Przedmiotowa inicjatywa obejmuje dwie części:

1. na podstawie analizy dowodów potwierdzających może zostać przedstawiona nowa procedura, która zapewni dostęp do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska i związanych z decyzjami UE w sprawie pomocy państwa, przy uwzględnieniu międzynarodowych zobowiązań UE w zakresie ochrony środowiska
2. aktualizację przepisów proceduralnych w celu odzwierciedlenia najnowszych zmian w praktyce Komisji oraz w orzecznictwie, związanych z rozpatrywaniem spraw dotyczących pomocy państwa.

UE i jej państwa członkowskie są stronami konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska („konwencja z Aarhus”). UE wdrożyła swoje przepisy w odniesieniu do instytucji i organów UE rozporządzeniem (WE) nr 1367/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. zmienionym rozporządzeniem (UE) 2021/1767 z dnia 6 października 2021 r. („rozporządzenie w sprawie konwencji z Aarhus”). Decyzje w sprawie pomocy państwa, w przypadku których Komisja działa jako administracyjny organ odwoławczy zgodnie z postanowieniami Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) są wyłączone z zakresu stosowania rozporządzenia w sprawie konwencji z Aarhus.

Komitet ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus (ACCC) stwierdził, że nie zapewniając żadnej procedury przewidzianej w art. 9 ust. 3 konwencji z Aarhus dającej członkom społeczeństwa dostęp do procedur administracyjnych lub sądowych pozwalających zaskarżyć decyzje w sprawie środków pomocy państwa podjęte przez Komisję Europejską na podstawie art. 108 ust. 2 TFUE, które naruszają prawo Unii dotyczące środowiska, UE nie przestrzega art. 9 ust. 3 i 4 konwencji z Aarhus (ustalenia ACCC).

12 lipca 2021 r. w kontekście nowelizacji rozporządzenia w sprawie konwencji z Aarhus Komisja zobowiązała się do podjęcia w następstwie ustaleń ACCC działań polegających na analizie implikacji i ocenie dostępnych wariantów, z uwzględnieniem przepisów prawa Unii dotyczących pomocy państwa. Komisja przeprowadziła konsultacje z zainteresowanymi stronami i 17 maja 2023 r. przyjęła komunikat („komunikat”). W komunikacie zauważono, że stanowiska zainteresowanych stron odnośnie do przedstawionych im wariantów były podzielone, co wzmacnia potrzebę dalszej starannej oceny w celu znalezienia optymalnego rozwiązania. Komisja stwierdziła w komunikacie, że aby zapewnić zgodność z ustaleniami ACCC, konieczne jest dostosowanie istniejących ram prawnych lub podjęcie równoważnych środków. Projekt takiego dostosowania powinien zachować efektywność kontroli pomocy państwa i w jak najbardziej wydajny sposób uzupełniać możliwości odwoławcze na szczeblu krajowym.