Komisja Europejska prowadzi konsultacje publiczne przepisów prawa ochrony środowiska w UE (dekarbonizacja) – na podstawie analizy Dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego I Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie, Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej, Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/959 z dnia 10 maja 2023 r. zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE ustanawiającą system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych w Unii oraz decyzję (UE) 2015/1814 w sprawie ustanowienia i funkcjonowania rezerwy stabilności rynkowej dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz decyzji (UE) 2015/1814 (decyzja w sprawie rezerwy stabilności rynkowej).

Ostateczny termin na przesłanie opinii lub wypełnienie kwestionariusza online udostępnionego przez KE to 8 lipca 2025 r.

Dyrektywa 2003/87/WE (dyrektywa EU ETS) ustanawia zasady handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej. Rezerwę stabilności rynkowej dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) ustanowiono decyzją (UE) 2015/1814 (decyzja w sprawie rezerwy stabilności rynkowej).

W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 („Europejskie prawo o klimacie”) przyjęto prawnie wiążący cel, jakim jest osiągniecie zerowych emisji gazów cieplarnianych netto najpóźniej do 2050 r., oraz pośredni cel redukcji emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 proc. do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 1990 r. Wszystkie sektory gospodarki UE są w stanie osiągnąć ten cel za sprawą pakietu legislacyjnego „Gotowi na 55” w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. W ramach tego pakietu dyrektywa EU ETS i decyzja w sprawie rezerwy stabilności rynkowej zostały poddane przeglądowi i zmienione w 2023 r. dyrektywą (UE) 2023/958 i (UE) 2023/959. Większość wprowadzonych w ten sposób zmian weszła w życie 1 stycznia 2024 r. lub zacznie obowiązywać od początku drugiego okresu przydziału bezpłatnych uprawnień (2026–2030). Niektóre z tych zmian miały jednak zastosowanie od 5 czerwca 2023 r., tj. od daty wejścia w życie dyrektywy (UE) 2023/959.

W obowiązujących obecnie przepisach o EU ETS przyjęto założenie, że do 2030 r. emisje z instalacji stacjonarnych, lotnictwa i transportu morskiego (ETS1) zmniejszą się o 62 proc. w porównaniu z poziomami z 2005 r. Warunkiem utrzymania przez UE obranego kursu i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. jest stabilność i pełne wdrożenie obowiązujących ram prawnych, które służą wypełnieniu celów klimatycznych i energetycznych wyznaczonych na rok 2030.

W art. 2 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2021/1119 ustanowiono cel, którym jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. Mając na względzie urzeczywistnienie tego celu zostanie ustalony ogólnounijny cel klimatyczny na 2040 r. w odpowiedzi na wniosek Komisji Europejskiej.

W ramach przeglądu dyrektywy EU ETS w 2023 r. ustanowiono nowy system handlu uprawnieniami do emisji, obejmujący emisje CO2 ze spalania paliw w budynkach, transporcie drogowym i przemyśle drobnym (system ETS2). System ETS2 osiągnie pełną zdolność operacyjną w 2027 r., zatem nie jest objęty zakresem tej inicjatywy. Ponadto każda ocena wykonalności zintegrowania sektorów objętych systemem ETS2 z systemem ETS1 podlega klauzuli przeglądowej zobowiązującej do przeglądu w roku 2031 (zob. art. 30i dyrektywy 2033/87/WE).

Zgodnie z wytycznymi w sprawie lepszego stanowienia prawa ocena będzie dotyczyć skuteczności, efektywności, adekwatności, spójności oraz generowanej europejskiej wartości dodanej: (i) dyrektywy EU ETS w promowaniu redukcji emisji gazów cieplarnianych w sposób racjonalny pod względem kosztów oraz skuteczny gospodarczo; oraz (ii) decyzji w sprawie rezerwy stabilności rynkowej w eliminowaniu strukturalnej nierównowagi popytu i podaży oraz uczynieniu systemu ETS bardziej odpornym na takie nierównowagi. W analizie efektywności uwzględnione zostaną koszty i korzyści interwencji oraz przeprowadzona zostanie ocena ilościowa. Komisja oceni również możliwości uproszczenia i zmniejszenia obciążeń.

Celem konsultacji jest zapewnienie wszystkim zainteresowanym stronom możliwości przedstawienia swoich opinii i uwag na temat przeglądu dyrektywy EU ETS i decyzji w sprawie rezerwy stabilności rynkowej. Konsultacje przyczynią się również do udoskonalenia bazy dowodowej stanowiącej podstawę inicjatywy. Konsultacje będą polegać na gromadzeniu opinii w takich obszarach jak:

• rozwiązanie kwestii ryzyka ucieczki emisji gazów cieplarnianych;
• ewentualne rozszerzenie zakresu systemu EU ETS (np. o spalanie stałych odpadów komunalnych, dodatkowe loty i działalność lotniczą oraz instalacje o mocy cieplnej poniżej 20 MW);
• rezerwa stabilności rynkowej;
• tworzenie powiązań systemu ETS z innymi międzynarodowymi rynkami uprawnień do emisji dwutlenku węgla; oraz mechanizmy wsparcia ukierunkowane na pochłanianie dwutlenku węgla i CCU.

Więcej informacji, opinii oraz ocen skutków regulacji jest dostępnych pod linkiem KE: https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/14549-Unijny-system-handlu-uprawnieniami-do-emisji-w-odniesieniu-do-instalacji-morskich-lotniczych-i-stacjonarnych-oraz-rezerwa-stabilnosci-rynkowej-przeglad_pl

W załączeniu znajduje się zaproszenie do zgłaszania uwag dotyczących oceny skutków.

Kwestionariusz jest dostępny dla organizacji i przedsiębiorstw zarejestrowanych w unijnym rejestrze służącym przejrzystości pod linkiem KE: https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/14549-Unijny-system-handlu-uprawnieniami-do-emisji-w-odniesieniu-do-instalacji-morskich-lotniczych-i-stacjonarnych-oraz-rezerwa-stabilnosci-rynkowej-przeglad/public-consultation_pl

Źródło: Komisja Europejska