04
listopad
Komisja Europejska prowadzi konsultacje publiczne przepisów prawa ochrony środowiska w UE (gospodarka o obiegu zamkniętym) – na podstawie analizy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów, Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2025/40 z dnia 19 grudnia 2024 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych oraz Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1781 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia ram ustalania wymogów ekoprojektu w odniesieniu do zrównoważonych produktów w kontekście art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).
Ostateczny termin na przesłanie opinii lub wypełnienie kwestionariusza online udostępnionego przez KE to 6 listopada 2025 r.
Gospodarka o obiegu zamkniętym ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia bezpieczeństwa gospodarczego UE, jej odporności, konkurencyjności i dekarbonizacji. Ogół społeczeństwa postrzega „obieg zamknięty” również jako najskuteczniejsze rozwiązanie problemów środowiskowych. Postępy w dążeniu do gospodarki o obiegu zamkniętym były jednak jak dotąd niewystarczające. Należało podjąć większe starania, jak podkreślono w niedawnych wezwaniach ze strony europejskiego przemysłu w deklaracji z Antwerpii, deklaracji budapeszteńskiej Rady Europejskiej, na forum Parlamentu Europejskiego oraz w sprawozdaniach Enrico Letty i Maria Draghiego. W wytycznych politycznych na lata 2024–2029 przewodniczącej Komisji Ursuli von der Leyen, w Kompasie konkurencyjności oraz w Pakcie dla czystego przemysłu po raz kolejny potwierdzono zobowiązanie UE do szybszego dążenia do gospodarki o obiegu zamkniętym oraz zapowiedziano, że akt w sprawie gospodarki o obiegu zamkniętym ma być przyjęty do końca 2026 r. Dzięki tej inicjatywie Komisja zamierza wzmocnić jednolity rynek odpadów i surowców wtórnych, zwiększając podaż wysokiej jakości surowców wtórnych po konkurencyjnych cenach i popyt na nie oraz „zapewniając odpowiednią opłacalność” tym rynkom.
UE jest uzależniona od importu wielu surowców, w tym surowców krytycznych, jej zasobooszczędność jest niewystarczająca, a ekologiczne efekty zewnętrzne gospodarki linearnej nie są internalizowane. Aby zmniejszyć tę zależność, poprawić naszą konkurencyjność i zmniejszyć presję na środowisko, niezbędna jest silna gospodarka o obiegu zamkniętym. Postępy w dążeniu do gospodarki o obiegu zamkniętym są jednak zbyt powolne, a wskaźnik powtórnego wykorzystania materiałów w gospodarce UE utrzymuje się zasadniczo na stałym poziomie w ciągu ostatnich 15 lat (z 10,7 % w 2010 r. do 11,8 % w 2023 r.). Podaż surowców wtórnych i popyt na nie są niewystarczające lub niezrównoważone zarówno pod względem ilości, jak i jakości. Wspomniany niski poziom wykorzystania surowców wtórnych ma przyczyny zarówno regulacyjne, jak i ekonomiczne: cena surowców wtórnych jest często wyższa, natomiast ich jakość jest często słabsza. W rezultacie nie mogą one konkurować z surowcami pierwotnymi bez ukierunkowanych zachęt gospodarczych, sprzyjających ram prawnych oraz silnych mechanizmów weryfikacji i kontroli wypełniania zobowiązań. Ponadto jednolity rynek surowców wtórnych i odpadów jest rozdrobniony, co stanowi obciążenie dla podmiotów gospodarczych i uniemożliwia rozwój obiegu zamkniętego i korzyści skali. W związku z tym głównym problemem, który ma zostać rozwiązany dzięki aktowi w sprawie gospodarki o obiegu zamkniętym, jest powolne tempo przechodzenia na obieg zamknięty w UE.
Komisja Europejska planuje zaproponować akt w sprawie gospodarki o obiegu zamkniętym, aby zwiększyć bezpieczeństwo gospodarcze i konkurencyjność UE, a jednocześnie promować bardziej zrównoważoną produkcję, modele biznesowe gospodarki o obiegu zamkniętym i dekarbonizację.
Akt ułatwi swobodny przepływ produktów o zamkniętym cyklu życia, surowców wtórnych i odpadów. Umożliwi on również zwiększenie podaży wysokiej jakości materiałów pochodzących z recyklingu i pobudzi popyt na te materiały w UE.
Celem aktu w sprawie gospodarki o obiegu zamkniętym jest zwiększenie obiegu zamkniętego na jednolitym rynku. W scenariuszu bazowym (status quo) są już zawarte przepisy sprzyjające gospodarce o obiegu zamkniętym (np. dyrektywa ramowa w sprawie odpadów, rozporządzenie w sprawie ekoprojektu dla zrównoważonych produktów, rozporządzenie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych). Inicjatywy te nie mogą jednak rozwinąć swojego potencjału, jeżeli nie zostaną usunięte bariery utrudniające obieg zamknięty na jednolitym rynku oraz jeżeli nie zostaną zapewnione wystarczające i racjonalne pod względem kosztów dostawy wysokiej jakości weryfikowalnych surowców wtórnych.
Więcej informacji, opinii oraz ocen skutków regulacji jest dostępnych pod linkiem KE: https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/14812-Akt-w-sprawie-gospodarki-o-obiegu-zamknietym_pl
Uprzejmie prosimy o przesłanie wszelkich uwag oraz opinii na adres: szkop@pracodawcy.pl
W załączeniu znajduje się zaproszenie do zgłaszania uwag.
Kwestionariusz jest dostępny dla organizacji i przedsiębiorstw zarejestrowanych w unijnym rejestrze służącym przejrzystości pod linkiem KE: https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/14812-Akt-w-sprawie-gospodarki-o-obiegu-zamknietym/public-consultation_pl.
Źródło: Komisja Europejska
Najnowsze wpisy