroki wynikające z art. 40k ustawy (wezwanie do zaniechania naruszeń, w tym cofnięcie zezwolenia). WIOŚ posiada delegację ustawową do prowadzenia kontroli wynikających z tej ustawy. Szacuje się, że kontrolowanych podmiotów nie będzie wiele (ok. 5) więc kontrole te będą mogły być wykonywane w ramach działań bieżących WIOŚ.

Szczegóły dotyczące proponowanych zmian w prawnych zawarte są w uzasadnieniu oraz Ocenie Skutków Regulacji (OSR), które wraz z projektem aktu prawnego znajdują się w załączeniu.

Link do informacji szczegółowych: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12384703

Uprzejmie prosimy o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 28 maja 2024 r. na adres: szkop@pracodawcy.pl. Uwagi należy wnieść przy użyciu załączonej tabeli.