Szanowni Państwo, Członkowie Związku Pracodawców Polska Miedź

Uprzejmie informuję, że do konsultacji publicznych skierowany został projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (numer z wykazu UDER39).

Przedmiotowy projekt aktu prawnego wraz z Uzasadnieniem oraz Oceną Skutków Regulacji dostępny jest na stronach Rządowego Centrum Legislacji pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12399302/katalog/13139144#13139144

Uprzejmie proszę o przekazywanie ewentualnych uwag, opinii i stanowisk do projektu w terminie do 1 lipca 2025 roku na adres: kuydowicz@pracodawcy.pl w formie tabeli uwag przesyłanej w załączeniu w wersji elektronicznej umożliwiającej edytowanie tekstu.

1. Umożliwienie prowadzenia badań nad nową techniką dla instalacji ubiegających się o wydanie pozwolenia zintegrowanego na okres nie dłuższy niż 30 miesięcy

Obecne brzmienie art. 211a ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2025 r. poz. 647), dalej ,,POŚ”, umożliwia prowadzenie badań nad nową techniką dla instalacji posiadających pozwolenie zintegrowane. Dopiero w zmianie pozwolenia organ właściwy może określić wariant funkcjonowania instalacji zawierający dopuszczalne wielkości emisji, przekraczające graniczne wielkości emisyjne oraz zezwalając na odstąpienie od wymagań ochrony środowiska wynikających z najlepszych dostępnych technik, na czas nie dłuższy niż 9 miesięcy. W ramach Rządowego Zespołu ds. Deregulacji przedstawiciele przemysłu wskazywali, że rozwiązanie to jest niewystarczające, postulując jego nowelizację, którą umożliwia art. 27b dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie zmiany dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) i dyrektywy Rady 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów (Dz. Urz. UE L, 2024/1785), tzw. Dyrektywa IED 2.0, zgodnie z którym ,,bez uszczerbku dla art. 18 właściwy organ może udzielić tymczasowego odstępstwa od wymogów określonych w art. 15 ust. 2, 3 i 4 oraz od zasad określonych w art. 11 lit. a) i b) na potrzeby badania nowych technik na okres nieprzekraczający łącznie 30 miesięcy, pod warunkiem, że po okresie wskazanym w pozwoleniu zaprzestaje się badania danej techniki lub działalność osiągnie przynajmniej poziomy BAT-AEL.”.

1. Wydłużony czasie oczekiwania na uzyskanie zmiany lub nowej decyzji administracyjnej w zakresie gospodarki odpadami oraz ryzyko konieczności zakończenia działalności w związku z niewydaniem przez organy administracji w stosownym czasie nowej decyzji

W związku z kończącym się okresem obowiązywania przepisów art. 226a ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2023 r. poz. 1587, z późn. zm.) oraz art. 193 ust. 1c-1e ustawy POŚ, podmioty gospodarujące odpadami, m.in. z branży hutniczej, informują o nadal wydłużonym czasie oczekiwania na uzyskanie zmiany dotychczasowej lub nowej decyzji administracyjnej w zakresie gospodarowania odpadami oraz ryzyku konieczności zakończenia działalności w związku ze zbliżającym się terminem obowiązywania ww. przepisów i niewydaniem przez organy administracji w stosownym czasie nowej decyzji administracyjnej w zakresie gospodarki odpadami.

Skumulowanie od 2022 r. prowadzonych przez organy administracji spraw dotyczących postępowań administracyjnych w zakresie zmiany lub wydania nowej decyzji administracyjnej w zakresie gospodarki odpadami spowodowane jest m.in. etapem dostosowania decyzji administracyjnych w zakresie gospodarowania odpadami w związku z przepisami wprowadzonymi ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 1592), dalej ,,ustawa pożarowa”. Posiadacze odpadów mieli obowiązek w terminie do 5 marca 2020 r. złożyć do właściwego organu administracji (marszałka województwa lub starosty powiatowego) wniosek o dostosowanie posiadanych ww. decyzji do przepisów ustawy pożarowej. Powyższy etap dostosowawczy nadal trwa. Według danych ze stanu na dzień 31 grudnia 2024 r., do rozpatrzenia pozostało około 1 410 wniosków o dostosowanie decyzji administracyjnych do przepisów ustawy pożarowej. Stanowi to około 13% wszystkich złożonych wniosków.

W związku z powyższym, aby rozwiązać opisywane wyżej przez przedsiębiorców ryzyko konieczności zakończenia działalności, potrzebne jest przedłużenie obowiązywania przepisów art. 226a ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach oraz art. 193 ust. 1c-1e POŚ o 2 lata. Ma to na celu zminimalizowanie ryzyka zaburzenia w sposób długotrwały systemu wydawania decyzji, w tym także możliwości przedłużania postępowań administracyjnych i jednocześnie zapobiegnięcia opisywanego przez podmioty ryzyka.

1. Brak spójności przepisów kompetencyjnych skutkujący sporami w tym zakresie

Konieczność jednoznacznego wskazania jednego organu właściwego do wydawania pozwoleń zintegrowanych dla instalacji do magazynowania odpadów niebezpiecznych o całkowitej pojemności ponad 50 ton, o których mowa w art. 201 POŚ. Zgodnie z tym przepisem, pozwolenia zintegrowanego wymagają instalacje, których funkcjonowanie, ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej w nich działalności może powodować znaczne zanieczyszczenia poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości. Rodzaje takich instalacji określone zostały w załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. z 2014 r. poz. 1169). Instalacje do magazynowania odpadów niebezpiecznych zostały wymienione w ust. 5 pkt 5 załącznika do przedmiotowego rozporządzenia.

Rozwiązania wymaga kwestia sporów kompetencyjnych pomiędzy marszałkami województw i starostami wydłużających czas trwania postępowań administracyjnych i utrudniających przedsiębiorcom prowadzenie działalności gospodarczej. W kraju eksploatowanych jest ok. 100 instalacji do magazynowania odpadów niebezpiecznych, wymagających uzyskania pozwolenia zintegrowanego. Do MKiŚ wpływają liczne zapytania/interwencje od organów ochrony środowiska wskazujące na wątpliwości co do właściwości w zakresie wydania pozwolenia zintegrowanego dla ww. instalacji. Ponadto kilka spraw (sporów kompetencyjnych) zostało skierowanych do rozstrzygnięcia przez sądy administracyjne. Taki stan rzeczy istotnie wydłuża czas trwania postępowań, co faktycznie uniemożliwia eksploatację technicznie gotowych do użytkowania instalacji.

1. Trudności w egzekwowaniu przepisów dot. rzetelności dokumentów DPR i EDPR

Konieczność jednoznacznego zapewnienia możliwości oparcia się przez marszałków województwa na materiale dowodowym zgromadzonym w toku kontroli przez inne organy przy unieważnianiu dokumentów DPR (dokument potwierdzający recykling odpadów opakowaniowych /EDPR (dokument potwierdzający odpowiednio eksport odpadów opakowaniowych albo wewnątrzwspólnotową dostawę odpadów opakowaniowych w celu poddania ich recyklingowi) oraz DPO (dokument potwierdzający inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych)/EDPO (dokument potwierdzający odpowiednio eksport odpadów opakowaniowych albo wewnątrzwspólnotową dostawę odpadów opakowaniowych w celu poddania ich innemu niż recykling procesowi odzysku).

Obecne przepisy wskazują, że jedynie w przypadku stwierdzenia rażących nieprawidłowości, w wyniku kontroli przeprowadzonej przez marszałka województwa może on unieważnić, w drodze decyzji wydawanej z urzędu, dokumenty DPR lub EDPR, w odniesieniu do których wykazano niezgodność ze stanem faktycznym informacji dotyczących zagospodarowania odpadów opakowaniowych zawartych w tych dokumentach. Procedura ta ma zastosowanie także do dokumentów DPO/EDPO na podstawie przepisów przejściowych, to jest art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 listopada 2021 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2151). Powyższa kwestia istotnie wydłuża czas postępowania administracyjnego prowadzonego przez marszałka województwa, zwiększając prawdopodobieństwo przedawnienia należnych zaległości z tytułu opłaty produktowej. Jednocześnie w praktyce uniemożliwia wykonanie przepisu w przypadku podmiotów, które kończą działalność przed upływem trzyletniego okresu wyznaczonego marszałkom na przeprowadzenie takiej kontroli.

W latach 2021-2024 marszałkowie województw przeprowadzili 176 kontroli przedsiębiorców prowadzących recykling odpadów opakowaniowych, dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych oraz eksportujących odpady opakowaniowe, które dotyczyły roku 2021. W toku tych kontroli stwierdzono 51 nieprawidłowości w sporządzaniu dokumentów DPR/EDPR. Marszałkowie unieważnili w drodze decyzji 27 dokumentów DPR na łączną masę 581,267 Mg.

W toku ww. kontroli stwierdzono m.in. następujące nieprawidłowości dotyczące dokumentów DPR/EDPR:

• nieprawidłowe i nierzetelne wypełnianie dokumentów DPR i EDPR,
• niepełne wskazywanie na dokumentach DPR numeru katy przekazania odpadów potwierdzającej przyjęcie odpadów opakowaniowych do recyklingu,
• wystawianie dokumentów DPR na masę wyższą niż wynikającą z kart przekazania odpadów,
• sporządzanie dokumentów DPR przez podmiot nieuprawniony (nieposiadający zezwolenia na przetwarzanie odpadów),
• wystawianie DPR z błędnym, nieistniejącym w ewidencji, numerem Karty Przekazania Odpadu,
• niedokładna numeracja wystawianych dokumentów DPR,
• brak daty wystawienia dokumentu i podpisu osoby wystawiającej dany dokument,
• wystawienie dokumentu EDPR na masę przekraczającą masę wynikającą z załącznika VII,
• błędy i braki na dokumentach stanowiących załącznik VII dotyczący transgranicznego przemieszczania odpadów,
• wystawianie dokumentów DPR i EDPR bez zachowania 7-dniowego terminu na wydanie dokumentów,
• wystawianie dokumentów DPR bez wskazanego właściwego adresu prowadzenia działalności,
• wystawianie dokumentów DPE i EDPR na nieaktualnym wzorze,
• nieprzekazywanie do marszałków województw dokumentów DPR i EDPR lub przekazywanie ich po wyznaczonym terminie.

Rekomendowane rozwiązania.

1. Rozwiązaniem problemu będzie wydłużenie łącznego okresu umożliwiającego testowanie nowych technik w oparciu o złagodzone wymagania z zakresu ochrony środowiska do maksymalnie 30 miesięcy. Ponadto przepis zostanie zmieniony w taki sposób, aby dotyczył wydania pozwolenia zintegrowanego, gdyż w powiązaniu z art. 192 POŚ, zgodnie z którym „Przepisy o wydawaniu pozwolenia stosuje się odpowiednio w przypadku zmiany jego warunków”, brzmienie zmienionego art. 211a ust. 1 POŚ będzie miało zastosowanie do wydania, jak i zmiany pozwolenia zintegrowanego.
2. Wprowadzenie zmiany w przepisach przez zmianę daty w nich określonych, tj. z „31 grudnia 2025 r.” na „31 grudnia 2027 r.”. W celu zakończenia możliwości przedłużania decyzji z mocy prawa nie przewiduje się przepisów przejściowych, które pozwalałyby części podmiotów nadal korzystać z przedłużonej decyzji. W związku z powyższym, 1 stycznia 2028 r. jest terminem granicznym (ostatecznym) przedłużania dotychczasowych decyzji administracyjnych. Po tym terminie nie będzie już możliwości przedłużania ww. decyzji. Zmiana przedłuża czas organom administracji na przeprowadzenie nadmiernej liczby postępowań administracyjnych w sprawie wydania decyzji administracyjnej w zakresie gospodarki odpadami.
3. Jednoznaczne wskazanie, że organem właściwym do wydawania pozwoleń zintegrowanych dla instalacji do magazynowania odpadów niebezpiecznych jest marszałek województwa. Za przekazaniem ww. kompetencji marszałkowi województwa przemawia doświadczenie urzędów marszałkowskich wynikające z wysokiego stopnia skomplikowania prowadzonych postępowań w zakresie wydawania pozwoleń zintegrowanych, wsparte wykorzystaniem wiedzy pracowników merytorycznych, co przekłada się na optymalne wykorzystanie zasobów doświadczenia i wiedzy specjalistycznej. Takie podejście jest spójne z nadaniem marszałkom województwa kompetencji do wydawania zezwoleń odpadowych w szczególnie istotnych przypadkach, określonych w art. 41 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.
4. Wyłączenie ograniczenia, zgodnie z którym unieważnienie dokumentów DPR i EDPR (oraz DPO i EDPO) wymaga przeprowadzenia osobnej kontroli przez marszałka województwa. Praktyczne umożliwienie oparcia procedury unieważnienia dokumentów DPR i EDPR (oraz DPO i EDPO) na informacjach uzyskanych w ramach kontroli prowadzonych przez organy ścigania, organy Krajowej Administracji Skarbowej, organy Inspekcji Ochrony Środowiska, a także w ramach czynności kontrolnych, o których mowa w art. 10b ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 1991 o inspekcji ochrony środowiska (Dz. U. z 2024 r. poz. 425).
5. Wskazanie, że powyższa zmiana ma zastosowanie także do dokumentów DPO i EDPO, które obecnie nie są wystawiane, ale miały zastosowanie do dnia 31 grudnia 2021 r.

Osiągnięcie celów proponowanej regulacji nie jest możliwe za pomocą środków pozalegislacyjnych.

Z wyrazami szacunku