Komisja Europejska prowadzi konsultacje publiczne przepisów prawa gospodarczego w UE (ochrona sygnalistów) – na podstawie analizy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii w kontekście Sprawozdania KE z wdrażania i stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.

Ostateczny termin na przesłanie opinii to 18 września 2025 r.

UE stworzyła solidne ramy prawne zapewniające zrównoważoną i skuteczną ochronę sygnalistów. Dyrektywa (UE) 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii („dyrektywa o ochronie sygnalistów”) została przyjęta w październiku 2019 r. w następstwie poważnych skandali, takich jak LuxLeaks, Panama Papers, Paradise Papers oraz Cambridge Analytica.

Opierając się na solidnych ramach prawnych przewidzianych w unijnych przepisach dotyczących ochrony sygnalistów, plan działania określi środki mające na celu maksymalizację wkładu ochrony sygnalistów w zwiększenie wolności słowa, zapisanej w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, a także przejrzystości i rozliczalności, walkę z korupcją oraz skuteczność prawa UE. Plan będzie obejmował działania polityczne w UE, na szczeblu zewnętrznym oraz działania, które zostaną podjęte w Komisji.

W dyrektywie przewidziano minimalne normy zapewniające wysoki poziom ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, które mogą zaszkodzić interesowi publicznemu i o których osoby te dowiedziały się w kontekście swojej pracy („sygnaliści”). Zgłoszenia sygnalistów mogą prowadzić do wykrycia naruszeń prawa UE, które w przeciwnym razie pozostałyby ukryte, powodując poważne szkody dla społeczeństwa i interesu publicznego w ogóle, a także do wszczęcia postępowań przygotowawczych w sprawie tych naruszeń i do ich ścigania. Odpowiednia ochrona sygnalistów jest niezbędna, jeśli chcemy zachęcić ich do zgłaszania naruszeń, co może pomóc w zapobieganiu łamania prawa UE i reagowaniu na nie, a tym samym zwiększyć skuteczność prawa UE.

Dzięki ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa UE dyrektywa przyczynia się do propagowania unijnych wartości, takich jak praworządność, prawa podstawowe i demokracja, a tym samym zwiększa przejrzystość i rozliczalność oraz chroni wolność wypowiedzi zapisaną w art. 11 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.

Ocena będzie dotyczyła dyrektywy i jej wdrożenia we wszystkich państwach członkowskich od czasu przyjęcia w 2019 r. Zasięg geograficzny obejmuje UE. Ocena będzie się opierać na standardowych kryteriach oceny określonych w wytycznych dotyczących lepszego stanowienia prawa (skuteczność, efektywność, odpowiedniość, spójność i unijna wartość dodana) i skupi się na odpowiedzi przede wszystkim na następujące pytania:

• skuteczność: w jakim stopniu działania podjęte na podstawie dyrektywy przyczyniły się do osiągnięcia jej celów;
• efektywność: czy korzyści wynikające z dyrektywy były proporcjonalne do kosztów;
• adekwatność: w jakim stopniu dyrektywa pozostaje adekwatna do obecnych i przyszłych potrzeb i wyzwań;
• spójność: w jakim stopniu cele dyrektywy i działania z niej wynikające były spójne z odpowiednimi przepisami UE oraz z rozwojem polityki unijnej i międzynarodowej;
• unijna wartość dodana: w jakim stopniu dyrektywa przyniosła unijną wartość dodaną w porównaniu z tym, co państwa członkowskie mogłyby osiągnąć indywidualnie.

Dyrektywa obejmuje zgłoszenia dotyczące naruszeń przepisów UE w wielu dziedzinach, w tym w obszarze zamówień publicznych, usług finansowych, zapobiegania praniu pieniędzy, ochrony interesów finansowych UE, bezpieczeństwa produktów, bezpieczeństwa transportu, ochrony środowiska, bezpieczeństwa jądrowego, zdrowia publicznego, ochrony konsumentów i ochrony danych.

Więcej informacji, opinii oraz ocen skutków regulacji jest dostępnych pod linkiem KE: https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/14827-Action-Plan-on-whistleblower-protection-_pl

Uprzejmie prosimy o przesłanie wszelkich uwag oraz opinii na adres: szkop@pracodawcy.pl.

W załączeniu znajduje się zaproszenie do zgłaszania uwag.

Źródło: Komisja Europejska