W obliczu wzrostu cen energii i rosnącej niestabilności geopolitycznej coraz pilniejsze staje się zapotrzebowanie na niezawodne, przystępne cenowo i zrównoważone rozwiązania energetyczne. Rozwiązania te odgrywają kluczową rolę, ponieważ polityka dekarbonizacji włączana jest do strategii dotyczących przemysłu, konkurencji, gospodarki i handlu w celu pobudzania wzrostu gospodarczego. Kwestia ta została uwypuklona w raporcie Draghiego na temat przyszłości europejskiej konkurencyjności, a następnie rozwinięta w ramach Kompasu konkurencyjności dla UE oraz Paktu dla czystego przemysłu. W komunikacie Komisji Europejskiej w sprawie celu klimatycznego na 2040 r. podkreślono, że wszystkie rozwiązania w zakresie energii bezemisyjnej i niskoemisyjnej (w tym energii jądrowej) są potrzebne do dekarbonizacji systemu energetycznego UE.

Od ostatniej oceny potrzeb inwestycyjnych w sektorze jądrowym minęło osiem lat. Od tego czasu unijny krajobraz energetyczny i jądrowy przeszedł istotne zmiany wywołane unijnym programem dekarbonizacji i większym naciskiem na konkurencyjność, przystępność cenową, bezpieczeństwo dostaw i innowacje. Wewnętrzny rynek energii został niedawno wzmocniony przez reformę struktury rynku energii elektrycznej i ustanowienie unijnej systematyki dotyczącej zrównoważonej działalności. Działania te uzupełniono aktem w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie, którego celem jest zwiększenie skali produkcji czystych technologii w UE. Program badawczo-szkoleniowy Euratomu na lata 2021–2025 wspiera zaś badania nad rozszczepieniem jądrowym, fuzją jądrową i ochroną przed promieniowaniem. Uzupełnieniem tego programu są bezpośrednie działania realizowane przez Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej.

Aktualizację oceny potrzeb inwestycyjnych w sektorze jądrowym zapowiedziano w tym kontekście w programie prac Komisji na 2025 r. oraz w Planie działania na rzecz przystępnej cenowo energii w ramach działania 5 „Dokończenie procesu tworzenia unii energetycznej”.

Traktat Euratom zobowiązuje Komisję do okresowego publikowania przykładowego programu energetyki jądrowej (PPEJ).

PPEJ:

• zapewnia kompleksowy przegląd potrzeb inwestycyjnych w ekosystemie jądrowym UE, obejmujący wszystkie etapy cyklu jądrowego
• wspiera dyskusję na temat roli energii jądrowej w osiągnięciu neutralności węglowej w UE do 2050 r., a jednocześnie promuje konkurencyjność, bezpieczeństwo energetyczne i przystępne ceny energii w UE, przy zachowaniu najwyższego poziomu bezpieczeństwa jądrowego.